Pîr muhammed Efendi, Hazînetü'l-Ebrâr, IV. cilt, inceleme-metin-sözlük

Abstract

XVII. asırda Pîr Muhammed Mevlevî tarafından kaleme alınan Hazînetü'l-Ebrâr isimli Mesnevî şerhi, Türk edebiyatındaki önemli şerhlerden biridir. Pîr Muhammed Mevlevî, Mesnevî'ye yazmış olduğu şerh ile eserin daha iyi anlaşılmasını sağlamış, kendinden sonra yazılan önemli şerhlere zemin olmuştur. Bu çalışmada, Pîr Muhammed Mevlevî tarafından Anadolu sahasında yazılan `Hazînetü'l-Ebrâr` isimli Mesnevî şerhinin dördüncü cildi tenkitli olarak incelenmeye çalışılmıştır. Bu tezin amacı yazma eserler kütüphanelerinde olan kıymetli eserlerden birini, ilmî ve akademik usullere uygun bir şekilde gün yüzüne çıkarıp ilim âleminin istifadesine sunmaktır. Bu çalışmada, öncelikle Pîr Muhammed Mevlevî'nin hayatı kısaca verilmiştir. Sonrasında eserin kütüphanelerde yer alan ve tespit edebildiğimiz iki el yazması nüshası incelenmiş, nüshalar tavsif edilerek metin çeviri yazı yöntemi ile Lâtin harflerine aktarılmıştır. Son olarak ise `Kelime Anlamları Sözlüğü` ve `Murâd Sözlüğü` hazırlanmıştır.

The Masnavi commentary named Hazînetü'l-Ebrâr, written by Pir Muhammed Mevlevi in the 17th century, is one of the important commentaries in Turkish literature. Pir Muhammed Mevlevi provided a better understanding of the work with the commentary he wrote to Masnavi, and became the basis for important commentaries written after him. In this study, the fourth volume of the Masnavi commentary named `Hazînetü'l-Ebrâr` written by Pir Muhammed Mevlevî in the Anatolian field has been tried to be critically examined. The aim of this thesis is to unearth one of the precious works in manuscript libraries in accordance with scientific and academic methods and to present it to the benefit of the scientific community. In this study, first of all, the life of Pir Muhammed Mevlevi is given briefly. Afterwards, the two manuscript copies of the work that we could identify in the libraries were examined, the copies were described and the text was translated into Latin letters with the transcription method. Finally, `Word Meaning Dictionary` and `Murad Dictionary` were prepared.