Modern öykü kuramı bağlamında Kur'ân'da Yûsuf kıssası

Abstract

Kur'an Yûsuf kıssasını en güzel kıssa olarak nitelendirir. Bu çalışma, Yûsuf kıssasını modern öykü kuramına göre incelemeyi amaçlamıştır. Çalışmanın fikri alt yapısını, kıssanın muhtevasının anlaşılmasında farklı bakış açılarının da olabileceği düşüncesi oluşturmuştur. Kur'an insanları imana davet ederken kıssa ile anlatım yöntemini bir metot ve araç olarak kullanmıştır. Kur'ân'ın kullandığı bu yöntemin bazı hususları modern öykü kuramının yapı unsurlarıyla kısmen örtüşmektedir. Modern öykü kuramına göre öykü incelemesi yapılırken; olay örgüsü, karakterler, anlatıcı, bakış açısı, zaman ve mekân gibi bazı unsurlar kullanılmaktadır. Bu unsurlar ve daha fazlası Yûsuf kıssasının muhtevasında da vardır. Durum böyle olmakla birlikte bu çalışmada Yûsuf kıssasının bir öykü olmadığı gerçeği daima göz önünde bulundurulmuştur. Bu çalışma bir giriş ve iki bölümden oluşmuştur. Girişte araştırmanın konusu, amacı, yöntem ve kaynak bilgisi gibi hususlara yer verilmiştir. Birinci bölümde önce kıssa ve Arap edebiyatında kıssa kavramına değinilmiştir. Daha sonra öykü hakkında bilgi verilmiş ve Kur'ân kıssalarıyla modern öykünün ortak alanları hakkında bir değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca, bu bölümde modern öykü kuramının öykü incelemelerinde kullanılan yapı unsurlarının içerikleri ve kapsamları hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Yûsuf kıssasıyla ilgili ayetler, modern öykü kuramının yapı unsurlarına göre incelenmiştir. Kıssanın ayetleri Kur'ân'daki veriliş sırasına göre ele alınmıştır. İnceleme sırasında önce ayetin Arapça metni, daha sonra da meâli verilmiştir. Meâllerde Türkiye Diyanet Vakfı'nın meâline öncelik verilmiştir. Kıssanın akışına göre farklı meâllerden de faydalanılmıştır. Daha sonra ilgili ayetin kelime ve cümle bağlamında çözümlemesi yapılmıştır. Olay örgüsü, karakterler, zaman ve mekan gibi unsurlar ayrı başlıklar halinde incelenmiştir. Kıssada geçen edebi sanatlar modern öykü kuramı dışına çıkılarak belagat ilminin usul ve esaslarına göre incelenmiştir. Zira Kur'ân-ı Kerim'in kendine has üslubu bunu gerekli kılmıştır. Çalışmanın son kısımda kıssanın tamamından elde edilen bulgular üzerinden bir değerlendirme yapılmış ve çalışma böylece tamamlanmıştır.

Qur'an describes the story of Yusuf as the most beautiful story. This study aims to examine the story of Yusuf in the light of contemporary narrative theory. The intellectual foundation of this study cultivates the idea of diverse perspectives in understanding the content of this story. The intellectual foundation of this study cultivates the idea of diverse perspectives in understanding the content of this story. Storytelling is commonly used method and tool in the Qur'an in inviting the people to the faith. Some aspects of method and tool used in the Qur'an partially overlap with the structural elements of contemporary narrative theory. Contemporary narrative theory uses a wide range of elements such as plot, characters, narrator, point of view, time and place in storytelling. In addition to all above, the story of Yusuf employs its own elements. It is important to note that the authenticity of the story has been kept in attention throughout this work while utilizing theoretical storytelling framework. This study consists of an introduction and two parts. The introduction includes the subject, purpose, method and resource information of the research. The first chapter mentions of the common definition of the word story and also the definition of story in Arabic literature. Later, the story of Yusuf is introduced. The stories of Qur'an in general and contemporary narrative theory are also discussed. Additionally, this section covers the information about the contents and scopes of the structural elements in the story analysis of contemporary narrative theory. The second part examines the Qur'anic verses in the story of Yusuf in the light of the structural elements of the contemporary narrative theory. The verses of the story are discussed in the exact same order as it is in the Qur'an. In the analysis, first, the Arabic version of each verse and then its translation are provided. Most of the translation in this work is by The Turkish Religious Foundation. Additional resources for translation are utilized as needed throughout the study. Then, the relevant verse was analyzed in the context of words and sentences. Elements such as plot, characters, time and place are examined under the separate headings. Literary arts in the story have been examined under the principals and procedures of the science of rhetorical method in addition to the tenets of contemporary narrative theory. Because the unique style of the Qur'an necessitates this. The last part of this work provides the findings with an overall examination and completes this study.