Kuruma aidiyet bağlamında adanmışlık algısı ile kişilik, iş doyumu ve stres ilişkisi

Abstract

Örgüt literatüründe en çok çalışılan konulardan biri örgütsel bağlılıktır. Kavram hacim, içerik ve kapsam olarak o kadar güçlüdür ki, literatüre yabancı bir kişi, örgüt ile birey arasındaki ilişkinin sadece ?örgütsel bağlılık? konusundan ibaret olduğunu düşünebilir. Örgütsel bağlılık kavramına yeni bir bakış kazandıran Örgütsel Vatandaşlık Davranışı araştırması da henüz bu durumu değiştirememiştir. Her iki kavramda da alan çalışmaları, genellikle bireyin davranışlarının değerlendirilmesini ön plana almaktadır. Ancak bu çalışma, örgütle birey arasındaki ilişkiyi farklı bir perspektifle inceleme iddiasındadır. Bu çalışmadaki yöntem, bireyin organizasyona karşı duygularını ortaya çıkarmayı hedeflemiştir. Çalışma ile ?örgütsel adanma (ÖA)? olarak adlandırılan tutum kavramsallaştırılmış ve literatüre sunulmuştur.Çalışma konusu olan örgütsel adanmanın varlığı, örgütsel bağlılık davranışından farklılığını ortaya koyacak şekilde sorgulanmıştır. Ayrıca, iş tatmini, iş stresi ve kişilik özellikleri ile ilişkisi çalışılmıştır. Örgütsel adanmanın öneminin ortaya konulması da çalışma hedefleri arasında yer almıştır.Mevcut literatürde, örgütsel adanma ifadesi sadece çeviri hatası olarak yer almaktadır. Bu çalışmada ise kavram, keşfedici bir yöntem izlenerek bir mantık sırası içinde ortaya konmuş ve örgütsel adanmayı ölçebilecek bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçeğin güvenilirlik ve geçerliliğini test etmek için bir pilot çalışma yapılmış ve tatmin edici sonuçlara ulaşılmıştır. Geliştirilen bu ölçekle üç ayrı sektörde (eğitim, sağlık ve finans) tezin asıl uygulaması yapılmıştır. Böylece, ?örgütsel adanma? kavramının tanımı yapılarak örgütsel bağlılık, iş doyumu, stres ve kişilik özellikleri bağımlı değişkenleri ve alt boyutları ile ilişkisi incelenmiştir. Tezin uygulama bölümünde ulaşılan sonuçlarla çalışmanın hipotezleri mukayese edilerek değerlendirmeler yapılmıştır.

One of the most studied subjects in organizational literature is Organizational Commitment (OC). The concept is so powerful with regard to its volume, content and range that anybody who is not familiar this literature may think as if the only relationship between the organization and the individual is ?organizational commitment?. The ?Organizational Citizenship Behavior (OCB)? research which has brought about a new point of view on organizational behavior has not been able to change this situation. Field studies in both concepts generally give priority to the evaluation of the individual?s behaviors. However, this study claims to examine the relationship between the organization and the individual with a different perspective. The method used in this study aims to reveal the individual?s feeelings towards the organization. With this study the attitude, called ?organizational dedication/devotion (OD)?, has been conceptualized and presented to the literature.The existance of ?organizational dedication?, which is the subject of this study, has been questioned so as to disclose its difference from Organizational Commitment. Moreover, its relationship with job satisfaction, work stress and personality traits has been studied. Bringing about the importance of Organizational Dedication has also been one of the objectives of this study.Within the current literature, organizational dedication concept stands only as misinterpretation. However, in this study, the concept has been brought about by following an exploratory method and a scale has been developed to measure Organizational Dedication. A pilot study has been conducted to test the scale?s reliability and validity and satisfactory results have been achieved. The application of thesis has been carried out with this developed scale within three different sectors (education, healthcare and finance). Thus, a definition of Organizational Dedication concept has been made and its relationship with the dependent variables ?job satisfaction?, ?job stress?, ?personality traits?, ?organizational commitment? along with their sub-dimensions has been examined. Evaluations have been made by comparing the results reached in the field study section of the thesis with the hypotheses of the study.