Barışı koruma operasyonlarında askeri statülü kolluk kuvvetleri: Bosna Hersek ve Kosova örnekleri

Abstract

Soğuk Savaş sonrası çatışma ortamının devletler arası durumdan çıkıp devlet içi bir yapıya dönüşmesi, güvenlik tehditlerinin daha çok uluslararası nitelik kazanmasına, uluslararası politika ve savaşın doğasının köklü bir şekilde değişmesine neden olmuştur. Birleşmiş Milletler (BM)'in çatışmaları önlemek ve sürdürülebilir barışı tesis etmek için en çok kullandığı yöntemlerden biri Barışı Koruma Operasyonu (BKO) görevlendirmektir. Soğuk Savaş sonrasında BKO'ların sayısı artmış ve aynı zamanda operasyonların boyutları kökten bir değişime uğramıştır. Günümüzde uluslararası barış güçleri düşmanca ortamlarda konuşlandırılmaktadır. Organize suç örgütleri, çeteler, terörist gruplar ve devlet dışı silahlı grupların sebep oldukları güvenlik tehdidinin karmaşıklaştığı ve çeşitlendiği görülmektedir. Günümüz tehdit ortamının bu çok boyutlu hali `hibrit tehdit` olarak adlandırılmaktadır. Basit suç eylemlerinden ayaklanmaya kadar varabilen farklı yoğunluktaki tehditlere, uygun kuvvet yapıları ile müdahale etmek gerekmektedir. 21. yüzyılın güvenlik zorluklarında, hibrit tehditle karşı karşıya kalındığı için, hibrit bir şekilde teşkil edilmiş esnek kuvvet yapılarına ihtiyaç duyulmaktadır. BKO'lardaki güvenlik boşluklarını gidermek ve ihtiyaç duyulan esnek kuvvet yapısı için özel bir kuvvet türünün gerekli olduğu açıktır. Askeri Statülü Kolluk Kuvveti (ASKK) birimleri, hem askeri hem de kolluk görevlerini kendi ülkelerinde yerine getirme konusunda büyük deneyime sahip olduklarından; bu deneyimin barışı koruma görevlerinde onlar için önemli roller sağlayabileceği ileri sürülmektedir. Bu çalışmayla, ASKK'ların BKO'lardaki potansiyel değerinin anlaşılmasına katkı sağlanmak amaçlanmıştır. Konuyu gerçek dünya bağlamında araştırmak için, ASKK'ların ön plana çıktığı, Bosna Hersek ve Kosova BKO'ları ayrıntılı olarak incelenmiştir. Anahtar Sözcükler: Barışı Koruma, Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri, Jandarma, Kolluk Kuvvetleri, BM Polisi, Askeri Kuvvetler.

The transformation of the post-Cold War conflict environment from an interstate to an intra-state structure has led to the fact that security threats have gained more international character and that the nature of international politics and war has changed radically. One of the most used methods of the United Nations (UN) to prevent conflicts and establish sustainable peace is to appoint a Peacekeeping Operation (PKO). After the Cold War, the number of PKOs increased and also the dimensions of the operations underwent a radical change. Today, international peacekeepers are deployed in hostile environments. The security threat posed by organized crime organizations, gangs, terrorist groups and non-state armed groups appears to be complicated and diversified. This multidimensional state of today's threat environment is called `hybrid threat`. It is necessary to respond to threats of different intensity, from simple criminal acts to insurrection, with appropriate force structures. In the security challenges of the 21st century, there is a need for hybridly formed flexible force structures, as the hybrid threat is faced. It is clear that a special type of force is required to overcome the security gaps in the PKOs and for the flexible force structure required. As the Law Enforcement Forces with Military Status (LEFMS) units have great experience in performing both military and law enforcement duties in their own countries; it is claimed that this experience can provide important roles for them in peacekeeping missions. With this study, it is aimed to contribute to the understanding of the potential value of LEFMS in PKOs. In order to investigate the issue in the context of the real world, Bosnia and Herzegovina and Kosovo PKOs, in which LEFMS come to the fore, were examined in detail. Keywords: Peacekeeping, Law Enforcement Forces with Military Status, Gendarmerie, Law Enforcement Forces, UN Police, Military Forces.