Bağışçı anksiyete düzeylerinin trombosit aktivasyonu üzerine etkisinin akım sitometri yöntemi ile değerlendirilmesi

Abstract

Son yıllarda yapılan çalışmalarda anksiyete, sigara, diyet alışkanlıkları gibi kişisel yaşam tarzları ve alışkanlıklarının trombosit hücrelerinde aktivasyona yol açarak trombosit fonksiyonlarında değişikliklere yol açabildiği gösterilmiştir. Çalışmamızda trombosit aferez bağışçılarının durumluk ve sürekli anksiyete düzeylerini, sigara, alkol kullanımı ve spor alışkanlıklarını değerlendirilerek, bunların bağışçıdan elde edilecek aferez trombosit ürünündeki total trombosit sayısına ve bu trombositlerdeki aktive trombosit oranına etkisini incelemeyi amaçladık. Aferez trombosit bağışı yapmaya uygun 98 erkek çalışmaya dahil edildi. Aferez işlemine geçilmeden önce katılımcılara, Durumluk ve Sürekli Kaygı Ölçeği uygulandı. Ayrıca katılımcılara düzenli spor yapıp yapmadıkları, sigara ve alkol kullanıp kullanmadıklarına ilişkin sorular yöneltilerek cevapları kayıt altına alındı. Ürünlerden alınan örnekler aktive trombositler açısından akım sitometri yöntemi kullanılarak analiz edildi. Bağışçıların 86'sının durumluk kaygı düzeyi normalken, 12'sinin yüksekti. Durumluk kaygı düzeyi normal ve yüksek olan bağışçılar arasında aferez trombosit ürünlerindeki toplam trombosit sayıları (sırasıyla 5,8±1,5x1011 ve 5,5±1,4x1011) , aktive trombosit mutlak sayıları (sırasıyla 2,5±2,1x1011 ve 2,1±1,7x1011) ve aktive trombosit yüzdeleri (% 20,0±18,1 ve 16,0±12,0) ortalamaları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmadı. Bağışçıların 42'sinin sürekli kaygı düzeyi normalken, 56'sının yüksekti. Sürekli kaygı düzeyi normal ve yüksek olan bağışçılar arasında aferez trombosit ürünlerindeki toplam trombosit sayıları (sırasıyla 6,1±1,6 x 1011 ve 5,5±1,3x1011) , aktive trombosit mutlak sayıları (sırasıyla 2,6±2x1011 ve 2,3±2,1x1011) ve aktive trombosit yüzdeleri (% 21,1±17,4 ve 18,4±17,7) ortalamaları açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmadı. Bağışçıların durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri ortalamaları ile aferez trombosit ürün kalitesi parametreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmadı. Düzenli spor aktivitesinde bulunanların aferez trombosit ürünü toplam trombosit sayısı ortalaması, bulunmayanlara göre istatiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek saptandı (sırasıyla 6,3±1,4x1011 ve 5,5±1,4x1011,p <0,30). Hematolojik hastalıklarla ilgilenen sağlık personelinde, bağışçı anksiyetesinin yüksek oluşunun aferez trombosit ürünü kalitesini olumsuz etkileyebileceğine dair endişeler yaygın olarak bulunmakla birlikte, bu bilimsel olarak şimdiye kadar araştırılmamıştır. Elde ettiğimiz sonuçlar, bağışçıların durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin trombosit aferez ürün kalitesine herhangi bir anlamlı etkilerinin bulunmadığını ortaya koymuştur.

Recent studies have shown that anxiety, smoking, some dietary preferences may activate platelets and cause functional alterations. In the current study, we collected data on donor state and trait anxiety levels, besides their smoking, alcohol use, physical activity habits and analyzed their impact on total platelet counts and the ratio of activated platelets in donated apheresis platelets. The study included 98 eligible male donors. State and Trait Anxiety Inventory were administered to all donors prior to the apheresis procedure. Moreover, participants were questioned for regular sportive activities, smoking and alcohol consumption and their answers were recorded. Specimens from the apheresis platelet products were performed flow cytometric analyses to quantify activated platelets. Eighty-six of participants' situational anxiety scores were normal, while 12 participant showed high anxiety scores. Donors with normal and high state anxiety scores were compared: total platelet counts (5,8±1,5x1011 vs. 5,5±1,4x1011, respectively), absolute number of activated platelets (2,5±2,1x1011 vs. 2,1±1,7x1011, respectively) and activated platelet percentages (20,0±18,1% vs. 16,0±12,0%, respectively). Statistical analyses revealed no difference between the normal and high anxiety score groups. Trait anxiety scores were normal and high in 42 and 56 of donors, respectively. There were no statistically significant differences between the normal and high score groups' total platelet counts (6,1±1,6 x 1011 vs. 5,5±1,3x1011, respectively), absolute number of activated platelet counts (2,6±2,0x1011 vs. 2,3±2,1x1011, respectively) and percentage of activated platelets (21,1±17,4% vs. 18,4±17,7%, respectively). There were also no statistically significant associations between the donor state and trait anxiety scores and apheresis platelets quality parameters. Total platelet counts of apheresis platelets derived from donors that exhibit sportive activities on regular basis were statistically significantly higher than the no activity group (6,3±1,4x1011 vs. 5,5±1,4x1011,p <0,30). Although the healthcare personnel dealing with hematological diseases frequently speculate that donor anxiety may adversely affect the quality of apheresis platelet products, it has not been scientifically studied yet. Our result show that state and trait anxiety levels of donors have no significant impact on platelet apheresis product quality.