Arkeolojik veriler ışığında Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi'nin Hellenistik ve Roma Dönemi

Abstract

Çalışmanın konusunu Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi olarak sınırladığımız alanda yapılan arkeolojik kazılardan ele geçen, Hellenistik ve Roma dönemlerine ait malzemeler oluşturmaktadır. Bölge kazılarından ele geçen malzemeler siyasi tarih ile birlikte yapılan ortak bir değerlendirme ile verilmeye çalışılmıştır. Bölgenin erken dönemlerine görece daha az olan Hellenistik ve Roma dönemi çalışmalarının başlangıcı olarak da değerlendirebileceğimiz bu çalışmada, ilk olarak antik ve yazılı kaynaklar doğrultusunda bölgenin siyasi tarihi verilmiştir. Daha sonra dönem buluntusu veren Erzurum/ Alaybeyi Höyük, Bayburt/ Büyüktepe Höyük, Erzurum/ İkiztepeler Tümülüsleri, Erzurum/ Sos Höyük kazılarından ve öğrenci arazi çalışması bağlamında Erzurum/ Tasmasor yerleşiminden elde edilen malzemeler, değerlendirilip tarihlendirilmiştir. Bu yerleşimler üzerinde yapılan tez çalışmasında, bölgenin Hellenistik ve Roma dönemlerinin, merkezlerden elde edilen buluntuların bütüncül bir inceleme ve değerlendirme metoduyla aydınlatılması amaçlanmaktadır. Tez özelinde incelenen yerleşimlerdeki veriler, hemen hemen bütünüyle Hellenistik Dönemi işaret etmektedir. Arkeolojik materyaller ve mimari yapılar büyük ölçüde Hellenistik Dönem ile sınırlı olup, bu yerleşimlerde Roma Dönemine atfedeceğimiz bulgu ise yok denecek kadar azdır.

The subject of the study consists of materials from the Hellenistic and Roman periods, which were obtained from archaeological excavations in the area we limited as the Northeastern Anatolia Region. The materials obtained from the excavations in the region were tried to be given with a joint evaluation made together with the political history. In this study, which we can consider as the beginning of the Hellenistic and Roman period studies, which are less than the early periods of the region, firstly the political history of the region was given in accordance with the ancient and written sources. Materials obtained from Erzurum / Alaybeyi Höyük, Bayburt / Büyüktepe Höyük, Erzurum / İkiztepeler Tumuli, Erzurum / Sos Höyük excavations and the fieldwork of students in the Erzurum / Tasmasor settlement were evaluated and dated. In the thesis study on these settlements, it is aimed to bring out the findings obtained from Hellenistic and Roman periods of the region with a holistic approach.The data in the settlements examined in the thesis is almost entirely indicative of the Hellenistic Period. Archaeological materials and architectural structures are largely limited to the Hellenistic Period, and there is scarcely any evidence we can attribute to the Roman Period in these settlements.