Türkiye'nin lojistik üs olma potansiyelinin TOPSIS metodu ile analizi

Abstract

Günümüz ticaret çevresinde, lojistik faaliyetlerin önemi tartışılmaz bir duruma gelmiştir. Ülkelerin arasındaki ticari mesafelerin, teknolojinin de yardımıyla kısalması ve bu yolla küreselleşme sürecinin yoğun bir şekilde artması lojistik konusunun ülkeler düzeyinde de, uluslar arası ticaret yapan şirketler düzeyinde de önemini bir kez daha ortaya çıkarmıştır. Yüksek bir lojistik sisteme sahip olmak ve dolayısı ile ülkelerin lojistik üs olma konusunda bulunduğu ortama ve etrafına hakim bir duruma gelmesi, katma değeri yüksek bir sektörün oluşmasına ve bununla bağlantılı olarak ekonomik kazanımların oluşmasına olanak sağlamaktadır.Ülkemizin coğrafi konumu bilindiği üzere çok stratejik bir noktadadır. Bulunulan konum itibariyle Asya ve Avrupa kıtalarını birbirine bağlamakla beraber, Kafkaslar ve Ortadoğu, Akdeniz ve Karadeniz bölgeleriyle de önemli bağlantı noktaları bulunmaktadır. Ancak yalnızca coğrafi konumun bir ülkenin lojistik üs konumuna gelmesinde yeterli olmayacağı açıktır. Bununla birlikte birçok faaliyetinde profesyonelce düzenlenmesi ve etkin sistemlerin oluşturulması gerekmektedir.Bu çalışmada, Türkiye'nin lojistik üs olabilme potansiyeli Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden TOPSIS metoduyla incelenmiş olup, çalışmaya konu olan kriterler yapılan literatür çalışması sonucunda belirlenmiştir. Kriterlere ait sayısal veriler Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanmış olan, 2005-2006, 2006-2007 ve 2008-2009 Küresel Rekabet Gücü Raporları'ndan temin edilmiştir. Araştırmaya Türkiye'nin siyasi, ekonomik ve coğrafi olarak ilişkide olduğu düşünülen 51 ülke dahil edilerek, bunlar arasında kıyaslamaya gidilmiş, yapılan uygulama sonucunda ise Türkiye'nin, ilişkide olduğu düşünülen ülkeler arasında konumu belirlenmiş ve ülkemizin çalışmaya konu olan diğer ülkelere göre yetersiz göründüğü konular (kriterler) üzerinde birtakım önerilerde bulunulmuştur.2005-2006, 2006-2007 ve 2008-2009 dönemlerinde yapılan analizlerin sonucunda, Türkiye'nin ilgili dönemler sıralamalarında inişli çıkışlı bir grafik sergilediği, bununla bağlantılı olarak kısa ve orta vadede lojistik üs olma konusunda yetersiz olduğu değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Lojistik üs, ÇKKV, TOPSIS

The importance of logistics activity becomes an indisputable position in area of commercial currently. The importance of logistics occurs once an again, with the help of technologies, the commercial distances between the countries diminished and by this way the process of globalization increases densely in the level of countries and in the level of the companies which are trading international. Possessing a highly logistics system and thereby become dominant to an environment in which the countries are willing to be logistics hub, provides a sector which added values are high and in accordance with it economic acquisitions? generation.As it is known, our countries geographical location is in a really important point. In respect of her current position, on the one hand Turkey connects Asia and Europe continents to each other, on the other hand has crucial point of connections with the regions of Caucasus and Middle ?east, Mediterranean and Black sea. However, it is a clear that countries? geographical position is not sufficient enough to become a logistics hub. In addition to this, it needs to be organized, so many professional activities performed and efficient systems are created.In this paper, Turkey?s potential for being logistics hub possibility is examined by the method of TOPSIS among the MCDM methods, the criteria which being a subject to this situation are defined as a result of a literature research. The data which belong to criteria are derived from the 2005-2006, 2006-2007 and 2008-2009 Global Competitiveness Reports which was established by World Economic Forum. In the research, including 51 country with which it is thought Turkey has political, economical and geographical connection and comparing was realized among them, and as a result of application, the status of Turkey was determined among the countries in which it's thought Turkey has connection and some suggestions were made about criteria for which Turkey was found insufficient when compared with the other countries which are the subject of the research are mentioned in the research. As a result of the practice, Turkey is identified between the countries that are thought as there is relation between these countries and Turkey, and some suggestions are being made in the subject that the fields where Turkey seems insufficient.As a result of the analyses that are being made between the years 2005-2006, 2006-2007 and 2008-2009, Turkey reflected an unbalanced graphic. In this context, it was interpreted as Turkey is insufficient for being a logistics hub in the short or middle run.Keywords: Logistics hub, MCDM, TOPSIS