Dinamik stokastik genel denge modeli çerçevesinde para ve maliye politikalarının etkinliği: Türkiye için bir model önerisi

Abstract

Devletin ekonomiye müdahalesi anlamına gelen iktisat politikalarının gerekliliği iktisat teorileri çerçevesinde uzun yıllardır tartışılmaktadır. Bu bağlamda iktisat politikalarının uygulama biçimi ve etkinlikleri iktisat teorilerinin gelişimine bağlı olarak değişmektedir. Keynesyen devrimle birlikte iktisat politikalarının analizinde matematiksel modeller ön plana çıkmış olmakla birlikte son otuz yılda ise olasılık temelli analizler önem kazanmıştır. Özellikle Yeni Klasik İktisat ve Yeni Keynesyen Yaklaşım arasında yöntemsel bir yakınlaşmayı ifade eden Yeni Neoklasik Sentez ve bu yaklaşımın kullandığı mikro temellere dayanan Dinamik Stokastik Genel Denge (DSGD) modelleri, konjonktürel dalgalanma ve optimal politika analizlerinde sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır.Çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisinde başta para ve maliye politikaları şoku olmak üzere çeşitli geçickai şokların makroekonomik değişkenler üzerindeki etkisinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda 2006:Q1-2019:Q4 dönemi için dışa açık küçük ülke varsayımı altında DSGD modeli ile Bayesyen tahminleme yapılmış ve elde edilen etki-tepki fonksiyonlarıyla şokların etkileri incelenmiştir.Analiz bulgularına göre ekonomide görülen geçici şokların, makroekonomik değişkenlerin durağan durum dengesinden sapmasına yol açtığı görülmüştür. Hâsıla, istihdam ve ithalattaki değişimlerin daha çok maliye politikası şoku kaynaklı olduğu görülürken tüketim, enflasyon, döviz kuru, yatırım ve ihracat değişkenlerinin durağan denge seviyesinden ayrışmasında para politikası şoklarının maliye politikası şoklarına nazaran daha etkin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Para Politikaları, Maliye Politikaları, Dinamik Stokastik Genel Denge Modeli, Bayesyen Tahmin Yaklaşımı, Yeni Neoklasik Sentez

The necessity of economic policies, which means the intervention of the state in the economy, has been discussed for many years within the framework of economic theories. In this context, the application form and effectiveness of economic policies change depending on the development of economic theories. Although mathematical models have come to the fore in the analysis of economic policies with the Keynesian revolution, probability-based analyzes have gained importance in the last thirty years. In particular, the New Neoclassical Synthesis, which expresses a methodological convergence between the New Classical Economics and the New Keynesian approach, and the Dynamic Stochastic General Equilibrium (DSGE) models based on the micro-foundations used by this approach have been started to be employed frequently in cyclical fluctuation and optimal policy analysis.The aim of the study is to examine the effects of various temporary shocks, especially monetary and fiscal policy shocks, on macroeconomic variables in the Turkish economy. For this purpose, Bayesian estimation was made with DSGE model for the period 2006:Q1-2019:Q4 under the assumption of outward-oriented small country and the effects of shocks were examined with the obtained impulse-response functions. According to the analysis findings, it was observed that the temporary shocks in the economy caused the macroeconomic variables to deviate from the steady-state balance. As a result, while it is seen that the changes in output, employment and import are mostly due to the fiscal policy shock, it has been concluded that monetary policy shock is more effective than fiscal policy shock in separating consumption, inflation, exchange rate, investment and export variables from stable equilibrium level.Key Words: Monetary Polices, Fiscal Policies, Dynamic Stochastic General Equilibrium Model, Bayesian Estimation Approach, New Neoclassical Synthesis