Ömür devri maliyetleme ve Monte Carlo simülasyonu ile atak helikopter projesi üzerine örnek bir uygulama

Abstract

ÖZET Ülkemizde silah sistemlerinin tedarik projelerinde Ömür Devri Maliyetleme (ÖDM) seçim amacıyla son birkaç yıldır kullanılmaktadır. Ancak yapılan uygulamalarda bünyesinde finansal öğeleri barındıran ve silah sistemlerinin ömür devrinde ortaya çıkacak tüm maliyetleri yansıtacak ÖDM modellerinin yokluğu nedeniyle, birçok maliyet öğesi ihmal edilmektedir. Diğer taraftan analizi yapan kişilerin deterministik yöntemleri ÖDM analizlerine uygulamaları, bu analizlere dayalı olarak alınan karar ve uygulamalarda büyük risk oluşturmaktadır. Bu çalışmalarda ihtiyaç duyulan verilerin temin zorlukları ise analizleri sınırlamaktadır. ÖDM çalışmalarında bu sıkıntıları gidermek için öncelikle her silah sistemi için bünyesinde finansal öğeleri barındıran ve silah sistemi özelliklerini yansıtan ÖDM modelleri geliştirilmesi gerektiği açıktır. Diğer taraftan belirsizliklerin modellenmesi ve risklerin tanımlanabilmesi için, stokastik bir teknik olan Monte Carlo (MC) simülasyonun ÖDM ile birlikte kullanılabileceği değerlendirilmiştir. Veri ihtiyaçlarının ise, envanterde bulunan benzer silah sistemlerinin veri tabanlarından sağlanabileceği düşünülmüştür. Ancak hazırda böyle bir veri tabanı bulunmamaktadır. Bu değerlendirmeler sonucunda, bu anlamda katkıda bulunmak amacıyla, taarruz helikopterleri üzerine örnek bir ÖDM çalışması yapılmasına karar verilmiş ve ATAK helikopter projesine daha önce aday olmuş iki helikopter bir örnek senaryo dâhilinde değerlendirilmiştir. Projenin gündemde olması ve çalışmanın birçok varsayımlara dayanan örnek bir çalışma olması nedeniyle, yanlış anlamaları önlemek için üzerinde çalışılan helikopterlere A tipi ve B tipi helikopter adı verilmiştir. Çalışmada, öncelikle tedarik şekillerine göre esneklik gösterebilen Taarruz Helikopter Ana Sistem Ömür Devri Maliyetleme Modeli (HELCCAM) geliştirilmiştir. Daha sonra her iki tip helikoptere HELCCAM, @Risk yazılımında olarak uygulanmıştır. A ve B tipi helikopterleri ile ilgili veri ihtiyacıİnternet üzerinden, envanterimizde bulunan AH-1W helikopterlerin elde edilebilen verilerinden ve sübjektif yargılarla sağlanmıştır. Öncelikle A tipi ve B tipi helikopterler için 2005 yılı temelinde ömür devri maliyetlerinin Net Bugünkü Değer (NBD) ABD Doları ve Türk Lirası sonuçları için duyarlılık analizleri yapılmıştır. Bu sayede riski en fazla artıran değişkenler tespit edilmiştir. Diğer taraftan duyarlılık analizi ile verilerin yanlış girilme olasılığı gözden geçirilmiştir. Daha sonra A tipi ve B tipi helikopterler için 2005 yılı temelinde ömür devri maliyetlerinin NBD($) ve NBD(TL) sonuçlarını almak için simülasyon analizi yapılmış ve sonuçlar elde edilmiştir. Bu sonuçlar ve riskler göz önüne alınarak her iki tip helikopter üzerinde örnek olarak değerlendirmeler yapılmıştır. Aynı zamanda maliyet öğeleri incelenmiş, yorumlanmış ve öneriler geliştirilmiştir. Çalışma sonucunda silah sistemleriyle ilgili ÖDM modellerinin geliştirilip, MC simülasyonu ile belirsizlikler modellenmek suretiyle, tedarik projelerinde daha ayrıntılı analizler yapılabileceği gösterilmiştir. Çalışmadan, bu alanda yapılacak araştırmalar için izlenecek bir rehber olarak yararlanılabilir.

ABSTRACT In recent years, Life Cycle Costing (LCC) has been used with the aim of selecting the best weapon system among alternative systems submitted for bidding processes. LCC is superior to all other methodologies since it takes into account some important cost items and system specification requirements. However, it might be risky to make a decision based on LCC which is not using a Monte Carlo simulation methodology. The deterministic approach to LCC prevents us from seeing the actual risk profile of the underlying project. Therefore, we will use Monte Carlo simulation to mitigate problems stemming from deterministic approach to LCC. The accuracy of any LCC analysis is closely dependent upon the model which must be specified differently for any weapon system to overcome the difficulties the decision maker face. LCC analysis based on Monte Carlo simulation methodology has been evaluated as the best approach both to model uncertainties concerning the situation and also to take into account all relevant risks of the project. At the beginning of the study, it has been thought that data requirements could be acquired from similar weapon systems' databases, unfortunately, such data base could not be found. As a result of this, most of the time devoted to this study has been spent for developing data base needed to perform this sort of analysis. This study contributes to LCC analysis application based on Monte Carlo Simulation for attack helicopters. For example, an application of MC based LCC is performed for two helicopters which was candidate in ATAK helicopter project. These helicopters has been evaluated under a scenario and a lot of hypothesis. Therefore, these two alternative helicopters are called A and B type helicopters to avoid any misunderstanding since the actual project is still on agenda. In this study, Attack Helicopter Life Cycle Cost Analysis Model (HELCCAM) is developed as a first step. Then, an application of MC IVsimulation based LCC is performed for two helicopters. The research data needed to carry out the analysis is obtained and developed from Internet, the performance data of AH-1W helicopters in our inventory and subjective opinions. Prior to MC simulation analysis, a sensitivity analysis is performed for both A and B type helicopters' LCC costs, calculated for the year 2005 by means of Net Present Value Method denominated in USD and TL. This step of study aims at determining the most critical variables for the forecasting accuracy of MC simulation and reviewing them to make it ready for the next step. MC simulation conducted in the next step is analyzed to get a reasonable conclusion concerning life cycle cost elements and to develop some suggestions about what to do to minimize LCC. Consequently, this study has shown that acquisition projects can be analyzed in a better way by first developing LCC models for weapon systems and then using MC simulation in handling uncertainty faced in acquisition projects. This thesis is a preliminary one in this area with its methodology in analyzing LCC.