Konvansiyonel radyofrekans ile pulsed radyofrekans uygulamalarının tavşan arka kök gangliyonu üzerine etkilerinin morfolojik değerlendirmesi

Abstract

Bir takım kronik ağrılı hastalığın tedavisinde başarılı klinik sonuçları bildirilen radyofrekans uygulamaları, minimal invazif, komplikasyon oranı çok düşük girişimler olmaları nedeniyle giderek artan sıklıkta kullanılmaktadır. Uzun yıllar radyofrekans akımı uygulamalarında klinik etkiden ısı artışının yol açtığı doku lezyonu sorumlu tutulmuşken, son yıllarda bu konuda art makta olan bir kuşku vardır. Doku hasarına neden olacak düzeylerde ısı artışı oluşturmadan radyofrekans uygulama yöntemi olan pulsed radyofrekans ile, klinik etkiden sorumlu olduğu düşünülen elektromanyetik alanın uygulanması olası olmaktadır. Yapılan sınırlı sayıdaki klinik araştırmanın sonuçları pulsed radyofrekans in non-destrüktif bir yöntem olduğunu düşündür mektedir ancak bu konuda yapılmış morfolojik çalışmalar bulunmamaktadır. Biz çalışmamız da 4 adet Yeni Zelanda beyaz tavşanı kullanarak, arka kök gangl iyonlarına pulsed radyofre kans ve konvansiyonel radyofrekans uyguladığımız grupların, kontrol ve sham operasyon gruplarıyla karşılaştırmalı olarak ışık ve elektron mikroskobik inceledik. Hiçbir grupta mye linli ya da myelinsiz sinir liflerinde yapısal değişikliğe rastlamadık. Konvansiyonel radyofre kans grubunda hücre dejenerasyonunun belirgin olarak artış gösterdiğini ancak gangliyon do kusunda çok sayıda normal hücrenin de bulunduğunu gözlemledik. Çalışmamızda gözlemle diğimiz, konvansiyonel radyofrekans grubunda daha belirgin olmak üzere her iki radyofrekans grubundaki nöroplazmik vakuol sayısı ve boyutundaki artışın, endoplazmik retikulum sister nalarındaki genişlemenin, elektromanyetik alana bağlı etkiler olabileceği ve elde edilen bulgu ların pulsed radyofrekans uygulamasının non-destrüktif bir yöntem olduğunu desteklediği so nucuna vardık.