Kasımalı Bayalinov'un Kurman Cılga adlı uzun hikâyesi örneğinde Kırgız milli kimliği

Abstract

Bu çalışmada 1950'li yıllarda Kasımalı Bayalinov tarafından kaleme alınmış olan `Kurman Cılga` adlı uzun hikâye üzerinde Kırgız Milli Kimliği konusu incelenmiştir.Çarlık Rusya'nın yıkılması ile birlikte kurulan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin savunduğu yeni ideoloji Sovyet hâkimiyeti altında bulunan diğer toplumlar gibi Kırgız Türkleri üzerinde de derin izler bırakmıştır. Sovyet rejimi dil ve edebiyat alanında büyük baskı kurarak hâkimiyeti altında bulunan topraklarda kaleme alınan eserleri sosyalist realizm akımı doğrultusunda yazılmaya zorlamıştır. Sovyet rejimi bu şekilde hem yeni rejimin propagandasını yapmış hem de oluşturmak istenilen tek tip ideal Sovyet insanı ve sonrasında daha kapsamlı bir şekilde Sovyet kimliğini oluşturmak istemiştir.Sovyet Kırgız edebiyatının ilk temsilcilerinden olan Kasımalı Bayalinov' da eserlerini sosyalist realizm akımının etkisinde yazmıştır. Tezimize konu olan eserde de bu akımın etkisi açıkça görülmektedir. Eser her ne kadar sosyalist bakış açısı ile yazılmış olsa da içerisinde Kırgızların kadim kültür ve geleneklerine ait birçok unsuru bulmak mümkün olmuştur.Bu eser öncelikle Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Milli kimliğin ana unsurları olan kültür, dil, din, edebiyat, eğitim, vatan sevgisi, siyaset ve ekonomi gibi konular altında değerlendirilmiştir. Eser sosyalist realizm akımının etkisi ile yazıldığı için eser bu açıdan da değerlendirilmiştir. Kimlik konusu haricinde Kırgız Türkleri, Kırgız Edebiyatı ve yazar Kasımalı Bayalinov hakkında da bilgiler verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Kırgız milli kimliği, Kasımalı Bayalinov, Kırgız Edebiyatı, Kırgız Türkleri, milli kimlik.

In this study, the subject of Kyrgyz National Identity was examined in the context of a long story named `Kurman Cılga` written by Kasımali Bayalinov in the 1950s.The new ideology advocated by the Union of Soviet Socialist Republics, which was established with the collapse of Tsarist Russia, left deep traces on the Kyrgyz Turks, like any other society under Soviet domination. The Soviet regime caused great pressure on language and literature. It forced the works written in the lands under Soviet pressure to be written in line with the socialist realism movement. In this way, the Soviet regime both made the propaganda of the new regime and wanted to create a uniform ideal Soviet person and then a more comprehensive Soviet identity.Kasımali Bayalinov who is one of the first representatives of Soviet Kyrgyz literature, composed his writings under the influence of socialist realism. The effect of this movement is clearly seen in the story which is the subject of our thesis. Although the story was written from a socialist perspective, it was possible to find many elements of the ancient culture and traditions of the Kyrgyz. This story was first translated into Turkey Turkish. The main elements of national identity are culture, language, religion, literature, education, patriotism, politics and economy. Since the story was written under the influence of the socialist realism movement, the story was also evaluated from this perspective. Apart from the identity issue, the information about the Kyrgyz Turks, Kyrgyz Literature and the writer Kasımali Bayalinov can also be extracted from this story.Key Words: kyrgyz national identity, kasımalı bayalinov, kyrgyz literatüre, kyrgyz turkish, nationatal identity