Politik mesenlik ve hicvin kullanımı üzerine analiz: Nef'î ve Engin Ardıç örnekleri üzerinden iktidarla iletişim

Abstract

Bu çalışmada, Osmanlı İmparatorluğu geç klasik dönemi şairi Nef'î ile vârisi modern Türkiye Cumhuriyeti (köşe)yazarı Engin Ardıç modellerinin kıyasıyla iktidar ve kültür kavramlarının stratejik devamlılığı incelenmektedir. İki sanatçı da, kültüre ait sembolik gücün başarılı taşıyıcıları olmalarının yanında, kurumsal kültür yapısının etkileyici hizmetkârları ve temsil memurları olarak, hiciv kapsamı altında benzer politik iletişim yeteneklerine sahiptirler. Nef'î'nin, `Sihâm-ı Kazā` (Kazā Okları) isimli mecmuadaki, Türk siyaset oyununun başat iktidar merkezlerine taarruzu ve hatta şahsî varlığı dahi, söz konusu iktidar oyuncuları arasına denge getirmek maksatlı bir başka kuvvetin oyuna eklenmesidir. İfade gücü ve müessir sosyal analiz kabiliyeti, Nef'î'yi besleyen köklerin Engin Ardıç'ın beslendikleri ile aynı olduğunu göstermektedir; velakin, bu kökler, modernitenin farklı grupları, cemiyetleri veya kitlelerin mutualistik unsurları ve kamusal ya da Pierre Bourdieu tasvirlerinde sınırları belirlenen sosyolojik alanlar tarafından yok edilmektedir. Muadil otoritelerin tekelindeki benzer kültür pratikleri ve karmaşık oyun ağlarının ortasındaki entellijansiyanın şekillendirilmesi asırlarca sürmüştür; insan sermayesinin kötüye kullanılması yahut harcanması anlamına gelen bu durum, farklı dönemlerde yetişen dâhileri, kültür kapitallerini yanlış kullanmaya sevketmiştir. `Medya sahipliği` teması altında, farklı meselelerin analizi için, iki sanatçının birlikte resmedilmesi fikri istikametinde gidilmiştir. Arketip medium parçaları olarak kabul edilen artifektler, muktedir isimleri üzerine kurulu yapıdan mürekkep sosyokültürel dokunun dominant unsurları hükmündedir: böylelikle, hiciv şiirleri ile taarruz amaçlı -argo ve küfür içerikli- beyanat dahi, metinlerarası bağ, ilişki ve mana bütünlüğü dahilinde, haberin konusu ve aktörü olarak veri sağlamaktadır. Metodik olarak, Teun van Dijk tarafından geliştirilen Eleştirel Söylem Analizi esas alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Mesenlik, Sahiplik, İktidar, Hiciv, Humedium

This study examines the strategic continuity under the terms of power and culture, through the specific models of a poet, Nef'i from late classical era of the Ottoman Empire, in comparison to his successor, a contemporary writer/ columnist Engin Ardic from modern Turkish Republic. Both artists, whom are the the most successful bearers of the symbolic power of culture, served the institutional culture dynamics effectively and used precisely the same political communication skills as powerful agents within the concept of satire. `Siham-i Kaza` (Arrows of Qada [meaning the performance of an action in its predetermined time]), the collection of Nef'i's satirical poetry, was the written form of the act of attacking the leading power centers and even his existance's equal to the balance of power in the Turkish political play. His strength in writing and efficient social analyse capability of gifted writer Engin Ardic has the exact same roots those provided Nef'i, though they are there to be vaporized by the mutualistic details of modernity and public spheres or Bourdieusian fields, given by different societies, spheres of influence, group, mob or grass roots. Complex acts of shaping the intelligentsia through the ages by the equivalent authorities and similarities of cultural practises led geniuses misuse their cultural capitals, which also means the misusage or sacrifice of the human capital, in different eras. In order to analyse problems within the boundaries of the theme `media ownership`, utilizing the image that contains both artists was necessary. Artifacts are accepted as archetypal medium fragments: not only the main elements of the sociocultural texture, but also the dominant remains of the sociopolitical centers of power drawn with and evolved into symbols. Thus, the intertextuality of satire poems and statements composed with offensive words, even slang and curse, were to be considered as datas of the news. The assumptions of Teun van Dijk's Critical Discourse Analysis are the methodical ground of the study. Key Words: Maecenate, Ownership, Authority, Satire, Humedium