Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitapları üzerine yapılan lisansüstü çalışmaların incelenmesi

Abstract

Yabancı dil olarak Türkçenin tarihçesine bakıldığında ilk olarak hangi dönemde ve kimlere öğretildiği hususunda bir netlik bulunmamaktadır. Yabancılara Türkçe Öğretimi(YTÖ) alanındaki kaynaklarda ise Türkçe öğretmek amacıyla yazılan ve tespit edilen ilk kaynağın Kaşgarlı Mahmut'a ait Dîvânu Lugâti't-Türk adlı sözlük olduğu belirtilmektedir. Ancak bazı araştırmacılar tarafından bu durum katiyen kabul edilmemiş ve kabul edilmeme sebeplerinin yer aldığı akademik çalışmalar yapmışlardır. Konunun detayı çalışmanın giriş bölümünde yer almaktadır. Araştırmanın asıl odak noktasını oluşturan durum ise yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında hazırlanmış yüksek lisans ve doktora tezlerinden ders kitabı incelemesi yapan çalışmaları tasnif ve tetkik etmektedir. Ulusal Tez Merkezi sayfasında 2007-2020 yılları arasında yazılmış yabancılara Türkçe öğretiminde ders kitabı incelemesi yapan tezler taranmıştır. son tarama işlemi 25.11.2020 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın muhtevasında 106 adet yüksek lisans tezi, 8 adet doktora tezi bulunmaktadır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan ders kitaplarını her yönden inceleyen bu tezlerin içerikleri hakkında bilgi verilmiş, ortak ve farklı oldukları noktalarda olumlu-olumsuz eleştirilerde bulunulmuştur. çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan tarama ve doküman analizi tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda ise yapılan çalışmaların problem durumları belirleme noktasında eksiklerinin bulunduğu, tezlerin birbirini tekrar eder nitelikte olduğu, örneklemin bazen değişmesiyle birlikte benzer konular etrafında çalışmaların gerçekleştirildiği tespit edilmiştir. YTÖ alanında ders kitabı incelemesi yapan yüksek lisans tezlerinin üretildiği üniversiteler incelendiğinde 18 adet yüksek lisans tezi ile İstanbul Üniversitesi ilk sırada yer almaktadır.

Looking at the history of Turkish as a foreign language, there is no clarity about when and to whom it was first taught. In the sources in the field of Teaching Turkish to Foreigners (YTÖ), it is stated that the first source written and determined to teach Turkish is the dictionary named Dîvânu Lugâti't-Türk belonging to Kaşgarlı Mahmut. However, this situation has never been accepted by some researchers and they have conducted academic studies on the reasons for not being accepted. The details of the subject are included in the introduction part of the study. The situation, which constitutes the main focus of the research, classifies and examines the studies that examine the textbooks from the master's and doctoral theses prepared in the field of teaching Turkish as a foreign language. On the page of the National Thesis Center, theses written between 2007 and 2020, which examine the textbook in teaching Turkish to foreigners, were scanned. The last scanning process was carried out on 25.11.2020. The content of the research includes 106 master's theses and 8 doctoral theses. Information was given about the contents of these theses, which examined the textbooks used in teaching Turkish as a foreign language from all aspects, and positive and negative criticisms were made at the points where they were common and different. In the study, scanning and document analysis techniques, which are qualitative research methods, were used. As a result of the research, it has been determined that the studies have deficiencies in determining the problem situations, the theses are repeating each other, and the studies are carried out around similar topics with the sample sometimes changing. When the universities where the master's theses that examine the textbooks in the field of YTÖ are produced are examined, Istanbul University is in the first place with 18 master's theses.