Liderlerin kültürel değer yönelimleri ve değerlerin liderlik sürecine etkileri: Türk ve ABD yöneticileri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

Liderlerin Kültürel Değer Yönelimleri Ve Değerlerin Liderlik Sürecine Etkileri: Türk Ve ABD Yöneticileri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma adlı bu tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde liderlik kavramı, liderlik kavramına tarihsel süreçten genel bir bakış, liderlik araştırma süreci içerisinde ortaya konulmuş olan liderlik teorileri, lider davranış ilişkileri ve modern liderlik teorilerinden söz edilmektedir. Liderlik çalışmalarına ilişkin değerlendirmede bu çalışmanın ana ölçeklerinden birisi olan Çok Boyutlu Liderlik Anketinin (MLQ/5X) temelinde yer alan dönüştürücü, etkileşimci ve serbest bırakıcı liderlik çalışmalarına ilişkin detaylar verilmiş ve bu liderlik türlerinin diğer liderlik türleriyle farklı ve benzer yönleri vurgulanmıştır.Çalışmanın ikinci bölümünde kültürlerarası çalışmalara ilişkin genel değerlendirmeler yapılmıştır. Kültürlerarası çalışmalarda karşılaşılan zorluklar, tarihsel gelişim içerisinde yapılmış kültürlerarası çalışma örnekleri ve bu çalışmaların zayıf ve güçlü yönlerine değinilmiştir. Bu konuda özellikle literatürde kabul gören GLOBE çalışması ve Hofstede'nin kültürlerarası çalışmalarına ağırlık verilmiş ve bu çalışmanın ikinci ölçeğini oluşturan Schwartz'ın kültürel değerler çalışmalarına ilişkin veriler değerlendirilmiştir. Bölümün sonunda çalışmada değerlendirilmesi ve karşılaştırılması yapılan Türk ve Amerikan kültürlerine ilişkin veriler yer almıştır. Özellikle literatürde yer alan liderlik teorilerinin büyük kısmının Amerikan kökenli olması, Amerikalı araştırmacıların Amerika dışındaki çalışmalara yönelik ilgisizliği ve kendilerince geliştirilen teorilerin diğer kültürlere uygulaması konusundaki dayatmacı yaklaşımlarının değerlendirilmesi yapılmıştır.Çalışmanın üçüncü ve son bölümü ise araştırma bölümüne ayrılmıştır. Burada Amerikalı ve Türk liderlerinin liderlik yaklaşımları, dönüştürücü, etkileşimci ve serbest bırakıcı liderlik yaklaşımları ile değerlendirilmiştir. Diğer yandan Türk ve ABD'li liderlerin kültürel değer farklılıkları ve farklıklarının liderlik özellikleri üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi yapılmıştır.Veri toplama aracı olarak, Bass ve Avolio tarafından geliştirilen, Çok Boyutlu Liderlik Anketi/5X (MLQ/5X) ile Schwartz tarafından geliştirilmiş olan Kişisel Değerler Anketi-IV (PVQ-IV) kullanılmıştır. Üçüncü bölüm sonunda, bulgulara ilişkin yorumlar, sonuçlar ve öneriler yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: Kültür, liderlik, değer, kültürel boyutlar.

This thesis, named as ?Cultural Value Orientations of the Leaders and the Impacts of Culture on Leadership Styles: A Cross-Cultural Research on Turkish and American Leaders? consists of three chapters.In the first chapter of the thesis, the definitions of the leadership phrase, a general overview of the leadership, the leadership theories, leadership traits and modern leadership theories were outlined. The transactional and transformational leadership, the two main theories of the Multifactor Leadership Questionnaire/5X (MLQ/5X), were intentionally stressed in this part.In the second chapter of the thesis, a general evaluation of the cross-cultural studies was made. The types and difficulties of cross-cultural studies, some certain examples of important and well-known cross-cultural studies, weakness and strongness of these studies are the main parts of this section. The famous and widely accepted studies such as GLOBE and Hofstede?s cross-cultural studies were explained by details. The cultural values studies of Schwartz ?one of the two main questionnaires of the thesis- were outlined in this chapter as well. At the end of this chapter, a general look to Turkish and American cultures- the main cultures of the thesis- was made. Especially the general aspects of American researchers on leadership field, dominance of the American theories of leadership, the ignorance of these researches against the researches out of the U.S. is interesting to discuss.In the third and the last chapter of the thesis is the research part. The aspects of Turkish and American leaders to the transformational, transactional and laissez-faire types of leadership were evaluated. On the other side, in the same chapter, the cultural values and cultural diversity of the American and Turkish leaders were discussed.The data collection and evaluation of the study was made by using the Bass and Avolio?s Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ/5X) and Schwartz?s Personnel Values Questionnaire-IV (PVQ-IV). The results of the research were analyzed and at the end of the section results, evaluation and comments of the results were discussed.Keywords: Culture, Leader, Value, Cultural Values.