Sistem geliştirme projelerinde teknik risk analizi

Abstract

Teknolojileri geliştirme faaliyetlerindeki riskleri azaltmak amacıyla Teknoloji Hazırlık Seviyesi (TRL), Entegrasyon Hazırlık Seviyesi (IRL), Üretim Hazırlık Seviyesi (MRL) ve Sistem Hazırlık Seviyesi (SRL) gibi çeşitli olgunluk değerlendirme araçları kullanılmaktadır. Bunlar, bir teknoloji/sistemin o anki olgunluğu hakkında karar vericiye bir fikir vermesi açısından faydalı olsa da, teknoloji/sistemin müteakip geliştirilme faaliyetlerinde karşılaşılacak ARGE zorlukları hakkında yeterli bilgiyi vermekten uzaktır. Bu bağlamda, söz konusu olgunluk değerlendirme araçları, yeni ve uç teknolojilerin tek başlarına belirli olgunluğa ulaşmış olduklarını gösterse bile, bu sistemin başarılı olacağı anlamına gelmemektedir.Karar vericinin sistemin bütünü hakkında bilgi sahibi olması önemlidir. Çünkü, sistemler, kendilerini oluşturan teknoloji, bileşen, alt sistem veya sistemlerin tek başlarına gösterdikleri performanstan farklı performans sergileyebilirler. Sistemi oluşturan teknolojilerin birbirine göre farklı olgunlaşma süreçlerinin olması nedeniyle, sistemin bütüncül olarak değerlendirilmesi önemlidir. Ayrıca, sistemin kullanıma hazır olması, sistemi oluşturan parçaların birbiriyle uyumlu ve kullanım amacına uygun olarak, ilgili ortamında çalıştığının gösterilmesiyle sağlanabilir. Bu bağlamda, sistemi oluşturan tüm parçaların bütün olarak sistem geliştirme faaliyetlerindeki zorluk derecelerinin ve risklerinin bilinmesine de ihtiyaç duyulmaktadır. Olgunluk değerlendirme araçları ile risk değerlendirme çalışmalarını entegre eden yeni yaklaşımlar, karar vericilere yönetim faaliyetlerinde daha sağlıklı bilgiler sunacaktır. Bu kapsamda, bu çalışma ile, bir sistemin ve/veya bu sistemi oluşturan teknolojilerin mevcut olgunluk seviyelerinin ölçülmesinin yanı sıra teknoloji ve sistemin müteakip geliştirme faaliyetlerinde karşılaşılabilecek teknolojik/teknik risklerin ölçülmesini sağlayan bir metodoloji önerilmiştir. Önerilen bu metodolojinin MS Excel ortamında kodlaması yapılmış ve Sistem Teknoloji/Teknik Risk Analiz Aracı (SİTERA) adlı yazılım geliştirilmiştir. SİTERA'nın bir TAI projesinde kullanımı bir örnekle açıklanmıştır. Ayrıca, olgunluk değerlendirme araçları hakkında bilgi verilmiş, bu araçların kalitatif ve kantitatif olarak gruplandırılması yapılarak, her birinin Güçlü-Zayıf Yönler, Fırsat ve Tehditler (GZFT) analizi yapılmıştır.Bu çalışmada önerilen metodoloji kullanılarak, elde edilen risk değerleri yardımıyla, TRL, IRL ve SRL değerlerinin daha iyi yorumlanabileceği ve sistem geliştirme projelerinde etkin bir şekilde kullanılabileceği değerlendirilmektedir.Anahtar Kelimeler: Sistem Geliştirme Projeleri, TRL, IRL, MRL, SRL, Teknik risk, Teknolojik risk, Risk Analizi.

There are some maturity assessment tools like Technology Readiness Level (TRL), Integration Readiness Level (IRL), Maturity Readiness Level (MRL) and System Readiness Level (SRL) for the purpose of decreasing the risks in technology development activities. These tools are benefical for giving info about the current maturity level of the related technology, but do not give satisfactory information for the R&D difficulties in improving the current TRL and IRL levels of the system. In this context, having the new and underpinning technologies individually mature alone is not enough to make a successful system. Being aware of the R&D difficulties of these technologies for upcoming phases is another success criterion for management of system development projects. For a decision maker a holistic knowledge for a system is important. Because, systems performs differently according to sub-systems, components and technologies comprising them. Because of different maturity process of individual technologies, decision makers need to evaluate the whole system. Being ready to use, depends on working of the parts of the system in harmony and being compatible with the purpose of the system in its actual environment. In this context, awareness of the degree of difficulty and risks in system development efforts are necessity.Integrating the maturity assessment tools and risk assessment studies can offer more accurate info to decision makers. In this study a methodology is developed not only measuring the current maturity levels of the technologies and system but also providing the analysis of technological and technical risks for the subsequent system development process. This methodology has also been coded in MS Excel platform named System Technological/Technical Risk Analysis Tool (SİTERA). The application of SİTERA is explained in a (Turkish Aerospace Industries) TAI project. In addition, a literature review is given about maturity assessment tools. These tools are classified as quantitative and qualitative. Then a Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats (SWOT) analysis on how to use the maturity evaluation tools is done.In this study, it is considered that TRL, IRL and SRL scores can be interpreted more effectively by using this methodology and also this methodology can be used more efficiently in system development projects.Keywords: System Development Projects, TRL, IRL, MRL, SRL, Technical risk, Technological risk, Technical Risk Analysis.