Türk askeri istihbarat yapısı ve hukuksal düzenlemeleri hakkında bir öneri: ABD örneği

Abstract

İstihbarat, insanoğlunun çok eski zamanlardan beri üzerinde önemle durduğu ve her zaman elinde bulundurmak istediği bir faaliyettir. İlk istihbarat faaliyetleri düşman kabilelerin yapacağı akınların zamanı ve yerini tahmin etmek üzerine olmuştur. İstihbarat tarihi incelendiğinde bu tarihin aynı zamanda askerî istihbarat tarihi olduğu görülecektir. Çünkü savaş, insanlık için vazgeçilemez bir olgu olmuştur. İster güç, mülk ve zenginlik üzerine olsun isterse de dinsel amaçlarla olsun, savaşla medeniyetler doğmuş veya yok olmuştur. İnsanlık için bu kadar önemli olan savaşta düşmana galip gelmek, zayıf yönlerini ortaya çıkarmak ve bunları istismar etmek veya aldatma yapmak maksadıyla istihbarata her zaman gerek duyulmuştur. `Amaca giden her yol mübahtır` sözü Machiavelli tarafından kullanılmış ünlü bir deyimdir (Machiavelli, 1999: 10). Savaşta da bu deyim geçerlidir. Bu bakımdan bir harp esnasında gizli yollarla bilgi elde etmek ya da düşmanı aldatmak için yapılan faaliyetler üzerine bir yasak konulamayacağı değerlendirilmektedir. Başka ülkeye ait sırları çalarak kendi ülkesine veya görevli olduğu ülkeye kaçan bir kişi, gizli bilgileri çalınan ülke için bir casus olacak ama kendi ülkesi için belki de bir kahraman olacaktır. Dolayısıyla uluslararası hukukta savaş zamanında yapılacak istihbarat faaliyetleri için hukuksal bir düzenleme bulunmamaktadır.İstihbarat üzerine hukuksal düzenlemeler bir ülkenin kendi iç hukuk konusudur. İstihbarat üzerine yapılacak hukuksal düzenlemeler, istihbarat faaliyetlerini yüretecek kurum, kuruluş ve firmalar için büyük önem taşımaktadır. İstihbarat, karar verici pozisyonunda bulunan kişilere vereceği kararlarda yardımcı olmak maksadıyla devlet, kurum ya da özel bir şirketin güvenliği ya da çıkarını ilgilendiren konularda her türlü bilgi, veri ve haberin toplanması, işlenmesi ve analiz edilerek değerlendirilmesi sonucunda elde edilen üründür. Bu ürün, kullanıcılara iletilmek suretiyle pek çok konuda devlet ya da firmaya destek sağlar. İstihbaratçı bu bilgileri, gizli ya da açık yollardan elde ederek toplar ve işleme tabi tutar. Bu noktada ister askerî istihbarat kurumu isterse sivil istihbarat kurumu olsun kişisel verilerle ilgili işlem yapmak durumunda kalabilirler. Bu bakımdan devlet çapında ve özel firma çapında yapılan istihbarat faaliyetlerinin kanuni bir çerçeve içinde olması, demokratik ve hukuk devleti olan ülkeler için bir zorunluluk olduğu değerlendirilmektedir. Bu bakımdan çalışmada istihbarat ve hukuk ilişkisi ortaya konulmuş, ulusal ve askerî istihbarat sistemleri açıklanmış, ABD askerî istihbarat üzerine yapılmış bulunan yasal düzenlemeler incelenerek ülkemizdeki askerî istihbarat üzerine yapılmış bulunan düzenlemeler ile karşılaştırılmış ve askerî istihbarat yapısı ve hukuksal düzenlemeleri için teklifler sunulmuştur.

Intelligence is one of the activity, which human being has dwelled on from the time immemorial and has always wanted on hand. The first committed intelligence activity was to gain the knowledge about time and location of attacks which enemy neighbor tribes used to make. Researches on history of intelligence founded obviously that history of military intelligence is fundamentally the same as intelligence history. Because war has been irreplaceable phenomenon for human being. Whether it made for the sake of power, wealth and prestige or for the sake of religion purposes, as a result of war civilizations rised or annihilated. Intelligence has always been needed with the purposes of prevailing against enemies, revealing their weaknesses and exploiting all these things or deceiving them in the war which is vital for mankind. 'The ends justify the means' is a proverb by Machiavelli. Warfare is like this. In this respect, it is very clear that the activities on purposes of getting information with secret ways or deceiving the oppenents can not be imposed a ban. However, if an individual runs away from a country since stealing information in favour of another country, this individual will be a spy for the country whose secrets are stolen, but s/he will probably be a hero for the other country. Thereby, there is not a legal regulation for the intelligence activities that will be performed in time of war in the international law. Legislations about intelligence are related a country's domestic law. They are of capital importance for the institutions, foundations and the firms that conduct the intelligence activities. Intelligence is the output that is obtained in consequence of getting, handling and evaluating by analysing all kinds of information, data and report about the matters concerning state's, institution's or a private company's security or interest for the purpose of helping the individuals who are in the position of decision-maker. This output subsidises the state and the firm by means of delivering this product to users. Intelligence officer gathers these informations from secret or bare ways and operationalizes them. At this point, whether military intelligence instituion or civil intelligence institution, they may be obliged to take an action concerned with personal datas. Therefore, it is an obligation that the intelligence activities commited within state and private firm get into the act in the framework of law for democratic constitutional states. In this thesis, intelligence and law relationship will be executed, national and military intelligence systems will be explained and legal regulations that are performed by the USA for military intelligence will be analysed, they will be compared with the regulations that are done for military intelligence in our country and some proposals will be offered for the matters needed.