Örgütsel adalet, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisi üzerine bir meta analizi

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı örgütsel adalet (ÖA) ve örgütsel bağlılığın (ÖB) örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD) ile arasındaki ilişkileri meta analiz yöntemiyle incelemektir. Araştırmada ayrıca ÖA ve ÖB ile ÖVD arasındaki ilişkilerde düzenleyici etkiye sahip olabileceği değerlendirilen olası düzenleyici değişkenler de test edilmiştir. Bu kapsamda Türkçe ve İngilizce yazında konu ile ilgi bireysel çalışmalar toplanarak incelenmiş, analizlere dâhil edilme kriterlerine uygun olan araştırmalar meta analizlere dâhil edilmiştir. Sonuç olarak Türkiye örneklemini inceleyen 56 toplamda ise 144 bireysel çalışmanın meta analizlere dâhil edilmek için uygun olduğu belirlenmiştir. Bu bireysel çalışmaların analizleri Hunter ve Schmidt (2004) tarafından esasları ortaya konan ?Psikometrik Meta Analiz? yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Meta analizlere dâhil edilen 148 bağımsız örneklemden (N=43633) elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde ÖA ve ÖB ile ÖVD arasında orta düzeyde olumlu yönde ilişkilerin olduğu görülmüştür. Aynı zamanda düzenleyici etki analizi sonuçlarına göre ÖA ve ÖB ile ÖVD arasındaki ilişkilerde ÖVD değerlendirme yöntemi, sektör türü ve kültürlerarası farklılıkların düzenleyici etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırma sonuçlarının teori ve uygulamaya olan katkıları tartışılmış, ileride yapılacak araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

The purpose of this master?s thesis is to provide a meta-analytic examination of the relationships between Organizational Justice (OJ), Organizational Commitment (OC) and Organizational Citizenship Behaviors (OCBs) performed by employees. Furthermore, the moderator analysis was also made to see if there was another factor that moderates these relations. In this context, primary studies in Turkish and English organizational behavior literature were collected and examined to see if they were appropriate for meta-analysis. Finally, a total of 144 primary studies, 56 of which were carried out in Turkey, were found eligible to be included in this analysis. These primary studies were analyzed using principles of psychometric meta-analysis (Hunter ve Schmidt, 2004). Results based on 148 independent samples (N=43633) indicate a moderately strong, positive relationship between OJ, OC and OCB. Also moderation analysis showed that the OJ, OC and OCB relationship was moderated by the source of the ratings, sector type (public or private) and cross-cultural differences. The theoretical and practical contributions of these findings were discussed, and directions for future research were identified.