Tekstil ve hazır giyim sektöründe sürdürülebilirlik: Geri kazanılmış iplik tedarikçisi seçimi üzerine bir uygulama

Abstract

Tekstil ve hazır giyim endüstrisi hammadde safhasından başlayan ve üretim süreciyle devam eden ürüne ve giysi kullanımına kadar tüm süreçlerinde sürdürülebilirliğin sağlanmasının önemli olduğu sektörlerdendir. Ancak sektör, kaynak kullanımının yoğunluğu ve üretim süreçlerinin atık oluşturan yapısı nedeniyle çevresel sürdürülebilirliği sağlamanın zor olduğu, kirletici sektörlerden biridir. Sektörde sürdürülebilir malzemelerin ve üretim yöntemlerinin kullanılması, yerel tedarik, doğrusal malzeme akışı yerine döngüsel malzeme akışının benimsenmesi, geri dönüştürülmüş hammadde ve malzemelerin kullanımı gibi uygulamaların arttırılması ve doğaya minimum atık bırakılması için hem üreticilerin hem de nihai tüketicilerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada ilk olarak, tekstil ve hazır giyim sektöründe sürdürülebilirlik ve geri kazanım konuları araştırılmış, bu kapsamda Türkiye ve farklı ülkelerden örneklerin incelenmesi hedeflenmiştir. Arkasından çevresel sürdürülebilirliği destekleyecek şekilde kumaş üreticisi firmalar için geri kazanılmış iplik temininde kullanılabilecek kriterlerin belirlenmesi ve bu kriterler çerçevesinde tedarikçi seçimi probleminin ele alınması amaçlanmıştır. Tedarikçi seçimi belirli kriterlere göre birçok alternatif arasından yapılmaktadır. Tedarikçilerin değerlendirilmesi ve seçimi karmaşık bir karar verme sürecidir. Çalışmada tedarikçi seçim problemi; çok sayıda kriter ve alternatifi farklı bakış açılarıyla değerlendirmeye imkan tanıyan çok kriterli karar tekniklerinden Analitik Hiyerarşi Yöntemiyle çözülmüştür. İlk olarak ikincil hammadde kullanarak üretilen iplikte `kalite`nin belirleyicileri araştırılmış ve bunların önem sıralaması oluşturulmuştur. Ardından istenen kalite seviyesinin yanı sıra tedarikçi özelliklerine odaklanılarak, yeni eklenen kriterler çerçevesinde iplik tedarikçisi seçimi yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: Tekstil ve Hazır Giyim Sektörü, Geri Kazanım, Analitik Hiyerarşi Yöntemi.

The textile and clothing industry is one of the sectors in which it is important to ensure sustainability in all processes, starting from the raw material stage and continuing with the production process, to the product and the use of clothing. However, the sector is one of the polluting sectors where it is difficult to achieve environmental sustainability due to the intensity of resource use and the waste-generating nature of production processes. It is necessary to raise awareness of both producers and final consumers in order to increase practices such as the use of sustainable materials and production methods in the sector, local procurement, the adoption of cyclical material flow instead of linear material flow, the use of recycled raw materials, and to leave minimum waste to nature. In this study, sustainability and recovery in the textile and clothing sector were investigated initially, and in this context, it was aimed to examine examples from Turkey and different countries. Afterwards, it is aimed to determine the criteria that can be used in the supply of recycled yarn for fabric manufacturers to support environmental sustainability and to address the supplier selection problem within the framework of these criteria.Supplier selection is made among many alternatives according to certain criteria. Evaluation and selection of suppliers is a complex decision-making process. The supplier selection problem in the study has been solved by Analytical Hierarchy Process method, which are multi-criteria decision techniques that allow evaluating many criteria and alternatives from different perspectives. Firstly, the determinants of `quality` in the yarn produced using secondary raw materials were determined and their importance ranking was established. Then, focusing on the supplier characteristics as well as the desired quality level, yarn supplier selection was made with Analytical Hierarchy Process on the axis of the newly added criteria.Keywords: Textile and Clothing Industry, Recovery, Analytical Hierarchy Process.