21'inci yüzyıl istihbarat anlayışında, istihbarat füzyonunun yeri ve önemi: ABD ve NATO örneği

Abstract

Her çeşit istihbarat kaynağından bütüncül olarak faydalanılması anlamını taşıyan İstihbarat Füzyonunun, güvenliğin sağlanmasındaki etkinliğini ortaya koyarak çağdaş istihbarat anlayışındaki önemini belirlemek ve tüm yönleriyle gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekenleri tespit etmek bu tezin amacını oluşturmaktadır.`Belirsiz ve karmaşık güvenlik ortamında ihtiyaç duyulan nitelikli istihbaratın en iyi şekilde, İstihbarat Füzyonunun tüm yönleriyle gerçekleştirilebilmesi sayesinde karşılanabileceği` hususu ise çalışmanın ana hipotezi olarak belirlenmiştir.Bu hipotezin sınanarak tezin amacına ulaşabilmek maksadıyla; ABD ve NATO'da İstihbarat Füzyonu kapsamında yaşanan gelişmeler ele alınarak, NATO İstihbarat Füzyon Merkezi'nde görev yapmış ve yapmakta olan 11 kişi (dokuz Türk, bir ABD, bir Fransız) ile yarı yapılandırılmış nitelikte görüşme yapılmıştır. İstihbarat Füzyonunun kuramsal çerçevesi ile ABD ve NATO'daki uygulamaları kapsamında ağırlıklı olarak literatür araştırmasından faydalanılmıştır. Yapılan görüşmeler ile de, İstihbarat Füzyonuyla birlikte ortaya çıkan istihbaratın özellikleri, bunun güvenliğin sağlanmasına olan etkileri ve İstihbarat Füzyonunun gerçekleştirilmesi için gerekli olan faktörlere ilişkin veriler elde edilmiştir.Araştırma sonucunda; İstihbarat Füzyonu ile doğruya en yakın, bütünlük içerisinde, öngörüsü yüksek, planlamalara uygun, tarafsız ve kullanılabilir nitelikte istihbaratın elde edilerek, büyük resmin tam olarak oluşturulabileceği, iyi bir durumsal farkındalık sağlanacağı, stratejinin oluşturulmasında ihtiyaç duyulan istihbarat desteğinin etkinlikle verilebileceği ve terörle mücadele kapsamındaki belirsizliklerin giderilerek doğru hedeflerin tespitinin yapılabileceği ortaya çıkmıştır. Ayrıca tez kapsamında ulaşılan diğer bir sonuçta; İstihbarat Füzyonunun tam anlamıyla gerçekleştirilebilmesinin, birçok faktöre bağlı, zorlu bir süreç olduğudur. İstihbarat Füzyonu için gerekli olan verilerin elde edilmesi için tüm istihbarat disiplinlerine yönelik uygun istihbarat toplama vasıtalarına sahip olunması ve etkin bir istihbarat işbirliği ve paylaşım ortamının yaratılması (İstihbarat Füzyon Merkezleri [İFM]'nin teşkili, paylaşım usullerinin belirlenmesi, istihbarat ağ yapısının oluşturulması), elde edilen verilerden bütüncül bir şekilde faydalanmak için de uygun niteliklerde analistlere ve bilgi sistemlerine sahip olunması, İstihbarat Füzyonunun gerçekleştirilmesi için gerekli olan başlıca faktörlerdir. Tüm bu faktörler, ülkelerin istihbarat sistemlerinin, güvenlik ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde geliştirilmesinde, ulaşılması gereken hedefleri kapsayan, önemli bir vizyon ortaya koymaktadır.

The aim of this thesis is to determine the importance of the Intelligence Fusion which means to benefit from all intelligence sources with a holistic approach, in the contemporary intelligence conception by revealing its effectiveness for providing security and to identify what needs to be done in order to realize Intelligence Fusion with all aspects.`Qualified intelligence, needed in the uncertain and complicated security environment, can be fulfilled in the best way by realizing Intelligence Fusion with all aspects.` is defined as the main hypothesis of the thesis. In order to test the hypothesis and reach the aim of the thesis; recent developments about intelligence Fusion in the US and NATO were investigated and semi-structured interviews were conducted with 11 people (nine Turkish, one US and one French) who are serving and have served in the NATO Intelligence Fusion Center. Literature research was carried out to define the theoretical framework of the Intelligence Fusion and its applications in the US and NATO. Features of intelligence revealed by Intelligence Fusion approach, the effects of this intelligence to ensure security and the factors necessary for the realization of Intelligence Fusion were determined through the interviews.Result of the research reveals that big pictures can be created completely, a good situational awareness can be provided, strategic intelligence support, needed to create strategy, can be provided effectively and targets can be identified accurately with the elimination of uncertainty in the counterterrorism, by most accurate, complete, anticipatory, obtaining, relevant to planning, objective and usable intelligence which is obtained through Intelligence Fusion. In addition, as a result of this thesis, it emerges that the realization of Intelligence Fusion depends on many factors which could be realized after a difficult process. Having qualified intelligence collection systems for all intelligence disciplines and creating effective intelligence cooperation and sharing environment (constitution of the Intelligence Fusion Centers, determination of sharing procedures, creation of the intelligence network) to obtain data which is required Intelligence Fusion and also in order to benefit from data holistic, having qualified analysts and information systems are main factors required for carrying out Intelligence Fusion. All these factors reveal an important vision that includes objectives to be achieved in order to develop states' intelligence systems to meet security needs.