İş doyumu ve örgütsel bağlılık: Türk Silahlı Kuvvetleri'nde bir uygulama

Abstract

ÖZET Bu araştırmanın ana amacı, iş doyumu ve örgütsel bağlılık değişkenlerin bazı demografik değişkenlerle ilişkilerini belirlemektir. Bu araştırma toplam 96 sorudan oluşan soru kağıdının 310 kişilik bir gruba uygulanması sonucu elde edilen verilere dayanmaktadır. Araştırmada iş doyumu ve örgütsel bağlılık ölçekleri kullanılmıştır. İş doyumunu ölçmek için algılanan ve önem verilen iş doyumu ölçekleri kullanılmış olup, ölçeklerin Cronbach alfa güvenilirlik katsayıları 0,90 ve 0,89'dur. Örgütsel bağlılık ölçeği ise 3 alt ölçekten oluşmuştur. Bunlar uyum, özdeşleşme ve içselleştirmedir. Ölçeklerin Cronbach alfa güvenilirlik katsayıları 0,83, 0,83 ve 0,92'dir. Araştırmada elde edilen sonuçlarla Ankara garnizonundaki Kara Kuvvetleri Komutanlığına mensup kıt'a ve karargahlarda görev yapan subayların durumları ortaya konularak birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Araştırmanın birinci bölümü iş doyumu tanımı, önemini, teorilerini, iş doyumu belirleyicileri ile iş doyumunun davranışsal sonuçlarını içermektedir. İkinci bölüm, örgütsel bağlılık tanımını, mesleki bağlılığı, örgütsel bağlılık sınıflandırmaları ile davranışsal sonuçlarını içermektedir. Son bölüm ise, araştırmanın yöntemini, analizleri bulgularını, sonuçları ve önerileri içermektedir. Araştırmadan elde edilen bazı önemli sonuçlar şunlardır: İş doyumu ile örgütsel bağlılık arasında pozitif yönlü (r=0,51) bir ilişki bulunmuştur. Kıt'a ve karargahta görev yapan subayların iş doyumları arasında anlamlı fark vardır. Kıt'ada görev yapan subaylar yönetim biçemi ve ücretten karargahta görev yapanlara göre daha doyumluyken, çalışma olanaklarından daha doyumsuzdurlar. Subayların iş doyumu ve örgütsel bağlılıkları medeni duruma, rütbeye, hizmet yılına ve konutta oturma durumuna göre farklılaşmaktadır. Bekar subaylar gelişme olanaklarından daha duyumludurlar. Teğmen ve rütbesindeki subayların iş doyumu ve örgütsel bağlılıkları düşüktür. Binbaşı rütbesindeki subayların mesleki gelişim olanaklarından doyumları düşüktür. Kirada oturan subayların iş doyumu ve örgüte olana bağlılıkları lojmanda oturanlara göre düşüktür. Mesleğin 6-10 yıllarında örgüte bağlılık yüksek bir düzeye çıkmaktadır.

ABSTRACT The main goal of this study is to specify the relationships between job satisfaction, organizational commitment and some demographic variables. The study depends on the data gathered by applying a 96-question survey to a sample of 310. Job satisfaction and organizational questionaires were used in the study. Perceived job satisfaction questionaire's and importance of job satisfaction questionaire's Cronbach alpha reliability coefficients are 0,90 and 0,89. Organizational commitment scale consists of three subscales. These are copliance, identification and internalization. The cronbach alpha reliability coefficients of these subscales are 0,83, 0,83 and 0,92. With the results gained from the study, the status of officers working at headquarters and decahments belonging to Turkish Land Forces in Ankara are stated and compared with each other. In the first chapter consists of the meaning, importance, theories and behavioral outcomes of job satisfaction. The second chapter consisits of the meaning of commitment, professional commitment, classifications and behavioral outcomes of organizational commitment. The final chapter consists of method of study, findings, discussions, results and suggestions. Some important results achieved from the study are : There is a positive correlation (r=0,51) between job satisfaction and organizational commitment. There are distinct job satisfaction and organizational commitment differences between the officers working at headquarters and detachments. Officers working at decahments are more satisfied with the supervision and wages than officers working at headquarters. Also they are more dissatisfied with working conditions than ones working at headquarters. Job satisfaction and organizatioanl commitment are affected by marital status, rank, working experience and residence status. Bachelors are more satisfied with professional carrier facilities. Second lietunenants' and majors' job satisfaction and organizational commitment levels are lower tahn the others. Officers staying at rent are more dissatisfied than others. Also their organizational commintments are lower than the others. Officers having 6-10 year working experience have the highest level of organizational commitment. n