Tüberküloz menenjitte bazı endokrin işlevlerin longitudinal incelenmesi

Abstract

- 84 - ÖZET Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakül tesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim. Dalı, tnfeksiyon Hastalıkları Servisinde Tbc menenjit tanısı ile yatırılan ve tedavi edilen 22, kontrol grupları olarak yine aynı servisde bakteriyel menenjit tanısı ile yatırılan 10 ve Kardiyoloji servisinde değişik nedenlerle kortikosteroid alan 10 hastada yapıldı. Tüm olguların ortalama yaşı desimal olarak 5.23 + 3.47 idi. Tbc menenjitli olgularda tedavinin 1. ve 12. ayla rında, bakteriyel menenjit olgularında tanı konmasını izleyen 1.. hafta sonunda, kortikosteroid grubunda ise kortikosteroid başlanmasını izleyen 3.-4. haftalarda, fizik büyüme, kemik ol gunlaşması ve beslenme durumlarının değerlendirilmesinin ya- nısıra bazı endokrin işlevler incelendi. Longitudinal izlenen Tbc menenjitli olgularda, tedavinin 1. ve 12. ayı arasında antropometrik değerler ve hipofiz işlevleri karşılaştırıldı. Bazal BH, T3, T4, TSH, kortizol, prolaktin düzeyleri, arginin ve insülin uyarısına BH yanıtı ve insülin uyarısına kortizol yanıtı incelendi. Olguların beslenme durumunu değerlendirmek için Hb, total protein ve transferrin düzeyleri ölçüldü. Tüm hormon ölçümleri radioimmunoassay, transferrin ölçümü ise ra- dioimmunodifüzyon metodu ile yapıldı. 6-8 saatlik bir gece açlığını takiben hastalardan ba zal değerler için kan alındıktan sonra, dinamik testler için serum fizyolojik içinde arginin 0.5 g/kg intravenöz verilerek,- 85 - 30., 60., 90. ve 120. dakikalarda BH için. kan alındı. Hemen akabinde 0.1 Ü/kg insülin. intravenöz verilerek, 30., 60. ve 90. dakikalarda BH, şeker ve 60. dakikada ek olarak kortizol için kan alındı. Tbc menenjitli olguların hastalığın ilk 1 yılındaki büyüme hızı normal sağlıklı çocuklarmkine eşdeğer bulundu. Arginin ve/veya insülin uyarısına BH yanıtı gruplarara- sı karşılaştırıldığında, istatistik olarak anlamlı bir fark bulunmadı. Ancak, 1. ay Tbc menenjit, bakteriyel menenjit ve kortikosteroid grubunda arginin ve/veya insülin uyarısıyla yeterli (7 ng/ml üzerinde) bir ortalama ABH yanıtı elde edil diği halde, 12. ay Tbc menenjit grubunda gerek arginin gerekse insülin uyarısı ile yeterli bir ABH yanıtı sağlanamadı. Ayrı ca, ilk 3 grupta arginin-insülin uyarısına maksimal BH yanıtı 60. dakikada gözlenirken, 12. ay Tbc menenjit grubunda maksi mal BH yanıtı gecikmiş olarak 90. dakikada görüldü. Bu bulgu lar, Tbc menenjitin 1 yılı sonunda BH salgılanmasında düzen sizliğin başladığının bir belirtisi olarak kabul edildi. Bu çalışma ile elde ettiğimiz sınırlı veriler, tedavi olanaklarının artması sonucu yaşayan Tbc menenjitli hasta sayı sında artış nedeni ile, bu hastaların gelişebilecek hipofiz fonksiyonları açısından düzenli aralıklarla izlenmesinin, has tanın uzun süreli prognozu dikkate alınırsa, önemli olduğunu vurgulamaktadır.