Iyonize radyasyon uygulanan sıçanlarda beyin dokusundaki oksidan/antioksidan sistem üzerine propolis ve kafeik asit fenetil esterinin etkileri

Abstract

Propolis ve onun biyolojik olarak aktif komponenti olan kafeik asit fenetil esteri(CAPE), antibakteriyal, antiinflamatuvar, antifungal amaçlarla çeşitli hastalıklarıntedavisinde kullanılmıştır. Propolisin oksijen radikallerini temizleyerek etki ettiği,CAPE'nin lipid peroksidasyonunu önleyerek antioksidan aktivite gösterdiği ve ornitindekarboksilaz, protein tirozin kinaz ve lipooksijenaz aktivitelerini inhibe ettiği raporedilmiştir. Bu çalışmada amaç, tüm kranyum ışınlaması yapılan sıçanlarda beyindeoluşan oksidatif stres üzerine propolis ve CAPE'nin antioksidan etkisini araştırmaktı. Çalışma grupları; standart kontrol grubu (SC), CAPE için kontrol grubu (CC),propolis için kontrol grubu (PC), ışınlanan grup (R), CAPE+ışınlanan grup (C+R) vepropolis+ışınlanan grup (P+R) olmak üzere toplam 6 gruptan oluşturuldu. Kontrolgrupları dışındaki grupların hepsine tüm kranyuma ilk gün 5 Gy tek doz iyonizeradyasyon uygulandı. Propolis, ilk dozu ışınlamadan 1 saat önce olmak üzere 10 günboyunca sıçanlara gavaj yoluyla verildi. CAPE'nin ise ilk dozu ışınlamadan 30 dk. önceolmak üzere 10 gün boyunca intraperitonal olarak verildi. Çalışma sonunda hayvanlarsakrifiye edilerek beyin dokusu örnekleri alındı. Alınan doku örneklerindenmalondialdehit (MDA) düzeyi, süperoksit dismutaz (SOD) ve glutatyon peroksidaz(GSH-Px) enzim aktiviteleri gibi oksidan/antioksidan parametreler çalışıldı. Rgrubundaki beyin dokusu MDA düzeylerinin, SC grubu, P+R ve C+R gruplarıylakarşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı yüksek olduğu tespit edildi. Bunun yanısıra, R grubundaki SOD enzim aktivitesinin, PC ve C+R gruplarıyla karşılaştırıldığındaistatistiksel olarak anlamlı düşük olduğu tespit edildi. GSH-Px enzim aktivitesiaçısından ise gruplar arasında fark gözlenmedi. Sonuç olarak; biyokimyasal açıdan baktığımızda oksidan parametrelerin ışınlanangrupta diğer gruplardan daha yüksek ve antioksidan parametrelerin daha düşük çıkmasıradyasyonun radikal aracılığıyla yaptığı hasarı göstermektedir. Buna karşılık isepropolis ve CAPE'nin antioksidan etkisinin olduğu biyokimyasal parametrelerleanlaşılmıştır. Radyasyona bağlı beyinde oluşabilecek hasara karşı propolis ve CAPE'ninradyoprotektif ajan olarak kullanılabilmesi için farmakolojik ve toksikolojik çalışmalaraihtiyaç vardır.

Propolis and its active component, caffeic asid phenethyl ester (CAPE), were usedas antibacterial, antiinflammatory and antifungal for treatment of several diseases.Oxygen radical scavanging effects of propolis and antioxidant effects of CAPE byprotecting from lipid peroxidation, and inhibiting ornitine decarboxilase, proteinthyrosine kinase, lipooxygenase activities were reported. The purpose of this study wasto search antioxidant effects of propolis and CAPE on the oxidative stress in rat brainexposed to total cranium irradiation. In this study, rats were divided into 6 groups: standart control (SC), control groupof CAPE (CC), control group of propolis (PC), irradiated group (R), CAPE plusirradiation (C+R) and propolis plus irradiation (P+R) groups. Rats in control groupswere unirradiated. Rats in R, C+R and P+R groups were exposed to total craniumirradiation of 5 Gy by single fraction. Propolis was administrated to the rats orally forten days and first dose was given 1 hour before irradiation. CAPE was administrated tothe rats intraperitoneally for ten days and first dose was given 30 minutes beforeirradiation. Rats were sacrified after 10 days and oxidant/antioxidant parameters such asmalondialdehyde (MDA) concentrations, glutathione peroxidase (GSH-Px) andsuperoxide dismutase (SOD) activities in rat brain tissues were determined. MDA levelsin the R group were found to be higher than SC, P+R and C+R groups and werestatistically significiant. SOD levels in R group were found to be lower than PC andC+R group and were statistically significiant. No difference was found between groupsfor GSH-Px activities. As results were evaluated biochemically, compared to the other groups increasedoxidant and decreased antioxidant parameters in the irradiated group indicated damageof radiation by radicals. In addition, biochemical parameters showed antioxidant effectsof propolis and CAPE. However, pharmocologic and toxicologic researches are neededfor using propolis and CAPE as radioprotective agents against radiation-induceddamage in brain.