Bölgesel örgütlerin barış operasyonlarındaki rol ve etkinliklerinin analizi

Abstract

Uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasında temel sorumluluğu taşıyan Birleşmiş Milletler örgütü, bu sorumluluğun gereğinin kolektif güvenlik sistemi ile yerine getirilebileceği düşüncesiyle kurulmuştur. Ancak Soğuk Savaş'ın ortaya çıkardığı rekabetin Güvenlik Konseyi'ne taşınması, kolektif güvenlik sisteminin işlemesini mümkün kılacak kararların alınmasını engellemiştir. Saldırgan devletlerin tespit edilerek hak ettikleri evrensel karşılığı görecekleri kararların alınamaması, uluslararası barış ve güvenlik alanında büyük bir boşluk meydana getirmiştir. Bu boşluğu doldurmak için bulunan yöntem barış operasyonlarıdır.Birleşmiş Milletler askerî varlığının çatışma alanında bulunmasının, tarafların barış yolunda adım atmalarını kolaylaştıracağı varsayımına dayanan barış operasyonları, uygulama süreci içinde, uluslararası barış ve güvenlik alanında önemli katkılar yapmışlardır. Soğuk Savaş sonrasında ortaya çıkan yeni dünya düzeni, ideolojinin bir arada tuttuğu kırılgan yapıların dağılmasına, yeni anlaşmazlıkların ortaya çıkmasına ve barış operasyonlarına daha fazla ihtiyaç duyulmasına neden olmuştur.Birleşmiş Milletler'in kapasitesinin üstünde artan barış operasyonu ihtiyacını karşılamak üzere başvurulan adres bölgesel örgütlerdir. Bölgesel örgütlerin barış operasyonları, bazı avantajlar yanında risklerde içermektedir. Hızlı karar alma süreci, kültürel benzerlik ve çatışma alanına yakınlığın avantajlarından yararlanan bölge örgütleri, bölgesel hegemonya peşindeki ülkeler tarafından kullanılma riski ile karşı karşıyadırlar. Birleşmiş Milletler'in barışı koruma alanındaki yükünü hafifleten bölgesel örgütlerin genellikle barışı korumanın ilkelerine uymamaları ve askerî güç kullanılmasını gerektiren operasyonlarda Güvenlik Konseyi'nden izin almamaları, uluslararası toplumun önünde halledilmesi gereken ciddi bir sorun olarak durmaktadır.Anahtar Kelimeler: Barışı Koruma, Bölgesel Örgütler, Zorlama Tedbirleri

United Nations, which is an organization that has the main responsibility for obtaining international peace and security is established with the thought of collective security system could work out for this responsibility. But with continuation of the competiton arose in the Cold War era in Security Council had prevented to take decisions that would allow collective security system to run. Being unable to take decisions for determining agressor states and making these states to face with universal response that they deserve had created a great gap in the arena of international peace and security. The method found to fill this gap is peacekeeping operations.Peacekeeping operations that are supposed to ease the parties to take steps for peace by military presence of United Nations in conflict zones, during the application process, made important contribution to international peace and security. New world order came into being after Cold War have casused the fragile structures that ideologies held together to disintegrate, new conflicts to arise and so more necessity to peacekeeping operations.Regional Organizations are referred as an answer for the peacekeeping operation needs that exceeds the capacity of United Nations. Peacekeeping operations of regional organizations contains risks as well as some advantages. Regional organizations which benefits from the rapid decision process, cultural similarities and nearness of conflict areas are in danger of being used by the states which runs after the desire of regional hegemony. Regional organizations which lightens the workload of United Nations in peacekeeping areas generally does not follow the principles of peacekeeping and does not take permission from Security Council in operations which needs military force to be used lies as a serious problem that needs to be solved in the presence of international community.Keywords: Peacekeeping, Regional Organizations, Enforcement Measures