Yahya Nazîm Dîvânı III (inceleme-metin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)

Abstract

Türk Edebiyatı Tarihi'nin XIII. yüzyıldan XIX. yüzyılın ilk çeyreğine kadar süren yaklaşık altı asırlık dönemi `Klasik Türk Edebiyatı` olarak adlandırılmaktadır. Bu kadim dönem eserlerimizi anlamak adına farklı usullerle hazırlanmış sözlük çalışmaları ile karşılaşmaktayız. Bu çalışmada da söz varlığımızın elektronik ortama taşınması amacıyla Prof. Dr. İsmail Hakkı AKSOYAK yönetiminde geliştirilmiş bir sözlük çalışması proje uygulaması yapılmıştır. Kelimelerin anlamı yanında derininde yatan mana ve hayal dünyasına girmek için geliştirilmiş olan TEBDİZ (Tarih ve Edebiyat Metinleri Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğü) Projesi, metinleri anlama ve anlamlandırma amacıyla kurulmuş bir elektronik sistemdir. Klasik Türk şiirinin XVII. ve XVIII. yüzyılları arasında yaşamış olan Yahya Nazîm'in, beş divandan oluşan külliyatının üçüncü divanı bu platformda incelenmiştir. XVII.- XVIII. yüzyıl eserlerinden olan Yahya Nazîm Dîvânı III (Metin Bağlamlı Dizin ve İşlevsel sözlük) sisteme aktarılırken şairin dünya görüşü, dönem özellikleri gibi hususlar dikkate alınmıştır. Bu çalışma ile Yahya Nazîm Dîvânı III'ün yazıldığı döneme ait dil ve anlam özelliklerinin ve farklılıklarının tespit edilmesi, böylece anlaşılır olmasınısağlamak hedeflenmiştir.Anahtar kelime: Yahya Nazîm, Divan, TEBDİZ, Bağlamsal Sözcük

The period of approximately six centuries in the History of Turkish Literature, which lasted from the 13th century to the first quarter of the 19th century, is called `Classical Turkish Literature`.In order to understand our works of this ancient period, we encounter dictionary works prepared in different methods. In this study, with the purpose of our existence to the electronic environment ,the dictionary study project which developed under the management of Prof. Dr. Ismail Hakkı AKSOYAK, has been implemented . The TEBDIZ (Contextual Index and Functional Dictionary of Historical and Literary Texts) Project, which was developed to enter the world of meaning and imagination that lies deep next to the meaning of words, is an electronic system established for the purpose of understanding and making sense of texts. The third court of Yahya Nazim's ,who lived between XVII and XVIII centuries of classical Turkish poetry , complex which consisting of five divans, has been examined on this platform. While transferring Yahya Nazim Divan III (Text Contextual Index and Functional dictionary), which is one of the work of XVII and XVIII centuries, into the system, aspects such as the poet's worldview, the characteristics of the period were taken into account. With this study, it is aimed to determine the language and meaning characteristics and differences of the period in which Yahya Nazim Divan III was written, thus ensuring that it can be comprehended.Keywords: Yahya Nazîm, Divan, TEBDİZ, Contextual Word