Lise seviyesinde zihinsel yetersizliğe sahip ve otizmli olan öğrencilerde akran zorbalığının değerlendirilmesi

Abstract

Akran zorbalığı; bir veya birden çok öğrencinin kendilerinden daha güçsüz öğrencileri kasıtlı ve sürekli olarak rahatsız etmesiyle sonuçlanan ve mağdurun kendisini koruyamayacak durumda olduğu, öğrencilerin ortalama üçte birini etkileyen bir saldırganlık türüdür. Toplumsal olarak yalıtılmış çocukların akran zorbalığı ve sosyal dışlanma mağduru olma olasılıkları daha yüksektir. Çocuklarda zorbalık ve mağduriyet üzerine yapılan araştırmalar; gelişimsel, duygusal, davranışsal, fiziksel yetersizlikleri ve / veya sağlık sorunları olan ve belirli bireysel farklılıklara ve karakteristik özelliklere sahip çocuk ve ergenlerin zorbalık kurbanı olduklarını belirtmektedir. Özel gereksinimli öğrenciler çok pasif oldukları veya zorbalık davranışlarını güçlendirebilecek çekingen tepkiler gösterdikleri için mağdur edilebilirler.Bu araştırmanın amacı, akran zorbalığının, lise seviyesinde zihinsel yetersizliğe sahip öğrenciler ile otizmli öğrencilere yönelik etkilerinin öğretmen, öğrenci ve veli görüşleri ışığında incelenmesidir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile desenlenmiştir. Veriler sabit format anket görüşmesi tekniği ile toplanmıştır. Araştırmanın çalışma grubuna ortaöğretim kurumlarında görev yapan 50 öğretmen, bu okullarda eğitimine devam eden 44'ü zihinsel yetersizlik, 6'sı otizm tanılı 50 öğrenci ve lise seviyesindeki zihinsel yetersizliğe sahip çocuğa sahip 30, otizmli çocuğa sahip 20, toplamda 50 veli dâhil edilmiştir. Veriler kendi örneklem grupları içinde tasnif edilerek her bir görüş ayrı ayrı değerlendirilmiş; yüzde, frekans ve betimsel analizleri yapılmıştır.Araştırma sonucunda; lise seviyesindeki zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilerin yoğun bir biçimde akran zorbalığı kurbanı olduğu, bu öğrencilere yapılan zorbalık davranışlarının küfür etme/hakaret etme, fiziksel şiddet uygulama, dışlanma, dedikodu, kötü isim takma ve alay etme olduğu ortaya çıkmıştır. Otizmli öğrencilerin zihinsel yetersizliğe sahip akranlarıyla karşılaştırıldığında daha düşük düzeyde zorbalığa uğradıkları, öğrencilerin dışlama, küfür etme, fiziksel şiddet uygulama, alay etme davranışları ile karşılaştıkları ortaya çıkmıştır. Zihinsel yetersizliğe sahip öğrenciler ile otizmli öğrencilerin akranlarına karşı zorbalık yapmadığı ve özel gereksinimli bireylerin de eğitim aldığı genel, mesleki ve teknik eğitim veren resmi liselerde zorbalık davranışlarının en çok sergilendiği yerlerin okul bahçesi, sınıflar, koridorlar, kantin, tuvaletler ve okul çevresi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Peer Bullying is a type of aggression which results, in constantly and deliberately disturbing of one or more students the weaker students, which affects one-third of students on average and which the victim is unable to protect himself. Socially isolated children are more likely to be victim of bullying and social exclusion by their peers. Research on bullying and victimization in children states that children and youth with developmental, emotional, behavioral, physical disabilities and/or health problems and with certain individual differences and characteristics are victims of bullying. Students with special needs may be victimized because they are too passive or exhibit fearful responses that can reinforce bullying behavior.The aim of the research is to examine the effects of peer bullying on high school students with mental disability and students with autism in term of teacher, student and parents view. The research is designed with case study, which is are of the qualitative research method. The data were collected by constant format questionnaire interview technique. The study group of the research included 50 teachers working in secondary education institutions, 50 students, 44 of whom were diagnosed with mental disability, 6 of whom were diagnosed with autism, and 50 parents. The data were classified into their own sample groups and each opinion was evaluated separately; percentage, frequency and descriptive analyzes were made.According to the study, it was revealed that students with mental retardation at the high school level are bullied, and bullying behaviors towards these students include swearing/insulting, physical violence, exclusion, gossip, bad name calling and mocking.It was found that students with autism were bullied at a lower level when they are compared to their peers with mental disability and they are faced ostracism, swearing, physical violence and mocking behavior. It has been concluded that provide general, vocational and technical education and in which individuals with special needs can also receive education, bullying behaviors mostly exhibited places are the school garden, classrooms, corridors, canteen, toilets and school surroundings.