Filistin sorununun Orta Doğu ve Türkiye'nin güvenliğine etkileri

Abstract

ÖZET Filistin sorunu, yarım yüzyılı aşkın süredir dünya gündeminde olmakla beraber, günümüzde çözülmesi en zor çatışmalardan biridir. Bu sorun sadece bulunduğu bölgeyi etkilemekle kalmamakta, neredeyse bütün dünyanın ilgi alanına girmektedir. Dünyanın çeşitli bölgelerinde yapmış olduğu kısmi etkileri bir kenara bırakacak olursak, Orta Doğu gibi dünyanın en problemli bölgesinin istikrar ve güvenliğine kaynaklık eden en önemli faktör Filistin sorunudur. Böylesine karmaşık bir sorunu anlayabilmek ve yorum yapabilmek için öncelikle onun oluşmasına katkıda bulunan faktörleri ortaya koymak gerekir. Politik siyonizmin ortaya çıkışı, zamanın büyük devletlerinin Filistin'de bir Yahudi yurdu kurulması yönündeki vaatleri, Arap devletlerinin Filistin davasını ele almaları, bunun sonucu yaşanan dört bölgesel savaş ve bu savaşların doğurduğu sonuçlar Filistin sorununun oluşmasına sebep olan olaylardır. Fakat bu sorunun günümüzdeki duruma gelmesine etki eden en önemli faktör, kanımızca tepkici de olsa bir Filistin milliyetçiliğinin ortaya çıkması ve bundan kaynaklanan mücadele şekilleridir. Filistin sorunu günümüzde, Orta Doğu ülkelerindeki temel sorunları dışa vurma aracı hâline gelmiştir. Orta Doğu ülkeleri bu sorunu, halkın ilgisini kendi iç problemlerinden bir dış soruna aktarmak ve rejimlerinin meşruluğunu sağlamlaştırmak için kullanmışlardır. Nitekim bu husus, özellikle El-Aksa intifadası ile başlayan şiddet sürecinde, bu ülkelerin aleyhine olacak şekilde gelişmeye başlamıştır. Bununla birlikte Filistin sorunundan kaynaklanan terör kültürü, günümüzde Orta Doğu ülkelerinin güvenlik ve istikrarını, teröre verdikleri destekten dolayı baskı görme ve terörün destek gördüğü ülkede de ortaya çıkması gibi farklı boyutlarda etkilemektedir. Daima Orta Doğu'nun etki ve ilgi alanında bulunmuş Türkiye'nin de bu sorundan direkt veya dolaylı olarak etkilendiği görülmektedir. Ülkemiz,Filistin sorunundan kaynaklı terör kültüründen direkt olarak etkilenirken, sorunun kaynaklık ettiği diğer güvenlik problemlerinden de dolaylı olarak etkilenmektedir. Önceleri Türkiye'deki örgütlere eğitim, tecrübe, silah ve teçhizat sağlama gibi direkt etkilerde bulunurken günümüzde bu sorun, ülkemizdeki radikal dinci örgütlerin eleman temini ve sempatizan kazanma aracı olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte Filistin sorununun varlığı ve Filistinlilere duyulan sempatideki artış, terör eylemlerini halkın gözünde meşrulaştıran etken hâline gelmiştir.

ABSTRACT Palestinian question has been at the world's agenda for more than a half century, and now it is one of the most difficult conflic to be solved. Not only it effects the Middle East region but also it is in the concern of whole world. If we don't mind the partial effects that it results in various parts of the world, Palestinian question is the most important one that cause security and stability problems in the already troubled Middle East. It is neccesary exhibiting the factors that it contains to understand and comment on such a complicated question. The rise of the political sionizm, promises of the powerful states of the past about establishing Jewish state, Arabic states' attention about the question, four regional wars and their results after this attention are the reasons that effected the question to come into existence. But in my opinion, the most important factor that caused the question to become this situation nowadays is reactional Palestinian nationalism itself. Nowadays Palestinian question has become an appliance of showing Middle East countries' basic problems. The Middle East countries have used this question for turning people's attention from domestic problems to external ones and for strengthening their government's legitimacy. Thus, this matter became revearsed particularly after the al-Aqsa uprising and wave of violance had begun. Nevertheless, the terror culture that formed by Palestinian question effects the Middle East's security and stability with different dimensions such as being oppressed for supporting terror and meeting terror in supporter's homeland. We can see that Turkey has been affected directly or indirectly from this question because of being in the Middle East's impact and attention area. While being affected directly from the terror culture that formed by Palestinian question, Turkey is also being affected indirectly from the security IVproblems that caused by this question. At first, this question had direct effect by supplying education, experience, weapons and equipment to Turkish terror organizations, but nowadays it is being used for recruiting militants and gaining sympathizers by extremist fundamentalists. In addition to this, the existence of the Palestinian question and the rising sympathy for Palestinians have become the factors that legitimize the terror attacks in Turkish people's minds.