Soğuk savaş sonrası değişen kolektif güvenlik anlayışı çerçevesinde NATO-Türkiye ilişkileri

Abstract

Soguk Savas'ın bitimiyle birlikte insanlık tarihi yeni bir dönemegirmistir. ki kutuplu dünya yerini, süper güç konumunda bulunan ABD'ninönderligini yaptıgı tek kutuplu bir düzene bırakmıstır. Yasanan degisimhayatın bütün alanlarında etkisini göstermistir. Elbette, bu degisimdennasibini uluslararası iliskiler, diplomasi ve dünya siyaset tarihi de almıstır.nsanoglunun, dogdugu günden ölünceye kadar geçirdigi bütünzamanlarda, yok oldugu takdirde büyük sıkıntılara girecegini düsündügü?güvenlik? kavramının Soguk Savas'ın bitimiyle birlikte evrim geçirdigihissedilmektedir. Yeni dönemin güvenlik algılamasında sosyal, ekonomik veekolojik içerikli düsük politik konuların da en az yüksek öncelikli olanlar kadaretkisinin bulundugu ifade edilebilir. Bu degisim sürecinden bölgesel ya daküresel çapta faaliyet gösteren kolektif güvenlik teskilatlarının bagımsıztutulamayacagı öngörülmektedir. Bu tez çalısmasının amacı, yukarıdabahsedilen konular arasındaki iliskiyi ortaya koymaktır.Çalısma üç bölümden olusmaktadır. Birinci bölümde; güvenlikkavramı, önce bireysel bazdan toplumsal baza kadar degisik seviyelerde elealınmıs, sonrasında uluslararası iliskilerin temelini olusturan yaklasımlarçerçevesinde degerlendirilmis ve son olarak da, yeni dönemin öne çıkardıgıdüsük politik konular etrafında irdelenmeye çalısılmıstır.kinci bölümde; NATO'nun, 1990 yılından günümüze kadardüzenlenen Zirve toplantılarında alınan kararlara göre güvenligi esas alanyeni dönem stratejik kavramının nasıl degistigi anlatılmaya çalısılmıstır.Ayrıca, ittifakın kuruldugu günden beri sürdürdügü genisleme sürecindeizlenen yolun içeriginin neler oldugu da izah edilmistir.Son bölümde ise; degisen kolektif güvenlik anlayısı çerçevesindeNATO ve Türkiye iliskilerine deginilmis; Türkiye'nin, vizyonunda küreseliçerikli bazı degisiklikler yapan ittifak için vazgeçilmez bir aktör olduguvurgulanmıstır.

The history of humanity entered to a new era with the end of ColdWar. Since the US became the only super power, the bipolar world order leftits position to the one polar world order. This change showed its effect in allaspects of life. Surely, international relations, diplomacy and the world?spolitic history were affected by this change.From the day human beings born and time they live until their deaths,what people think they have great trouble in case of its absence is securitywhich together with the end of Cold War Era has evolved. It is possible to saythat new security perception of the new era on social, economic andecological issues within low political subjects have impact at least as do thehigher prior issues. It is thought that collective security organizationsoperating globally and locally can not be considered individually in thechange process. The aim of this study is to explain the issues mentionedabove.This study comprises three chapters. In the first chapter; the first stepis to examine the concept of security at different levels changing frompersonal to social. The second step is to evaluate the security concept bymeans of theories which constitute the fundamentals of internationalrelations. Finally, it aims to explain the concept within the framework of lowpolitical subjects.The second chapter explains how NATO?s new era strategic concepthas been changed considering the security issue as organization?s basicprinciple according to decisions made at the Summit meetings which havebeen regularly held from 1990 onwards. Additionally, it says something aboutthe contents of the policy followed in the enlargement process of NATOwhich had started and continued from its establishment.In the last chapter; NATO ? Turkey relations are explained in thechanging collective security concept. For NATO as an organization which istrying to change its vision, it can be said that Turkey is a very importantactor.