Risk iştahı endeksi kullanılarak yatırımcı duyarlılığının pay piyasası getirisine etkisinin araştırılması

Abstract

Davranışsal finans teorisinde, yatırımcıların her zaman rasyonel davranmadıkları, yatırımcıların karar verme süreçlerinde çeşitli psikolojik ve bilişsel önyargıların etkili olduğu ifade edilmektedir. Davranışsal finans teorisinin temel dayanaklarından biri yatırımcı duyarlılığıdır. Bu çalışmanın amacı yatırımcı duyarlılığındaki değişim ile BIST 100 Endeks getirisi arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Yatırımcı duyarlılığını temsilen tüm yatırımcılar, yerli yatırımcılar ve yabancı yatırımcılar için hesaplanan Risk İştahı Endeksi (RİSE) kullanılmıştır. Ocak 2010 – Nisan 2021 dönemini kapsayan çalışmada aylık verilerden faydalanılmıştır. Regresyon analizinde BIST 100 Endeks getirisi bağımlı değişken olarak kullanılırken, tüm yatırımcılar, yerli yatırımcılar ve yabancı yatırımcılar için hesaplanan Risk İştahı Endeksindeki değişimin düzey değerleri ile bir gecikmeli değerleri bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Yapılan regresyon analizlerinin sonucunda, tüm yatırımcılar, yabancı yatırımcılar ve yerli yatırımcıların risk iştahındaki değişimin, BIST 100 Endeks getirisini etkilediği ve bu etkinin pozitif yönde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca BIST 100 Endeks getirisi üzerinde en fazla etkiye sahip olan değişkenin yerli yatırımcılara ait risk iştahı değişkeni olduğu, en az etkiye sahip olan değişkenin ise yabancı yatırımcılara ait risk iştahı değişkeni olduğu görülmüştür.

In behavioral finance theory, it is stated that investors do not always act rationally, and various psychological and cognitive biases are effective in the decision-making processes of investors. One of the main pillars of behavioral finance theory is investor sentiment. The aim of this study is to investigate the relationship between the change in investor sentiment and the BIST 100 Index return. The Risk Appetite Index (RISE) calculated for all investors, domestic investors and foreign investors has been used to represent investor sentiment. Monthly data were used in the study covering the period of January 2010 – April 2021. While BIST 100 Index return was used as the dependent variable in the regression analysis, the level values and one lagged values of the change in the Risk Appetite Index calculated for all investors, domestic investors and foreign investors were used as independent variables. As a result of the regression analyzes, it was determined that the change in the risk appetite of all investors, foreign investors and domestic investors affected the BIST 100 Index return and this effect was positive. In addition, it has been seen that the variable that has the most effect on the BIST 100 Index return is the risk appetite variable of domestic investors, while the variable that has the least effect is the risk appetite variable of foreign investors.