Askeri liderlerin çatışma yönetiminde üçüncü taraf müdahale stratejileri ve sonuçları

Abstract

Araştırmanın temel amacı; askeri liderlerin astları arasındaki çatışmalarda uyguladıkları hibrid üçüncü taraf müdahale stratejilerini ve sonuçlarını ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle araştırmanın sorunsalı, amacı, önemi ve katkısı ile kapsamı belirlenmiş; çatışma yönetimi, üçüncü taraf müdahale stratejileri, çatışmanın tırmanması ve adalet algısı ile ilgili bilgi verilmiştir. Üçüncü taraf müdahale stratejilerinin tekil olarak kullanılmayacağı düşüncesinden hareketle bahse konu stratejilerin ikili kombinasyonları belirlenerek hibrid stratejiler oluşturulmuş ve bu stratejilerin çatışan tarafların çatışma yönetimi stratejileri, çatışmanın tırmanması ve çatışan tarafların çatışmaya ilişkin adalet algıları ile ilişkileri ortaya konularak araştırma soruları ve araştırmanın hipotetik modeli oluşturulmuştur. Araştırma soruları; 493 subay, astsubay ve uzman erbaşın katılımı ile toplanan verilerin analiz edilmesi suretiyle cevaplandırılmıştır. Katılımcılar 132 farklı liderin emir-komutası altında görev yapmakta olduklarından en az üçer kişiden oluşan 132 grup oluşturulmuştur. Analizler Hiyerarşik Lineer Modelleme (HLM) tekniği kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada doğrulayıcı faktör analizleri, korelasyon analizleri, regresyon analizleri, aracılık ve düzenleyicilik analizleri yapılmıştır. Kontrol değişkenleri olarak lider ve astların yaşı, lider ve astların eğitim durumu, lider ve astların KKK'da toplam hizmet süreleri ele alınmıştır.Bu çalışmada hibrid üçüncü taraf müdahale stratejileri ile çatışan tarafların çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişkiler (75 farklı ilişki), çatışan tarafların çatışma yönetimi stratejileri ile onların çatışmaya ilişkin adalet algıları arasındaki ilişkiler (15 farklı ilişki), hibrid üçüncü taraf müdahale stratejileri ile çatışan tarafların çatışmaya ilişkin adalet algıları arasındaki ilişkiler (45 farklı ilişki), hibrid üçüncü taraf müdahale stratejileri ile çatışan tarafların çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişkilerde çatışmanın tırmanmasının düzenleyicilik rolü (75 farklı düzenleyicilik rolü) ve son olarak çatışan tarafların çatışma yönetimi stratejilerinin hibrid üçüncü taraf müdahale stratejileri ile çatışan tarafların çatışmaya ilişkin adalet algıları arasındaki ilişkilerde aracılık rolü (225 farklı aracılık modeli) incelenmiştir. Analizler sonucunda 15 farklı hibrid üçüncü taraf müdahale stratejisinden astları daha çok tümleştirme ve uzlaştırma stratejilerini uygulamaya yönelten stratejilerin arabuluculuk ve eğitici stratejilerinin yer aldığı hibrid stratejiler olduğu (uzak durma ile olan kombinasyonlar hariç); arabuluculuk-eğitici hibrid stratejisinin uygulanmasının çatışan tarafların çatışmaya ilişkin dağıtım, süreç ve etkileşim adaleti algılarının her üçünü de hem doğrudan hem de tümleştirme ve uzlaşma stratejilerinin aracılığı ile olumlu yönde etkilemekte olduğu; hakemlik-uzak durma stratejisinin çatışan tarafların çatışmaya ilişkin dağıtım, süreç ve etkileşim adaleti algılarının üçüne birden olumsuz yönde etki eden tek strateji olduğu; uzak durma üçüncü taraf müdahale stratejisinin üçüncü taraflarca herhangi bir şekilde kullanılmasının astların çatışma yönetimi stratejilerinin seçimi ve çatışmaya ilişkin adalet algıları açısından olumsuz sonuçlar doğurduğu; tümleştirme ve uzlaştırma stratejilerinin çatışan tarafların adalet algılarına olumlu yönde etki ettiği belirlenmiştir. Ayrıca çatışmanın tırmanmasının arabuluculuk-eğitici strateji ve arabuluculuk-motivasyonel stratejinin olumlu sonuçlarını azalttığı tespit edilmiştir.

The aim of the current study is to identify hibrid third party strategies implemented by the military leaders in the intervention to the conflicts between their subordinates and to determine the consequences of these intervention strategies. With the reality that the third parties would use more than one intervention strategy in any conflict in mind, dual combinations of the singular strategies was identified and named as the hybrid strategies. The relationships between these hybrid strategies and the conflict management strategies as well as the fairness judgments of the disputants were discussed and research questions about these relationships were identified. The data was collected from the participants (n=493) by using survey method. The sample was comprised of officers, NCO's and the contracted specialized sergeants. As the participants were the subordinates of 132 different leaders, 132 groups were created. The analysis on the research questions was conducted by applying Hierarchical Linear Modeling (HLM). Confirmatory factor analyses, correlation analyses, regression analyses, mediation and moderation analyses were conducted in order to find answers to the research questions. Both the disputants' and third parties' age, education and tenure were held as the control variables.In the current study; the relationships between the hybrid third party intervention strategies and disputants' conflict management styles (i.e. 75 different relationships); the relationships between the disputants' conflict management styles and their fairness judgments (i.e. 15 different relationships); the relationships between the hybrid third party intervention strategies and disputants' fairness judgments (i.e. 45 different relationships); the moderating role of the conflict escalation on the relationships between the hybrid third party intervention strategies and disputants' conflict management styles (i.e. 75 different relationships); the mediating role of the disputants' conflict management strategies on the relationships between the hybrid third party intervention strategies and disputants' fairness judgments (i.e. 225 different relationships) were analyzed. It was found that the most useful hybrid third party intervention strategy for directing the disputant to the selection of compromising and collaboration conflict management styles were the dual combinations of strategies which involved any of the mediation and educative strategies (except for the combinations involving the distancing strategies). The mediation-educative hybrid strategy was the only strategy which had a positive influence on the disputants' all three dimensions of justice perceptions directly as well as by the mediating effect of the disputants' collaboration and compromise strategies. On the other side, the arbitration-distancing hybrid strategy was the only strategy which negatively influenced the disputants all three dimensions of justice perceptions. The use of distancing with a combination of any strategy had negative effects on the disputants' selection of the conflict management strategies and their fairness judgments as well. Collaboration and compromise strategies of the disputants had a positive effect on the fairness judgments of the disputants. Additionally, the escalated conflicts were found as the culprits of reducing the positive effects of mediation-educative and mediation-motivational hybrid strategies.