Inula oculus-christi l. üzerinde farmakognozik araştırmalar

Abstract

Ülkemizde doğal olarak yetişen 27 Inula türünden biri olan Inula oculus-christi, dünyada geniş bir habitat içerisinde yetişen, çok yıllık bir bitkidir. Ülkemizde bitkinin çiçekli kısımlarından hazırlanan dekoksiyon, halk arasında idrar yolları hastalıklarını tedavi etmek ve böbrek taşlarını düşürmek amacıyla ve yara iyileştirici etkisi nedeniyle kullanılmaktadır. Mevcut literatür verileri dikkate alındığında; bitki üzerinde yapılan fitokimyasal çalışmaların ve biyolojik etki araştırmalarının oldukça sınırlı olduğu görülmektedir. Bu doğrultuda, tez kapsamında, Inula oculus-christi' nin terpenik bileşikleri ve flavonoitleri ile antimikrobiyal etkisi incelenmiştir.Malatya' dan toplanan I. oculus-christi' nin topraküstü kısmı ve kökünden metanol ile hazırlanan total ekstrelerin total fenol miktarı tayin edilmiştir. Total fenol miktarı yüksek olan topraküstü kısım, TLC' ye uygulanarak içerdiği bileşik grupları teşhis edilmiştir. Bitkinin çiçek, yaprak ve kök ekstreleri içerisindeki fenolik bileşiklerin HPLC ile kalitatif ve kantitatif olarak analizi yapılmıştır. Analiz sonucunda; bitkinin tüm kısımlarının, klorojenik asit ve ferulik asit içerdiği; gallik asit, luteolin ve apigeninin ise bitkinin, çiçek ve yaprağında bulunduğu belirlenmiştir. Bitkinin yaprak ekstresindeki, gallik asit ve ferulik asit miktarı ile kök ekstresindeki klorojenik asit miktarının yüksek olduğu saptanmıştır.I. oculus-christi' nin topraküstü kısmından, preparatif TLC ile 3 bileşik izole edilmiştir. Bunlardan ikisi flavonoit yapısında olan luteolin ve apigenin diğeri ise terpenik yapıda olduğu belirlenen bileşiktir.Bitkinin çiçek, yaprak ve kök ekstrelerinin, S. aureus, E. faecalis, E. coli, P. aeruginosa, A. baumannii, K. pneumoniae, P. vulgaris, E. aerogenes, C. albicans ve C. tropicalis mikroorganizmalarına karşı gösterdikleri antimikrobiyal aktivite, agar dilüsyon yöntemi kullanılarak tayin edilmiştir. Çiçek ve kök ekstrelerinin, gram pozitif bakterilere karşı gösterdikleri antimikrobiyal aktivitenin, gram negatif bakterilere ve mayalara karşı gösterdikleri antimikrobiyal aktiviteden daha yüksek miktarda olduğu saptanmıştır. Çiçek ekstresinin, S. aureus ve A. baumannii bakterilerine, yaprak ekstresinin ise E. coli bakterisine karşı belirgin antimikrobiyal aktivite gösterdikleri saptanmıştır.

Inula oculus-christi is an annual plant which is naturally growing in Turkey as one of the 27 species of Inula genus with a wide distribution profile in the world. In Turkey, decoction prepared from the flowering parts of the plant is used in folk medicine for passing kidney stones and for healing wounds. According to the literature findings, the phytochemical and biological activity studies performed on the plant were found in quitely restricted number. Thus, terpenic compounds and flavonoid profile, antimicrobial activity of Inula oculus-christi were investigated within this study.Total phenolic content of the methanolic extracts of the aerial parts and roots of Inula oculus-christi collected from Malatya was determined. The aerial parts with highest total phenolic content was applied to TLC and the compound profile of the plant was determined. The qualitative and quantitative analysis of phenolic compounds in the flowers, leaves and roots of the plant were performed by HPLC. Our results revealed that while all the investigated parts of the plant contain chlorogenic and ferulic acids; the flowers and leaves contain gallic acid, luteolin and apigenin. While gallic and ferulic acids were found in high amount in the leaves, chlorogenic acid amount was found high in the root.Three compounds were isolated with preparative TLC from the aerial parts of Inula oculus-christi. Two of these are apigenin and luteolin which have flavonoid structure and the other one is a compound determined as structure of terpene.Antimicrobial activity of the flower, leaf and root extracts of the plant was determined against S. aureus, E. faecalis, E. coli, P. aeruginosa, A. baumannii, K. pneumoniae, P. vulgaris, E. aerogenes, C. albicans and C. tropicalis by using agar dilution method. The flower and root extracts were found to be more active against Gram positive bacteria compared to Gram negative bacteria and yeasts. The flower extract exhibited significant activity against S. aureus and A. baumannii, while the leaf extract is more active against E. coli.