Mehmed Şevkî Dîvânı (Metin-inceleme)

Abstract

Şevkî Divanı, Konya Koyunoğlu Şehir ve Müze Kitaplığı'nda 12678 arşiv numarasıyla kayıtlı, Hz. Muhammed ve ehl-i beytini övmek için kaleme alınmış bir divandır. Klasik Türk edebiyatında tek konuda yazılmış divanlara örnek teşkil eden Şevkî Divanı ile bu kapsamda değerlendirilebilecek yeni bir eserin ortaya konulabilmesi amaçlanmıştır. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Şevkî'nin hayatı, sanatı ve divanı; eserin nüsha tavsifi ve muhtevası; Şevkî Divanı'nın na't edebiyatındaki yeri ele alınmıştır. İkinci bölümde eser aruz özellikleri, nazım şekilleri, dil ve imla özellikleri çerçevesinde şekil açısından; Hz. Muhammed'in akrabaları, dört halife ve on iki imam ana başlıkları ve Hz. Muhammed, Hz. Ebubekir, Hz. Ömer, Hz. Osman, Hz. Ali, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin, Hz. Hamza, Hz. Abbas, Hz. Fatıma, Hz. Hatice, Hz. Zeynelâbidîn, Hz. Muhammed Bâkır, Hz. Cafer-i Sâdık, Hz. Musa Kâzım, Hz. Ali Rıza, Hz. Muhammed Takî, Hz. Ali Nakî, Hz. Hasan Askerî ve Hz. Muhammed Mehdî şahıs alt başlıkları ile muhteva açısından ve son olarak da divanın hakim olduğu övgü üslubu sebebiyle tensikü's-sıfat üslubu yönünden incelenmiştir. Son bölümde ise Şevkî Divanı'nın transkripsiyonlu metni ve diliçi çevirisine yer verilmiştir. Yapılan incelemeler sonucu elde edilen veriler değerlendirilip sonuçlar araştırmacıların dikkatine sunulmuştur.Anahtar kelimeler: Şevkî Divanı, Hz. Muhammed, ehl-i beyt, on iki imam, dört halife.

Divan of Şevkî is registered in Konya Koyunoğlu City and Museum Library at archive number 12678. It is a divan written to praise the prophet Muhammad and his Ahl al-beyt. Şevkî's Divan is an example of divans written on a single subject in Classical Turkish literature. In our study, it is aimed to present a new work that can be evaluated within this scope.Our study consists of three parts. In the first part, Şevkî's life, his sense of art and his divan; collation and content of the manuscript and the place of Divan of Şevkî in naat literature is discussed. In the second part, the technical aspect of the study is presented within the framework of rhythm features, verse forms, language, and orthographic features. Then, Ahl al-bayt of prophet Muhammad, four caliphs and twelve imams in three main headings are given and these three categories have been examined through twenty sub-headings: Ahl al-bayt of Prophet Muhammad, Abu Bakr, Omar, Osman, Ali, Hassan, Hussein, Hamza, Abbas, Fatima, Hatice, Zeynelabidin, Muhammad Bakir, Cafer Sadik, Musa Kazim, Ali Riza, Muhammad Takî, Ali Nakî, Hassan Askerî and Muhammad Mahdi and finally in terms of rhetorical technic called 'tensikü's-sıfat' due to the praising style dominated by the divan has been analyzed. In the last part, the transcripted text of Divan of Şevkî and its intralingual translation are given. The data obtained as a result of the analyzes were evaluated and the results were presented to the attention of the researchers.Keywords: Divan of Şevkî, Prophet Muhammad, four caliphs, twelve imams, Ahl al-bayt.