Sosyal medya bağımlılığının fizyo-psikolojik etkileri

Abstract

Sosyal Ağ Siteleri (SNS – Social Network Sites) olarak tanımlanan sosyal medya kanalları, kullanıcılarına ücretsiz olarak kişisel profil oluşturabileceği, arkadaşlarıyla etkileşimli iletişim kurabilmesinin yanında, kendi ilgi alanlarına göre başka insanlarla da diyalog kurabilmesini sağlayan sanal alanlardır. Son yıllarda mobil internetin ve akıllı telefonların da yaygınlaşmasıyla, kullanıcı sayısında önemli bir artış yaşanmakla birlikte kullanım sıklığında da yükseliş görülmektedir. Kullanıcı sayısındaki artış ve kullanım sıklığı dolayısıyla, özellikle son zamanlarda, bir davranışsal bağımlılık türü olarak `sosyal medya bağımlılığı` kavramı tartışılmakta ve psikiyatri alanında tedavi süreçlerinin de takip edildiği görülmektedir.İnternet bağımlılığı kavramı, ilk olarak K. Young tarafından 1996 yılında yapılan öncü bir çalışmada kullanılmıştır. Young'ın öne sürdüğü kavram öncesinde, İngiltere'de Shotton 1991 yılında `Bilgisayar Bağımlılığı` üstüne çalışmış; Griffiths'in ise yine 1996 yılında `Teknolojik Bağımlılıklar` başlığı altında benzer konuda kapsamlı çalışmaları mevcuttur.Konuyla ilgili araştırma sonuçları, internetteki sosyal ağlara `bağımlılığın` bir kısım kullanıcılar için potansiyel bir zihinsel sağlık sorunu olabileceğini ortaya koymaktadır. Öte yandan psikiyatri biliminde, sosyal medya kanallarının çoğalmasıyla ortaya çıkan potansiyel yeni bir akıl sağlığı sorununa değinilmekte, bu tür bağımlılığın diğer bağımlılık türleriyle eşdeğer rolleri tartışılmakta ve beyin üstündeki etkileri öne çıkarılmaktadır.Medyadaki değişen yapı sonucu oluşan yeni medya kanalları ve bu dönüşüm içindeki sosyal medya uygulamalarındaki kullanım alışkanlıkları önem arz ederken; sosyal medyayı en çok kullanan ülkeler arasında Türkiye üst sıralarda yer almaktadır. Sosyal medya bağımlılığı üzerine yapılan disiplinlerarası araştırmayla fizyolojik, piskolojik, sosyolojik açılardan olası risk ve endişelere dikkat çekmenin fayda sağlayabileceği ön görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya, Sosyal Medya Bağımlılığı, Çevrimiçi Oyun Bağımlılığı, Bağımlılık, Prefrontal Korteks.

Social media channels defined as Social Networking Sites (SNS) are virtual spaces that allow users to create a personal profile for free, communicate interactively with their friends, aswell as establish dialogue with other people according to their interests. With the spread of mobile internet and smart phones in recent years, there has been a significant increase in the number of users and an increase in the frequency of use. Due to the increase in the number of users and the frequency of use, especially recently, the concept of `social media addiction` as a type of behavioural addiction has been discussed and it is observed that the treatment processes in the field of psychiatry are also followed. The concept of internet addiction was first used in a pioneering study by Kimberly Young in 1996. Prior to Young's proposed concept, Margaret Shotton in England worked/studied on `Computer Addiction` in 1991; Mark Griffiths, on the other hand, had extensive studies onthe same subject under the title of `Technological Addictions` in 1996.Research results on the subject reveal that addictio to social networks on the Internet may/could be a potential mental health problem for some users. On the other hand, in the science of psychiatry, a potential new mental health problem arising with the proliferation of social media channels is mentioned/referred, the roles of this addiction equivalent to other types of addiction are discussed and their effects on the brain are emphasized.While the new media channels resulting from the changing structure in the media and the usage habits in social media applications within this transformation are important; social media is at the top spots among countries that use the most in Turkey, and in this sense, interdisciplinary research that will be made/conducted on social media addiction, is considered remarkable. Keywords: Social Media, Social Media Addicted, Online Game Addicted, Addiction, Prefrontal Cortex.