Orta gelir tuzağı üzerine ekonometrik bir analiz: Türkiye örneği

Abstract

Bir ekonomide kişi başına düşen gelirin belirli bir seviyeye ulaştıktan sonra uzun bir süre artmaması, ekonomi orada sıkışıp kalması ve durgunluk içine girilmesi haline orta gelir tuzağı denir. Türkiye'nin orta gelir tuzağında olup olmadığını ekonometrik yöntem ile belirlenmek için bu tezin ana hedefidir. Bu amaçla çalışmada önce bir ülkenin gelişme düzeyini belirlenen ölçülerden (Milli Gelir, Kişi Başına Düşen Gelir, İnsani Gelişme İndeksi ve Sürdürülebilir Kalkınma İndeksi) bahsedilmiş ve söz konusu ölçüler ile ülkelerin sınıflandırılması ve sınıflandırmada Türkiye'nin yeri açıklanmıştır. Daha sonra orta gelir tuzağı ile ilgili teori ve yeni yaklaşımlardan bahsedilmiştir. Çalışmanın uygulama kısmında ise Robertson ve Ye'nin (2013) yaklaşımından faydalanmıştır. Yaklaşıma göre herhangi bir ülkenin orta gelir tuzağında olup olmadığını araştırmak için söz konusu ülkenin GSYİH'dan lider ülkenin GSYİH'sı çıkarılarak yeni bir seri elde edilir. Bu yeni serinin durağanlığına bakılmak için birim kök testler uygulanır, birim kök testleri sonucunda eğer seri düzeyde durağan çıkarsa söz konusu ülkenin orta gelir tuzağında olduğuna karar verilir. Bu çalışmada Türkiye'nin GSYİH'dan ABD'nin GSYİH'sı çıkarılarak yeni seri elde edilmiştir. Yeni serinin durağanlığına bakmak için Dikey-Fuller (1979), Phillips-Perron (1988) birim kök testleri, bir kırılmalı Zivot-Andrews (1992) ve iki kırılmalı Lee-Strazicich (2003) birim kök testleri uygulanmıştır. Birim kök testlerinin sonuçlarına göre elde edilen fark serisinin düzeyde durağan olmadığı ve buradan hareketle Türkiye'nin orta gelir tuzağında olmadığı sonuca varılmıştır.Anahtar Kelimeler: İktisadi Büyüme, Orta Gelir Tuzağı, Alt Orta ve Üst Orta Gelirli Ülkeler, Birim Kök Testi

The middle income trap is the fact that the income per capita in an economy does not increase for a long time after reaching a certain level, the economy is stuck there and enters into stagnation. Whether is the Turkey at the middle income trap is the main goal of this thesis to be determined by econometric methods. For this purpose before mentioned the measures(National Income, Per Capita Income, Human Development Index and Sustainable Development Index) of determining the level of development of a country and in the classification of countries concerned with the classification and measurement are described Turkey's place. Then, the theory and new approaches about the middle income trap are mentioned. In the application part of the study, benefited from the approach of Robertson and Ye (2013). According to the approach, in order to investigate whether any country is in the middle income trap, a new series is obtained by subtracting the GDP of the leader country from the GDP of the country in question. Unit root tests are applied to look at the stationarity of this new series, and it is decided that the country in question is in the middle income trap if the series is stationary at the end of the root tests. In this study the new series were obtained from the subtracting of USA GDP from Turkey's GDP. Dikey-Fuller (1979), Phillips-Perron (1988) unit root tests, one break Zivot-Andrews (1992) and two break Lee-Strazicich (2003) unit root tests were performed to look at the stationarity of the new series. According to the results of unit root tests differenced series is not stationary at level that thus conclusion that has been reached Turkey concluded at the middle income trap.Keywords: Economic Growth, Middle Income Trap, Lower Middle and Upper Middle Income Countries, Unit Root Test