Michel Foucault'da ötekinin arkeolojisi: Suç, kapatılma ve cezalandırma sistemi

Abstract

Bu çalışmada Michel Foucault'nun eserleri merkezi konumda olmak üzere ötekileştirme pratiklerinin ve cezalandırma mekanizmalarının söylemsel ve pratiksel olarak ortaya çıkmaları, dönüşümleri ve etkileri Foucault'nun arkeoloji metodoloji üzerinden ele alınmıştır. Ötekileştirme süreçlerinde cüzzamlıdan boşalan imgelerin yerini deli figürünün alması ile başlayan dışlama pratiklerinin kapatılmaya evirilmesi süreçleri incelenmiştir. Deli üzerine yüklenen benzer imgelerin yoksullara, suçlulara ve cinsel farklılıklara farklı dönemlerde farklı söylemlerle birbirlerine eklemlendiği görülmüştür. Toplu kapatmanın bu farklı grupları bir araya getirmesinin arkasında topraksal üretime dayalı feodal yapıdan atölyeye ve fabrikalara dayanan sanayi üretime geçişle oluşan göç ve şehirleşme sonucunda meydana gelen başıboş, 'tehlikeli' ve 'çalışma ahlakına uygun olmayan' kesim olarak ortaklık kurdukları değerlendirilmiştir.Dışlama pratiklerindeki değişimlerle cezalandırma mekanizmasındaki değişimler arasında amaçsal olarak benzerlikler olduğu görülmüştür. Hükümranlık dönemine ait yasalarla ezaya dayanan ve beden üzerinden işletilen ceza pratiklerinin hafifletilerek insani konuma getirildiği hususu Foucault'nun eleştirisi üzerinden ele alınarak amacın bedenin yapılandırılmasına yönelik olduğu değerlendirilmesi yapılmıştır. 'Anatomo-politika'-bedenin yapılandırılması- ve 'biyo-politika'-nüfusun kontrol edilmesi- ile 'panoptikon' bireysel ve toplu denetim kapsamında ceza ve disiplin pratiklerinin ekonomik siyasal sisteme yararlı hale getirme amacı üzerinden ele alınmıştır.Dışlama ve cezalandırma pratiklerinin ortaya çıkması, yenilenen şartlar içerisinde değişimlere uğraması ve dönüşümleri ekonomik ve siyasal sistemin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yapılandırıldığı değerlendirilmiştir.

The discursive and practical emergence, transformations and effects of marginalizing practices and punishment mechanisms, centered on Michel Foucault's works, were examined through Foucault's archeology methodology. In the processes of marginalization, the replacement of the images emptied from the leper by the mad 'folie' figure has been examined in the process of turning off the exclusion practices. Stating that similar images loaded on the mad were seen in different discurs at different times in different periods to the poors, criminals and sexual differences. It has been evaluated that behind the gathering of these different groups of mass transition, they formed a partnership as an idle, 'dangerous' and 'unfit for work ethic' segment that came in migration and urbanization with the transition from feudal land production to industrial production based on workshop and factories.It has been observed that there are similarities between the changes in exclusion practices and the changes in punishment mechanism. With the laws of the sovereignty, it was evaluated that the aim was to restructure the body by considering the fact that the punishment practices based on persecution and executed over the body were made humane by lightening it through Foucault criticism. It has been discussed with the aim of making punishment and disciplinary practices useful to the economic political system within the scope of individual and collective control with 'panopticon', 'anatomy-politics' -the structuring of the body- and 'bio-politics'-controlling the population.It has been evaluated that the emergence of exclusion and punishment practices, their changes in renewed conditions, and their transformations are structured to meet the needs of the economic and political system.