Türkiye'de sanayi alt sektörlerine yapılan doğrudan yabancı yatırımların dış ticaret üzerine etkileri

Abstract

Doğrudan yabancı sermaye yatırımları, gelişme trendi içerisinde ki ülkeler için önemli bir finansman kaynağıdır. Bu bağlamda özellikle tasarruf açığı yaşayan ülkeler, prodüktif üretim alanlarına yönelik yabancı sermayeyi çekme çabası içerisindedirler. Doğrudan yabancı yatırımların sanayi sektörüne yöneliminin sağlanması, üretim, istihdam ve dış ticaret açısından önem arz etmektedir. Sanayi sektörüne yönelik doğrudan yabancı sermaye girişlerinin döviz boyutuyla dört tür yansıması bulunur. Bunlar; ihracatı destekleyen, ithalatı azaltıcı rol üstlenen, ithalatı derinleştirici etkiler yaratan ve yansızlık gösteren doğrudan yabancı sermaye yatırımlarıdır. Bu çalışmada, doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının Türkiye'nin toplam sanayi malı ihracatı ve ithalatı ile sanayi alt sektörlerinin ihracatı ve ithalatı üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Yapılan ekonometrik çalışmanın sonucunda, Türkiye'nin sanayi sektörüne gelen yabancı sermayenin zayıf da olsa ihracata yönelik motif taşıdığı tespit edilmiştir. Sanayinin ele alınan 16 alt sektörüne gelen doğrudan yabancı sermayenin 4 sektörde ihracata yönelik olduğu ve bunlardan 1'inde de ilaveten ithalatı azaltıcı rol oynadığı belirlenmiştir. 3 sektörde ithal ikameci motifin işlediği görülürken, 1 sektörde ise ithalatı derinleştirici etkilere neden olduğu tespit edilmiştir. Bunun dışındaki diğer sektörlerde ise yabancı sermayenin yansız olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları, İhracat, İthalat, ARDL Tahmini.

Foreign direct investment is an important source of financing for the countries in development trend. In this context, especially countries experiencing savings deficit are in an effort to attract foreign capital towards productive production areas. Ensuring the orientation of foreign direct investments to the industrial sector is important in terms of production, employment and foreign trade. There are four types of reflections of foreign direct capital inflows to the industrial sector with the foreign exchange dimension. These reflections are direct foreign capital investments that support exports, play a role in reducing imports, deepen imports and show neutrality. In this study, it is aimed to investigate the effects of foreign direct investment on Turkey's total exports and imports of industrial goods and exports and imports of industrial sub-sectors. As a result of the econometric study, it has been determined that the foreign capital coming to the industrial sector of Turkey has an export-oriented motive, even if it is weak. It has been determined that the foreign direct capital coming to the 16 sub-sectors of the industry is export-oriented in 4 sectors and plays an additional role in reducing imports in 1 of them. While it is seen that the import substitution motif works in 3 sectors, it has been determined that it causes deepening effects on imports in 1 sector. In other sectors, it has been observed that foreign capital is neutral.Keywords: Foreign Direct Investment, Export, Import, ARDL estimation