Etkileme yönetimi: Karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

Bireyin, diğer insanlar tarafından algılanmasını denetleme çabasına `etkileme yönetimi` veya `benliğin sunuluşu` denilmektedir. Etkileme yönetimi konusu, başlangıçta sosyologlar ve sosyal psikologlar tarafından incelenmiş olmasına karşın, organizasyon araştırmacıları da son yıllarda gittikçe artan bir oranda etkileme yönetimi ile ' ilgilenmektedirler. Bu çalışma kapsamında öncelikle etkileme yönetimi kavramı incelenmiş, daha sonra ise konu ile ilgili olarak yapılan karşılaştırmalı bir araştırma ele alınmıştır. Etkileme yönetimi başlığı altında, bu alanda daha önce yapılmış çalışma ve araştırmalardan söz edilmiş; bireylerin kullandıkları başlıca etkileme yönetimi stratejileri olan kendini üstün gösterme, kendini sevdirme, örnek teşkil etme, gözdağı verme ve ricacı olma stratejileri açıklanmış; etkileme yönetimi konusunun kültür kavramıyla ilişkileri ve örgüt ortamına etkileri irdelenmiştir. Araştırmada kullanılan etkileme yönetimi ölçütü hakkında bilgi verilmiştir. Karşılaştırmalı bir araştırma başlığı altında, ölçek geliştirme çalışmaları anlatılmış, geliştirilen etkileme yönetimi ölçeğinin uygulandığı askeri, kamu ve özel nitelikteki üç kuruluş çalışanlarından elde edilen bulgu ve sonuçlar tartışılmıştır. Farklı kurumlarda çalışanların, etkileme yönetimi stratejilerinin uygulanmasında farklılaştıkları sonucuna ulaşılmıştır. Askeri kurum çalışanlarının gözdağı verme stratejisini, özel kurum çalışanlarının ise kendini sevdirme stratejisini diğer kurum çalışanlarına kıyasla daha öncelikli olarak kullandıkları anlaşılmıştır. Bu durumun örgüt kültürlerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bütün kurumların çalışanları tarafından en fazla kullanılan etkileme yönetimi stratejisinin kendini üstün gösterme, en az kullanılan iki stratejinin de sırasıyla ricacı olma ve örnek teşkil etme olduğu sonucuna da ulaşılmıştır. Bu durumun kaynağının ise ulusal kültür olduğu düşünülmektedir.

The effort of an individual to control others'perception about self is called `impression management` or `self-presentation`. Although the subject of impression management was studied by sociologists or social psychologists at the beginning, organizational researchers also pay attention to the subject with a growing interest in recent years. In this study, firstly the concept of impression management is examined, later a comparative research about the subject is tackled. Under the title of impression management, early studies and researches made in this matter are mentioned; self-promotion, ingratiation, exemplification, intimidation and supplication strategies forming principal impression management strategies are explained; relations of impression management with culture concept and its influences to organizational setting are studied. The information about impression management measure used in this research is also given. Under the title of a comparative research, measure development studies are examined; findings and results obtained from employees of three organizations representing military, public and private sector are discussed. It is concluded that employees from separate organizations expose different patterns of behavior in the application of impression management strategies. It is understood that employees of military organization give precedence to intimidation strategy, employees of private organization give precedence to ingratiation strategy in comparison with other organizations'employees. It is considered that this situation arises from organizational cultures. It is also concluded that the most used impression management strategy by all the organizations'employees is self-promotion strategy, the least used two strategies are supplication and exemplification arranged in order. It is considered that this situation arises from national culture.