Uluslararası deniz alanlarında devletin gemilere müdahale yetkisi

Abstract

Bayrak devletinin münhasır yetkisi ilkesine göre uluslararası deniz alanlarında gemiler, bayrağını taşıdıkları devletin yargı yetkisine tabidirler. Bir devlet, yasal olarak başka bir devletin altında tescilli bir gemiye, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi'nde öngörülen istisnalar dışında müdahale edememektedir. Bunun birlikte, bu istisnai haller oluştuğu takdirde bir devlet, yabancı bir gemiyi uluslararası sularda durdurabilir, ziyaret edebilir, arayabilir ve hatta tutuklayabilir. Bu çalışmanın amacı bahse konu istisnai halleri ve sınırlarını, devletlerin uygulamaları çerçevesinde tanımlamaktır. Bu amacın yanı sıra, deniz hukuku sözleşmelerinin güncel olaylara ne ölçüde cevap verdiği değerlendirilecektir. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde açık deniz kavramı ve açık deniz serbestileri ele alınmıştır. Çalışma süresince müdahale kavramına ilişkin bir tanımın mevcut olmadığı gözlemlenmiş ve bu eksikliği ortadan kaldırmak üzere ikinci bölümde müdahale kavramı incelenmiştir. Üçüncü ve dördüncü bölümlerde bayrak devletinin münhasır yetkili olması kuralının istisnai durumlarına yer verilmiştir. Son olarak altı çizilmesi önemli bir husus, çalışmada devletlerin yabancı gemilere müdahale yetkisi barış zamanı çerçevesinde incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Yabancı gemilere müdahale, ziyaret hakkı, açık deniz, açık deniz serbestileri, bayrak devletinin münhasır yetkisinin istisnaları.

According to the exclusivity rule of flag-state jurisdiction, a ship in the international waters is subject to the exclusive jurisdiction of the state whose flag she flies. A state may not interfere a ship that registered under the laws of another state unless there is exception which UNCLOS provides. However, when such an exception exists, a state may lawfully stop, visit, search and even arrest a non-national ship in the international waters. The main aim of this study is to identify the excaptions and its limits in the view of practice of states. And besides this aim, this study attempts to assess how much the conventions of law of the sea responds the actual events. This study is comprised of four chapters. In first chapter, the term high sea and freedoms of high sea is handled. During the study we observed that there is no definiton for the term `interference`, so to abolish this lack, in second chapter the term interference is analyzed. In third and forth chapter the exceptions of the exclusivity rule is studied. Finally, it is important to underline that this study looks through the interference with non-national ships in peace time.Key words: Interference with non-national ships, right of visit, high seas, freedom of high seas, exceptions of the exclusivity rule.