Bazı öncülleri ve sonuçları ile duygusal emek: Görgül bir araştırma

Abstract

Bu çalışma, duygusal emek davranışlarının bazı öncülleri ile sonuçlarını bir yapısal eşitlik modeli içinde tespit etmek amacıyla yürütülmüştür. Bu amaçla Ankara'da Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı ilk ve orta dereceli okullarda görev yapan 393 öğretmenden anket yöntemi ile toplanan verilerle bir araştırma yapılmıştır. Bulgulara ulaşmak için yapısal eşitlik modeli analizi ile birlikte, tek yönlü varyans analizi, regresyon ve korelâsyon analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgular incelendiğinde, duygusal emek davranışlarının öncülleri olarak ele alınan örgüt kültürü ve kişilik özelliklerinin duygusal emek davranışları üzerinde etkileri olduğu görülmüştür. Ayrıca, duygusal emek davranışlarının, tükenmişlik ve iş tatmini değişkenlerini yordadığı ortaya konmuştur. Dahası örgüt kültürünün ve kişiliğin tükenmişlik ve iş tatmini üzerinde dolaylı etkisi ile duygusal emek davranışlarının aracı değişkenler olduğu görülmüştür. Bunların yanı sıra değişkenler arası ikili ilişkiler incelendiğinde, yapısal eşitlik modeli çerçevesinde ortaya konan ilişkiler desteklenmiştir. Bireylerin demografik özelliklerinden bazılarının, araştırmada incelenen örgütsel değişkenler üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Tüm bulgular değerlendirildiğinde, örgüt kültürü ve kişiliğin duygusal emek davranışlarını etkilediği; bu davranışların da çalışanların tükenmişlik ve iş tatmini algıları üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, duygusal emek davranışlarını merkeze alan, örgüt kültürü ve kişilik özelliklerini öncül olarak kabul eden ve tükenmişlik ile iş tatminini sonuç değişkenleri olarak ele alan bir modelin oluşturulabileceği belirlenmiştir.

This study was conducted to explore the antecedents and the consequences of emotional labor in a structurial equation model. In this respect, a field study was executed on 393 teachers working in Ankara, in primary and high schools of Ministry of National Education. Besides structurial equation model analysis, one-way ANOVA, correlation and regression analysis were conducted. Results showed that the antecents of emotional labor those organizational culture and personality of teachers had significant effects on emotional labor. In addition to this, it was found that emotional labor had significant effects on burnout and job satisfaction. Furthermore, it was revealed that organizational culture and personality had an indirect effect on burnout and job satisfaction, and emotional labor behaviors were deemed to be the mediator variables. Also the results of correlatons between the variables supported the equation model. It was found that some of the demographic variables had several effects on organizational variables. The evaluation of the findings as a result presents that organizational culture and personality had on emotional labor, and emotional labor predicts teachers? burnout and job satisfaction. Thus, it was found that it is possible to form a model in which emotional labor lies in the center; organizational culture and personality are the antecedents and burnout and job satisfaction are the consequences of emotional labor.