İ'tisâm mecmuasının tahlilî fihristi ve mecmuanın başyazarı Ahmed Şîrânî'nin yazıları

Abstract

Bu çalışmada, Ahmed Şîrânî Efendi (Okumuş, ö. 1945) tarafından 30 Teşrîn-i Sânî 1334/30 Kasım 1918-29 Nisan 1336/29 Nisan 1920 tarihleri arasında çıkarılan İ'tisâm mecmûası incelenmiştir. İ'tisâm mecmûası yayımlandığı dönemin siyâsî ve sosyal hareketliliğini yansıtan bir dergidir. Dergide genel olarak güncel meselelere dâir makaleler yayımlanmış; bunun yanında gazel, kaside, mersiye gibi manzum metinlere de yer verilmiştir. Mesul müdürü ve başyazarı Ahmed Şîrânî, neşriyatının amacını `ilmiyeye ve dîne karşı yapılan saldırılara karşı durmak` olarak duyurmuş ve hemen her nüshada okuyuculardan bu noktada destek beklediğini ifâde etmiştir.İ'tisâm mecmûası, neşredilen yazılar ve aynen yayımlanan okuyucu mektupları ile neşriyâtın -basının- halk üzerindeki tesirini anlama ve özellikle millî mücâdele, kadın hakları, harf inkılâbı, dîn ve devlet işlerinin ayrılması, eğitim politikaları, gençlerin kötü ahlak ve bağımlılıklardan korunması gibi tarihi şekillendiren pek çok konunun tartışıldığı bir dönemi hem İstanbul'un hem de Anadolu'nun gözünden okuma fırsatı sunmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde kısaca Türk basın tarihinden ve İslamcı dergilerden bahsedilmiş; birinci bölümde Ahmed Şîrânî Efendi'nin hayatı, neşirettiği makale ve dergiler ele alınmış; ikinci bölümde İ'tisâm'ın yazar adlarına göre alfabetik ve yayın tarihine göre tahlîlî fihristi oluşturulmuş; üçüncü bölümde Ahmed Şîrânî'nin İ'tisâm mecmûasındaki yazılarına yer verilerek sonuç ve değerlendirme bölümü ile çalışma tamamlanmıştır.

In this study, I'tisâm Magazine, which was published by Ahmed Şîrânî Efendi between November 30, 1918 and April 29, 1920 is examined.In the magazine which reflects the political and social mobility of the era it was published, usually articles about current events were published, as well as Turkish poetry forms such as gazel (ode), kaside (eulogy) and mersiye (elegy). Ahmed Şîrânî the managing director and lead author announced his purpose of publications as standing against the attacks against ilmiye (wisdom) and religion` and stated that he expected readers' support in almost every issue.İʽtisam magazine, with articles and published letters of the readers in it, offers the opportunity of understanding the effect of the press on the public from the perspective of both Istanbul and Anatolia, in the period that many topics were being discussed regarding to the Turkish War of Independence, women's rights, alphabet conversion, excluding religious approaches from state affairs, education policies, and the protection of young people from addiction and establishing morals. In the introductory chapter of the study, Turkish press history and Islamist magazines are briefly mentioned. In the first chapter, Ahmed Şîrânî Efendi's life, articles and magazines he published are discussed. In the second chapter, an analytical index is prepared according to the names of the writers of in alphabetical order, and publication dates of the issues. In the third chapter, Ahmed Şîrânî's articles in İʽtisam magazine were inserted. A final criticism and conclusion follows the chapters.