Terör ve terörist algısı: Terör davranışının, davranışı gerçekleştirdiği öne sürülen etnik ve dini gruplara göre tanımlanması

Abstract

Bu çalışmada, terör tehdidi altında olduğu varsayılan, terörle mücadeleyi siyasi ve askeri gündeminin ilk sıralarına koymuş bir ülkede (Türkiye örneği) vatandaşların bireysel ve toplumsal olarak belli bir yönde tutum sergilediği varsayılmış ve hazırlanan tutum ölçeği ile varsayımlar araştırılmaya çalışılmıştır. Terör tehdidi altında olan bir ülkede, bireysel ve toplumsal bazda yabancı düşmanlığı ve etnosentrizm tutumlarının artması beklenmiştir. Çalışma kapsamında terör tehdidinin hissedilebilir kılınması ve görünür olması için ölümlülük manipülasyonları kullanılmıştır. Türkiye'nin Ortadoğu ve terörün etkin olduğu coğrafyaya yakın olması, intihar saldırıları ve ölüm haberlerinin medyayı sürekli meşgul etmesi ölümün görünür kılınmasına Örnek olarak verilebilmektedir.Çalışma, kullanılan araçların özelliği ve uygulandıkları zaman dilimleri açısından iki farklı uygulamayı kapsamaktadır. İlk uygulamada 580, ikinci uygulamada 180 olmak üzere toplam 760 katılımcıdan veri alınmıştır, iki uygulamayı zaman olarak birbirinden ayıran konjonktürel olarak 25 Aralık 2008 tarihinde gerçekleşen Gazze saldırışıdır. Buna ek olarak ise internet aracılığıyla veri toplama aşamasında gelen olumsuz eleştirilerin ilk uygulamanın bulguları ile çeliştiği saptanmıştır. Bu çelişki hakkında yorum yapabilmek için de ikinci bir uygulamaya ihtiyaç duyulmuştur.İlk uygulama Gazze saldırıları öncesine rastlamıştır. 'Öteki' / yabancı kavramlarını somutlaştırmak amacıyla ilk uygulamada yedi farklı etnik ve dini kimlik manipülasyonu kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu bu manipülasyonlara ait istatistiksel olarak anlamlı farklar bulunamamıştır. Aslında çalışma bu noktada da sona erdirilebilirdi; fakat beklenmedik bir zamanda Türkiye'nin iç ve dış politika gündemini işgal eden Gazze saldırısı ve paralelinde yapılan İsrail-Filistin, Yahudi-Müslüman tartışmaları hipotezimiz açısından ilgimizi çekmiştir. Böyle bir olayın ardından yabancı düşmanlığı ve etnosentrizm tutumlarının seyrinde bir değişim olup olmayacağı merak edilmiş ve ikinci bir uygulamaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu uygulamada ise özellikle Yahudi ve Müslüman kimlikleri üzerine vurgu yapılmış; veri toplama araçları bu kimliklere göre hazırlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda, cinsiyetin ve davranış tipi manipülasyonunun anlamlı olduğu sonucuna varılmıştır. Başka bir deyişle, veri toplama araçlarında kullanılan hikâyelerde davranışı gerçekleştiren kişinin kimliği katılımcıların tutumlarını belirlemelerinde önem arz etmemiştir.Çalışma için uygulamaya başlamadan önce zaman ve imkân sınırlılıkları göze alınarak, Ankara ili tercih edilmek durumunda kalınmıştır. Bunun yanı sıra yine bahse konu pratik nedenlerle ve uygulamanın belirli bir eğitim seviyesini gerektirmesinden dolayı ağırlıklı olarak üniversite öğrencileri tercih edilmiştir. Bu sebeplerle, çalışmanın sonuçlarının tüm üniversite öğrencilerini, Ankara ili genelini ya da Türkiye'yi temsil ettiği iddia edilemez.Anahtar Kelimeler: Risk, Terör, Terörizm, Yabancı Düşmanlığı, Etnosentrizm

In this study, ¡1 has been presupposed that penple have certain personal and sociological attitudes in a country (Turkey case) having the issue of combatting terrorism in :ts political and military agenda and which is also assumed to live with terror threat. Those assumptions are tested via two different activities; one of which is a survey on Perception of Terror Threat and the other one is Mortality Salience. Mortality manipulations have been used to practice at least the feeiing of death. Some of the instances for making mortality salient are such; Turkey's proximity to Middle East and to the geography where terror endures; media coverage on suicide bombers and news related to death. It has been expected that in a country jiving with terror threat, the attitudes of xenophobia and ethno-centism v ill both accelerate both in personal and sociological points of view. However, both activities of research did not prove any fact on the presupposed rising degree of xenophobia and ethno-centism.The study has been comprised of two different applications regarding the used material and the time frame in which they are conducted. For the first application, 580 participants have been interviewed; for the second one 180 participants have been seen, and in total the number of 760 has been reached. It has been stated that the findings of the first application have contradicted with those opinions and ideas which were taken via internet. In order to comment on this contradiction, second application had become a must. In addition to this necessity, another conjectural issue has occurred on December 25th, 2008; namely the Gaza assault.The first application has coincided to the time period before Gaza assault. Seven different ethnic and religious manipulation have been used to make the concept of `other` more tangible and another neutral manipulation has been used. According to the findings of first application, those manipulations have not been found statistically significant. Actually the study could end in this point; however a second application has been found necessary since there have been realized contradictions between internet views and findings.Ankara has been chosen as a representative of the sample because of the limits on time and possibility. By the way, university students have been largely preferred as participants since the study necessitates certain level of education and capacity to understand the technical terms and expressions, used in manipulations. Because of these mentioned reasons, the findings of the study do not cover all the university students, Ankara and Turkey.Keywords: Risk, Terror, Terrorism, Xenophobia, Ethnocentrism