Yurt dışında yayınlanan türk dizilerinin sosyo-kültürel etkileri: Tunus örneği

Abstract

Her geçen gün etki alanı genişleyerek devam eden televizyonun insan yaşamında önemli bir yeri vardır. Teknolojik ilerlemeye bağlı olarak etki alanı genişleyen televizyonun dijital mecralar üzerinden de gelişimi devam etmektedir. Televizyonun etki gücü açısından bakıldığında en çok izlenen ve takip edilen türlerin dizi ve seriyaller olduğu görülmektedir. Bu bağlamda bu tez çalışmasında öncelikli olarak kültür ve seri/seriyal kavramları kuramsal anlamda sorunsallaştırılmıştır. Bu sorunsallaştırmaya bağlı olarak etki çalışmasını yürütmek için alan çalışması yapılmıştır. Televizyon ile ilgili çalışmalarda daha çok `medya endüstrisi` üzerinde yoğunlaşılırken bu çalışmada Türk dizilerin `yumuşak` bir güç öğesi olarak Tunus'taki bireylerin etkilenme düzeyleri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Yapılan çalışmada Tunuslu üniversite öğrencilerinin Türk televizyon dizilerini nasıl izlediği/yorumladığı/etkilendiği araştırılmıştır. Bu kapsamda izleyicilerin izleme süreçleri incelenmiş olup; izleyicilerin izleme deneyimlerindeki çeşitliliklerin nasıl ve niçin oluştuğu ayrıntılı bir şekilde betimlenmiştir. Dolayısıyla bu çalışmanın Kuzey Afrika ülkelerinde popüler hale gelen Türk televizyon dizilerinin inşa ettiği Türkiye algısı ve söz konusu dizilerin etkilerine yönelik bir araştırma olduğunu söylemek mümkündür. Kuzey Afrika'nın Tunus örnekleminden hareketle dizi ve seriyallerin etkisiyle izleyicilerde kültürel etkileşimin boyutlarını ortaya koymak ve dizilerin inşa ettiği Türkiye algısını/imajını açığa çıkarmak amacıyla karma yöntem kullanılmıştır. Karma yöntemin keşfedici sıralı desenin kullanıldığı çalışmada izleyicilerin etkilenme nedenlerini ve düzeylerini ortaya çıkarmak için yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşmeler sonucunda elde edilen verilerden yola çıkarak `Dizi ve Seriyallerin Uluslararası İzleyiciler Üzerindeki Etkisi Ölçeği` geliştirilmiştir. Alan araştırması yapılarak geliştirilen ölçek `Tunus El Manar Üniversitesi Öğrencileri` örneklemi üzerinden anket çalışması yürütülmüştür. Yapılan alan araştırmasında Tunus'taki bireylerin gündelik hayat pratiklerinin, kültürel yaşamlarının ve sosyo-ekonomik durumlarının Türk televizyon dizilerinin izlenme tercihleri üzerinde belirleyici olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan araştırmada katılımcıların Türk televizyon dizilerine yönelik algılarını belirleyen en önemli etkenlerin aile ortamı, yaş, meslek, cinsiyet, çevre ve eğitim durumu olduğu tespit edilmiştir. Tunus toplumunun Türk dizilerine olan ilgisinin yüksek olmasının sebebi Tunuslular ile Türkler arasındaki kültürel yakınlıktır. Türk dizilerinin Tunuslular tarafından yoğun bir şekilde izlenmesinin Türkçeye olan ilgiyi arttırdığı ve bu bunun da Türkçenin yaygınlaşmasına katkı sağladığını söylemek mümkündür. Bu bağlamda denilebilir ki; Türk dizilerine olan ilginin aynı zamanda Türkiye'nin tarihsel ve kültürel tanınırlığını arttırdığı için de pek çok sektöre ciddi bir katkı sunmaktadır.

Television, which continues to expand its sphere of influence with each passing day, has an essential place in human life. The development of television, whose area of influence has grown due to technological progress, also continues to expand through digital environments. In terms of the impact of television, it is seen that the most watched and followed varieties are series and serials. In this context, in this thesis, primarily the concepts of culture and serial/series were problematized in a theoretical sense. Based on this problematization, a field study was conducted to carry out the impact study. While studies on television mainly focus on the `media industry`, this study focuses on the level of influence of individuals in Tunisia as a `soft` power element of Turkish TV series. The study investigated how Tunisian university students watch/interpret/are influenced by Turkish television series. In this context, I examined the viewing processes of the audience and described in detail how and why the differences occur in the viewing experiences of the audiences. Therefore, it is possible to say that this study is research on the perception of Turkey built by Turkish television series and their effects that have become popular in North African countries. Based on the Tunisian sample of North Africa, I used the mixed method to reveal the dimensions of cultural interaction among the audience with the effect of serials and the perception/image of Turkey built by the serials. I used the mixed method exploratory sequential design and conducted semi-structured interviews to reveal the reasons and levels of the audience's influence on the study. The `Scale of Effects of TV Series and Serials on International Audiences` was developed based on the data obtained from the interviews. A questionnaire study was conducted on the sample of `Tunisia El Manar University Students`, which was developed by conducting field research. In the field research, it was concluded that the daily life practices, cultural lives, and socio-economic conditions of individuals in Tunisia are determinative of the preferences for watching Turkish television series. The study determined that the most critical factors determining the participants' perceptions of Turkish television series are family, age, occupation, gender, environment, and educational status. Tunisian society has a high interest in Turkish TV series because of the cultural affinity between Tunisians and Turks. It is possible to say that the intense watching of Turkish TV series by Tunisians increases their interest in the Turkish language and contributes to its spread. In this context, it can be said that; Since the interest in Turkish TV series also increases Turkey's historical and cultural recognition, it profoundly contributes to many sectors.