Çocuklarda bağlama eğitimine yönelik uzman görüşlerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu araştırma; örgün, yaygın ve özel eğitim kurumlarında çocuklar için başlangıç bağlama eğitimine yönelik mevcut durumun incelenmesini amaçlamaktadır. Bu kapsamda araştırmada, uzman görüşleri doğrultusunda çocuklara yönelik başlangıç düzeyi bağlama eğitiminde uygulanabilecek yol, yöntem ve metotların tespiti, eğitim içeriğinde yer alması gerekli görülen teorik ve uygulamaya ilişkin konu başlıklarının belirlenmesi, icraya dönük teknik ve müzikal kazanımların tespiti ve süreçte karşılaşılan problemlere yönelik çözüm önerilerinin sunulması amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmada karma yöntem yakınsayan/eş zamanlı desenden faydalanılmış, nitel ve nicel sorular içeren görüşme formuyla 12.05.2020 ve 20.06.2022 tarihleri arasında veriler toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini örgün, yaygın ve özel eğitim kurumlarında veya serbest şekilde 56 farklı şehirde ve yurt dışında görev yapan, 6-15 yaş arası çocuklara ders verme deneyimine sahip 291 bağlama eğitmeni oluşturmuştur. Verilerin analizinde nitel içerik analizi yönteminden ve nicel frekans analizi yönteminden faydalanılmıştır.Bulgular: Çocuklara yönelik bağlama dersleri çoğunlukla 25-44 yaş aralığında, bireysel çalgısı bağlama olan lisans düzeyinde eğitimine sahip ve erken yaşta bağlama öğrenmeye başlayıp bunu meslek edinen kişilerce yürütülmektedir. Eğitmenler bağlama eğitimini için 7-10 yaş aralığında haftada iki gün birer saat öğretimi uygun bulmakta; çocuğun bağlama çalmaya yatkınlığını belirlemek için ezgi ve ritim tekrarına yönelik müziksel hafızaya ve fiziki özelliklere bakmaktadırlar. Çocuklar için öğretimde kısa veya uzun saplı bağlama tercih edilmekte, kara düzen veya bağlama düzeninde öğretim yapılmaktadır. Çocuklar için tel ve parmak numaralarının, tezene yönlerinin gösterildiği la eksenli nota yazımı tercih edilmektedir. Tezene yönlerinin aşağı yukarı yönde ok işaretleriyle, tel numaralarının daire içinde rakamlarla dizeğin üstünde, parmak numaralarının `5, 1, 2, 3, 4` şeklinde rakamlarla dizeğin altında gösterimi tercih edilmektedir. Bağlama eğitiminde ilk ders için sırasıyla temel nota bilgisi, bağlamanın yapısı ve bağlama tutuş-oturuş tercih edilmektedir. Bağlama eğitmenleri çocuklar için temel düzey bağlama eğitim süreci içerisinde akort bilgisine, bağlama ailesine yönelik bilgilere, bağlamayı korumaya ilişkin bilgilere, mikrotonal seslere, hız terimlerine, artikülasyon ve süslemeye yönelik bilgilere yer verilmesi gerektiği görüşündedir. Eğitmenler öğretimde halk ezgilerinden faydalanmaktadır. Öğretimde çocuklar için temel düzey bağlama eğitimi için beklenen kazanımlar; tezene yönü ve parmak numaralarını doğru kullanabilme, deşifre çalabilme, ezbere çalabilme, bağlama türlerinin farklı tınılarını ayırt edebilme, duyduğunu çalabilme, çarpma, çekme, tril, tarama, çırpma gibi sağ ve sol el tekniklerini uygulayabilme, çalıp söyleyebilme becerileridir. Sonuç: Araştırmada bağlama eğitmenlerinin çocuklara yönelik başlangıç bağlama eğitimi için, bağlama türü ve tel düzeni, notasyon ve faydalanılan ezgilere yönelik ortak bir görüşe sahip oldukları ancak temel düzey bağlama eğitiminde yer verilmesi gerekli gördükleri bağlamaya özgü konu başlıkları ve teknik kazanımlara ilişkin farklı görüşlere sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Bağlama, Bağlama Eğitimi, Çocuk Çalgı Eğitimi, Saz, Karma Yöntem

Purpose: This research; The aim of this study is to examine the current situation of the beginner-level bağlama education for children in formal, non-formal and private education institutions. In this context, it is aimed to determine the ways and methods that can be applied in the beginner level bağlama education for children, to determine the theoretical and practical topics that are required to be included in the education content, to determine the technical and musical learning outcomes for performance, and to present solutions for the problems encountered in the process, in line with the expert opinions.Method: The mixed method Convergent-Parallel design was used in the research, and data were collected between 12.05.2020 and 20.06.2022 with an interview form containing qualitative and quantitative questions. The sample of the study consisted of 291 bağlama trainers in 56 different cities and abroad, who worked in formal, non-formal and private education institutions or as a free lance teacher and had experience of teaching children between the ages of 6-15. Qualitative content analysis method and quantitative frequency analysis method were used in the analysis of the data.Findings: Lessons for children are mostly conducted by people aged 25-44, who have undergraduate education whose individual instrument is bağlama, and who start learning bağlama at an early age and take it as a profession. Instructors find it appropriate to teach bağlama for one hour, two days a week, between the ages of 7-10; they take into account the child's musical memory of melody and rhythm repetition and physical characteristics in order to determine the child's tendency to play bağlama. For children, bağlama with short or long-handle is preferred in education, and teaching is carried out in Karadüzen pattern or Bağlama pattern. For children, it is preferred to write the la axis notes in which the string and finger numbers and the directions of the plectrum are shown. It is preferred to show the plectrum directions with arrows up and down, the string numbers with numbers in a circle above the string, and the finger numbers with numbers as `5, 1, 2, 3, 4` below the string. In bağlama training, for the first lesson, knowledge of basic notes, the structure of bağlama and bağlama holding-sitting techniques are preferred, respectively. Bağlama trainers believe that during the basic level bağlama education process for children, it is necessary to include knowledge of chords, knowledge of the baglama instrument family, knowledge of how to effectively preserve the bağlama, microtonal sounds, velocity terms, articulation and ornamentation. Instructors benefit from folk tunes in the teaching process. In the bağlama teaching process, the expected gains for basic bağlama education for children are as follows; to be able to use the plectrum direction and finger numbers correctly; to be able to conduct sight-playing; to play by heart; to distinguish different tones of bağlama types; to play what you hear; playing and singing at the same time; to be able to apply right and left hand techniques such as striking, pulling, trilling, scanning, flapping.Conclusion: In the study, it was found that bağlama trainers had a common view on bağlama type and string arrangement, notation and melodies used for the initial bağlama training for children. However, it was concluded that they had different views on the context-specific topics and technical achievements that they deem necessary to be included in the basic level bağlama education.Keywords: Bağlama, Bağlama Education, Children's Instrument Education, Saz, Mixed Method