Karmaşık platform/sistemlerin geliştirildiği ve üretildiği savunma sanayi için teknoloji sahipliğini ve olgunluğunu belirleme

Abstract

Günümüzde teknoloji sahipliğinin ve olgunluğunun belirlenmesi faaliyeti her alanda uzman bilgi birikimine bağlı olarak sıkça kullanılmakla birlikte savunma alanında, sektörün karmaşıklığı ve ileri teknoloji içermesi sebebiyle sistematik, objektif ve doğru/doğruya yakın sonuç veren bir değerlendirme ve ölçüm yöntemine ihtiyaç bulunmaktadır. Bu çalışma savunma sanayindeki karmaşık, ileri teknoloji içeren platform/sistemlerin geliştirilmesinde, üretilmesinde teknoloji riskinin anlaşılması, azaltılması ve ülkenin/kurumun teknolojik yeterliliği hakkında farkındalık kazanılması için teknoloji sahipliğini ve olgunluğunu belirleyen bir yöntemin geliştirilmesini amaçlamaktadır. Özellikle ABD ve NATO'da kullanılan Teknoloji Hazırlık Değerlendirmesi (THD), Teknoloji Hazırlık Seviyesi (THS) ölçeğini esas alan ve belirlenen kritik teknolojilerin olgunluğu ile ilişkili riskini değerlendiren sistematik, ölçüm tabanlı bir süreçtir. THD teknolojide yönlendirici, lider durumdaki ülkeler için ihtiyacı büyük ölçüde karşılamakla birlikte teknolojiyi takip eden, sıklıkla tersine mühendislik uygulamalarına başvuran, teknoloji transferi yapan, geliştirdiği platform/sistemin altsistemler/bileşenlerini satın alarak teknolojiyi tedarik eden veya platform/sistemin tüm parçalarını geliştirmek/üretmek istemeyen ülkeler için ihtiyacı karşılayamamaktadır. Bu çalışmada uluslararası bir standart haline gelmiş THS unsurları, teknoloji sınıflandırması ve Analitik Hiyerarşi Süreci ile birlikte kullanılarak teknoloji sahipliğini ve olgunluğunu belirlemek amacıyla yeni bir yöntem önerilmiştir. Teknoloji Sahipliğini ve Olgunluğunu Belirleme (TSOB) amacıyla önerilen yöntem altında üç araç tanımlanmıştır. Bunlar Teknoloji Sınıflandırılması, Birleştirilmiş Teknoloji Hazırlık Değerlendirmesi ve Teknoloji Alanı Değerlendirmesidir. Önerilen yöntemin uygulanabilirliğinin ispatlanması ve bu alanda ihtiyaç duyulan sistemin gösterimi için sistem mühendisliği temelinde TSOB Bilgi Sistemi (TSOBS) tasarlanmış ve gösterim programı geliştirilmiştir. TSOB yöntemi ve TSOBS geliştirilmesi kapsamında: Birinci bölümde problem tanımı ve yazın taraması gerçekleştirilerek bu alanla ilgili temel kavramlar açıklanmıştır. Ayrıca araştırmanın geçmişi de burada verilmiştir. İkinci bölümde araştırmanın amacı, önemi ve yöntemi ile önerilen yöntemin kendisi açıklanmıştır. Önerilen yöntem içindeki üç araç burada sunulmuştur. Üçüncü bölümde bu alanda ihtiyaç duyulan sistemin tasarımı, geliştirilmesi ve yöntem ile birlikte doğrulaması gerçekleştirilmiştir. Öncelikle sistemin kavramsal tasarımında ihtiyaç analizi, işlevsel analizi ve sentezi yapılmıştır. İhtiyaç analizi kısmında üst seviyeden ihtiyaca odaklanılmış, işlevsel analiz kısmında bir bilgi sistemine ihtiyaç olduğu varsayımından hareketle bilgi sisteminin işlevsel analizi yapılmıştır. Sentez kısmında ise sistemin alternatifleri incelenmiştir. Önerilen yöntem çerçevesinde UML/SysML diyagramları da kullanılarak TSOB Sisteminin tasarımı ve gösterim yazılımı geliştirilmiştir. Doğrulama için örnek bir uygulama üzerinden önerilen yöntem ve TSOB modeli test edilerek ilgili hesaplamalar ve TSOBS gösterim (demo) programının arayüzleri sunulmuştur.Son bölümde önerilen yöntem özetlenerek yöntemin TSOB Sistemi içinde gerçekleştirilmesi durumunda dikkat edilmesi gereken hususlarda önerilerde bulunulmuştur. Ayrıca yöntemin işlevselliğinin arttırılması için gelecekte yapılabilecek olası araştırmalar özetlenmiştir.

Nowadays, although the activities of technology ownership and maturity determination are used frequently in every area, depending on the expert knowledge, a newly systematic and objective method providing accurate results is needed due to complication and high-tech features of sector of defense area. This study aims to develop a method which determines technology ownership and maturity for perception and mitigation of the technology risk during the development and production of complicated, high-tech platforms/systems in defense industry, and gain awareness about technological competency of the country/ establishment. Especially, Technology Readiness Assessment (TRA), utilized in USA and NATO, is a systematic, metrics based process that is based on Technology Readiness Levels (TRLs) and assesses the maturity of, and the risk associated with, defined critical technologies. Although TRA meets the need substantially for the leading, pioneer countries, it is unable to meet that need for the developing countries which often resort to reverse engineering applications, transfer or supply the technology via purchasing subsystems/components of the platform/systems, or those which don't plan to develop/produce all the parts of platforms/systems.In this study, a new method is proposed to determine technology ownership and maturity by utilizing TRL elements, which have become an international standard, together with technology taxonomy and Analytic Hierarchy Process. Three tools are defined within the method proposed for the Technology Ownership and Maturity Determination (TOMD): Technology Taxonomy, Unified Technology Readiness Assessment and Technology Field Assessment. In order to prove applicability of the proposed method and reveal required system, Technology Ownership and Maturity Determination Information System (TOMDI) is designed based on system engineering and demonstration software is developed. In the scope of TOMD method and development of TOMDI System:In the first chapter, problem definition and literature review are performed and related basic concepts are explained. Also, background of the study is given herein. The purpose, significance and methodology of the study and the proposed method are explained in the second chapter. Three tools within the proposed method are introduced herein.Third chapter realizes the design, development and verification of the system needed in this area, together with the method. Primarily, needs analysis, functional analysis and synthesis are completed during conceptual design of the system. In the needs analysis focus is kept on high level need, whereas in functional analysis of the information system is performed with the assumption of the need for the information system. In the synthesis section, alternative systems are investigated. In the scope of the proposed method, the design of the TOMD System and demonstration software are developed also by using UML/SysML diagrams. For verification, related calculations and interfaces of TOMDI demonstration software are presented by testing proposed method and TOMD model through a sample application. In the last chapter, the method is summarized and some recommendations are provided on issues that require attention in case the method is implemented in TOMD System. Besides, it summarizes the probable academic studies to be done in the future in order to increase functionality of the method.