Irak'ın Kuzeyindeki ayrılıkçı hareketlenmelerde dış destek olgusu

Abstract

Türkiye Cumhuriyeti coğrafi açıdan tam bir kaosun ortasında yer almaktadır. Komşuları ile olan ilişkilerinin belirleyici unsuru ise tarihsel bağlar olmuştur. Pek çok sınır ülke ile tarihsel, kültürel bağları mevcuttur. Bu ülkelerden en önemlisi ise Irak olmuştur. Bu ülkede etnik unsurlar Türkiye'yi de yakından alakadar etmiştir. Bu nedenle denilebilir ki Irak'taki gelişmelerin en çok etkilendiği ülke Türkiye'dir. Türkiye'nin burada aktif varlığı hayati derecede önemlidir. Bütün bunlar göz önünde bulundurulunca Irak'taki gelişmelerin çok yakından takip edilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın da çıkış noktasını bu etkenler oluşturmaktadır.Irak'ın kuzeyindeki hareketlenmeler tarihsel olarak Osmanlı devletine kadar dayanmakta olup isyanlar yüzyıllardır süregelmiştir. Büyük devletlerin satranç tahtasında aslında bir piyon olmaktan öteye geçememiş olan Irak'ın kuzeyindeki hareketlenmeler her şeye rağmen varlığını günümüze kadar sürdürmüş; Irak'ın işgalinin ardından da kazanımlarını arttırmıştır.Bu çalışmada büyük güçlerin Irak'ın kuzeyine olan ilgilisinin nedenleri araştırılmış, jeopolitik biliminden de faydalanılarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde Ortadoğu ve Irak'ın konumu ve önemine değinilirken, özel olarak Irak'ın kuzeyinin de jeostratejisi ele alınmaya çalışılmıştır. Bunu yaparken de sadece coğrafi olarak değil; kültürel, etnik, dinsel ve ekonomik ögelere de yer verilmiştir. İkinci bölümde ise tarihi bilmeden bugünü anlamanın imkânsız olması nedeniyle Irak'ın genel olarak tarihsel görünümü ele alınmıştır.Üçüncü bölümde ise tarihi arka plan bu sefer de Irak'ın kuzeyindeki hareketlenmeler nezdinde incelenmiştir. Osmanlı döneminden günümüze değin ayrılıkçı hareketlenmeler, dış destek unsuru ile birlikte ele alınmıştır.Dördüncü bölümde ise ayrılıkçı hareketlenmelerde dış desteğin olmazsa olmaz olduğu, tarihsel olarak büyük güçlerin neden ve nasıl destek verdiklerinin üzerinde durulmuştur ve süper güçlerin Kürt hareketiyle olan ilişkileri tek tek devlet bazında incelenmeye çalışılmıştır.Sonuç olarak dünya üzerinde birçok ayrılıkçı hareketinin var olmasının yanında Kürt hareketinin nasıl bir zemin üzerine inşa edilmiş olduğu, hangi iddialarla gündemde kalmayı başardığı ve en önemlisi varlığını ne derece dış desteğe borçlu olduğu konusu analiz edilmeye çalışılmıştır.

The Turkish Republic is in a chaos in the meaning of the geography. There are cultural and historical links between Turkey and its neighbors. That historical background affect the politics among countries. One of the important country is Iraq. Turkey has always interested in the ethical subjects in Iraq. Because any event that happened in Iraq can affect Turkey really directly. That?s way Turkey always should follow the happenings in Iraq at close range. Turkey?s activity in Iraq is vital, that is the point which this thesis study had begun.Separatist movements in Northern Iraq goes through the period of Ottoman Empire. Fundamentally Kurdish groups are only pawn in the game of super powers, they are succeed to survive till present days. Despite everything they had survived and even they had gained much more after the invasion of Iraq.By using the science of geopolitics, the interests of super powers is tried to explained. In the first part, the geographical situation and importance of Middle East and Iraq has analysed. Then the importance of the Northern Iraq is explained. With this analysis cultural, ethnical, religional and economical elements are also handled.In the second part, because of the impossibility of understanding today without historical knowledge, the general view of historical background has argued. In the third part, historical background has handled in the basis of Northern Iraq. From the term of Ottoman Empire till today, the foreign support has abstracted with the cases of separatist movements.In the fourth part, it is emphasized that foreign supprot is vital for separatist movements and the question of how and why super powers supported those movements is explained.. On the other hand, the relation between separatist movements and big powers is handled.To conclude, although there are so many separatist movements all around the world, how Kurdish groups has succeed to be on the agenda. Most importantly that study has tried to highlight that how those support affected the destiny of the movements.