Türk savunma sanayiinde İHA'ların uçuşa elverişliliği ve tip sertifikasyonu gerekliliğinin incelenmesi

Abstract

Türk Havacılık Sanayi bugünlere gelinceye kadar bir çok yoldangeçmiştir. Bugün ise bir çok havacılık teknolojisinin yanında İHA teknolojiside Türkiye'de ilerlemekte ve günümüzde Türkiye'de İHA'lar üretilmekte veperformans olarak daha iyi ve karmaşık yeni modeller tasarlanmaktadır.Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de İHA teknolojilerinin ilerlemesi, emniyetintakibini de zor ve karmaşık hale getirmiştir,bu da İHA emniyetininsistematik olmasını zorunlu hale getirmektedir. Şu bir gerçektir ki, tasarımlarkarmaşıklaştıkça, İHA sayısı arttıkça İHA emniyetli tasarlanma ve üretilmezorunluluğu ve İHA kontrol kaybından, İHA sistemlerinin biribiriyle uyumsuzçalışmasından ve birbirine zarar vermesinden kaynaklanacak kazalar vehatta ölümler dünyada olduğu gibi Türkiye'de de artacaktır. Bugünden budurumların önüne geçilebilmesi ve konunun üzerinde durulması içinTürkiye'de çalışmalar yürütülmelidir.Bu çalışmanın I. Bölümünde literatür araştırmasıyla Türk HavacılıkSanayi'nin gelişimi ve İHA'lar hakkında bilgi verilmektedir. II.Bölümünde,Hava Aracı sertifikasyonuna değinilip, günümüzdeki durum ortayakonulmaktadır. III. Bölümünde ise, bir İHA uçuşa elverişlilik kitapçığıönerilmiş ve önerilen gereksinimlere uyum yöntemlerinin nasıl olacağıbelirlenmiştir. Bu ilave olarak, Türk Savunma Sanayi çalışanlarına, HavaAracı Sertifikasyonu ve İHA Tip Sertifikasyonunu gerekliliği anketiuygulanmış, katılımcıların değerlendirmelerine etki edebilecek demografik,mesleki ve faaliyetsel değişkenlerin önem kontrolü `'Tek- yönlü Anova Testi''ile yapılmış ve gruplar arasında istatistiksel anlamlılık taşıyan farklarbulunamamıştır.III. Bölüm için de `'Bağımsız Örneklem Testleri''ne ve katılımcılarındeğerlendirmelerine etki edebilecek değişkenlere bakılmıştır. Buna göre,katılımcılar Hava Aracı Sertifikasyon çalışmalarının Türk SavunmaSanayi'ne yeterli katkı sağladığına katılmaktadırlar. Tasarım, üretim, bakımve operasyonda göz alınması gereken bir çok kriterin sertifikasyon süreci ilebir fark edilebildiği, doğrulamanın ve test süreçlerinin önemi desertifikasyon ile daha fazla anlaşılacağı ve sertifikasyon süreci ile uluslararası standartlarda bir ürün çıkarabilmenin önünün açıldığı belirtilmiştir.Ayrıca bir görüş olarak, sertifikasyonun çalışma disiplini kazandıracağı dagenel görüş olarak öne sürülmüştür.IV. Bölümde ise katılımcılardan Genel Hava Aracı Sertifikasyonu veİHA Tip Sertifikasyonu hakkında kişisel değerlendirmelerini yapmalarıbeklenen açık-uçlu sorular sorulmuş ve bu sorulara verilen cevaplardurumun tespitine imkan verecek maddeler halinde ortaya konulmuştur.Araştırmanın son bölümünde ise Türk Savunma Sanayi'ndeki teknolojilerive ürünleri daha emniyetli hale getirebilmek ve kazanılan faydayı maksimizeedebilmek adına bazı önerilerde bulunulmuştur.

Until today, Turkish Aviation Industry has shown manyimprovements. For today, aviation technology and UAV technology areimproving in Turkey and now better and more complex UAVs are producedand designed. As the same in the world, imroving of UAV technology makesthe airworthiness of UAV compulsory. Indeed, as designs are more complexand number of UAVs are increasing, necessity of UAV safety andairworthiness concept, UAV originated accidents and even death of peoplewill be increased. This academic study is prepared to prevent thesesituations.In first section of this study, improvement of Turkish Aviation Industryand general information about UAV?s are included. In section II, informationabout aircraft certification and today?s situation are given. For Section III, aUAV Airworthiness Handbook has been proposed and for proposedrequirements, compliance methods are identified. In addition to these,questions are asked to Turkish Defence Industry employees aboutcertification necessity of general aircrafts and UAVs. The significancecontrol of demographic, vocational and activity -oriented variables that havethe potential of affecting the evaluations of participants, has been made by`?One-way Anova Test??. As a result, this study does not find any statisticallymeaningful differences between groups.Also again for Section III, this study has maintained the descriptivestatistics, the results of `?Independent Samples T Test?? and also the role ofvariables that have the possibility of affecting the evaluations of participants.According to results, participants believe that general aviation certificationstudies acquire enough contribution to Turkish Defense Industry. It is citedthat many criterias which are required for design, manufacturing,maintenance and operation ,are pointed during certification processes. Alsoit is stated that it is going to be possible international standard products byunderstanding the importance of compliance and test processes bycertification. As a general view, it is believed that working discipline will beimproved by certification process.In the Fourth section, it is expected that the participants make theirown personal evaluations on necessity of general aviation certification andUAV type certification.. The responses are taken into consideration anddisplayed by clauses as they enable this study to reveal the currentsituation. In the last part of this study, some suggestions have been made inorder to increase the safety and airworthiness of products in TurkishDefense Industry and to gain maximum benefits.