Kara Fazlî Dîvânı (inceleme- metin bağlama dizin ve işlevsel sözlük)

Abstract

Asıl amacı estetik ve güzellik olan edebiyat, şairlerin kendilerine özgü üsluplarıyla duygu ve düşüncelerini sanat kaygısı güderek ortaya koyma çabasıdır. Eski Türklerden günümüze kadar süregelen şiir anlayışı her dönemde farklı güzellikler meydana getirmiştir. Türk kültür tarihi açısından bir hazine olan dönem Şüphesiz Klasik Türk şiirinin oluştuğu XI. ve XIX. yüzyılları arasıdır. Ancak bu dönem metinleri çeşitli nedenlerden ötürü günümüzde okuyucuya aktarılırken anlaşılamamakta ve açıklanmak zorunda kalınmaktadır. Buna ilaveten araştırmacıların geniş kapsamlı sözlük bulma sıkıntısı da eklenebilir. Kelimelerin anlamıyla birlikte arkasında yatan derin mana ve tahayyülleri anlam dünyaları ile açıklamak üzere geliştirilmiş olan TEBDİZ (Tarih ve Edebiyat Metinleri Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğü) Projesi, metinleri anlama ve anlamlandırma yolunda kurulmuş geniş bir elektronik havuzu olan sistemdir. XVI. yüzyıl eserlerinden olan Kara Fazlî Divânı (Metin Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlük) çalışması da bu proje kapsamında hazırlanmıştır. Kelimelerin tamamına titizlikle ile yaklaşılmış ve beyitte bulunan manalarına da dikkat edilerek tek tek anlamlandırılmıştır. Bu çalışma sonucunda XVI. yüzyıl şairlerinden olan Kara Fazlî'nin Divânı rahatlıkla anlaşılabilecek, okuyucu ve araştırıcılar açısından katkı sağlayacaktır.

Literature, whose main purpose is aesthetics and beauty, is an effort to put forth with artistic concern the feelings and thoughts of the poets by their unique wording. The understanding of poetry from the ancient Turks to the present day has created different beauties in every period. The period, which is a treasure in terms of Turkish cultural history, is undoubtedly between the XI. and XIX. centuries in which Classical Turkish poetry was emerged. However, today the texts of said period cannot be understood while being transferred to the reader because of various reasons and they need to be explained. TEBDİZ (Turkish Literature Contextual Index and Functional Dictionary) Project was developed to explain the meaning of the words together with the deep meanings and imaginations that lie behind these words with their worlds of meaning. It is a system with a large electronic pool established to understand and interpret the texts. The work named as Kara Fazlî Divân (Text Context Index and Functional Dictionary), one of the XVI. century pieces, has also been prepared within the scope of this project. All of the words have been meticulously approached and given meaning one by one with also paying attention to their meanings in the couplet. As a result of this study, the Divân of Kara Fazli, one of the XVI. century poets, will be easily understood and this will contribute to readers and researchers.