Uluslararası hukukta nükleer silahların kullanımının yasaklanması sorunu ve Kuzey Kore örneği

Abstract

Nükleer silahlar 1945 yılında ilk kez kullanılmasıyla yıkıcı etkilerini göstermiş ve birçok devlet bu tarihten sonra nükleer silah edinmeye çalışmıştır. Bu şekilde yayılmaya başlayan nükleer silahların, bir süre sonra özellikle nükleer silah sahibi olmayı başaran devletlerce yayılmasının önlenmesi amaçlanmış ve bu kapsamda birçok andlaşma yapılmıştır. Ancak bazı devletler bu andlaşmalara taraf olmamayı seçerken Kuzey Kore gibi bazı devletler de taraf oldukları andlaşmalardan çekilmeyi tercih etmiştir. Böylece bu devletler nükleer silah çalışmalarını yürütmeye devam etmiştir.Nükleer silahlar gerek yapılan andlaşmalar gerek insancıl hukuk kuralları gereğince kullanılması hukuka aykırı olan silahlardır. Özellikle etkileri nedeniyle söz konusu yasağın örf adet kuralına dönüştüğü dahi kabul edilmektedir. Ancak Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Andlaşması ile tanımlanan `nükleer devlet`ler ile fiilen nükleer silah sahibi olan devletlerin bu konudaki söylem ve tutumları birbiri ile çelişmektedir. Birçok devlet nükleer silahların yayılmasının önlenmesini savunmasına rağmen nükleer silah programlarını devam ettirmekte ve gün geçtikçe geliştirmektedir. Bu nedenle nükleer silahların kullanılmasının yasaklanması yaşanan siyasi ve teknolojik gelişmeler ışığında ele alınmalıdır.Bu çalışmanın amacı; nükleer silahların genel özelliklerini tespit etmek, bu silahların kullanılmasının yasaklanmasına ilişkin yapılan düzenlemeleri ve insancıl hukuk kurallarını incelemek ve yasağın niteliğini tespit ederek devletlerin bu yasak karşısındaki sorumluluğunu belirlemektir. Bu kapsamda çalışmanın ilk bölümünde insancıl hukuk kuralları nükleer silahların kullanılmasının yasaklanması bakımından ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde nükleer silahların tarihi gelişimi, genel özellikleri, türleri ve ilgili düzenlemeler incelenmiştir.Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise güncelliğini koruyan Kuzey Kore nükleer sorununun anlaşılması adına Kuzey Kore kurulma süreci ve genel özellikleri ile yürüttüğü nükleer silah programı üç lider döneminde yaşanan gelişmeler ışığında ele alınmıştır.

Nuclear weapons showed devastating effects when they were used for the first time in 1945 and many states tried to acquire nuclear weapons after this date. It was aimed to prevent the spread of nuclear weapons, which started to spread in this way, especially by the states that succeeded in acquiring nuclear weapons after a while, and many agreements were made within this scope. However, while some states chose not to become a party to these treaties, some states, such as North Korea, chose to withdraw from the treaties they are party to. Thus, these states continued to carry out their nuclear weapons studies.Nuclear weapons are weapons that are illegal to use in accordance with the treaties and humanitarian law. It is even accepted that the said ban has turned into a customary rule, especially due to its effects. However, the discourses and attitudes of the `nuclear states` defined by the Treaty on the Prevention of the Non-Proliferation of Nuclear Weapons and the states that actually have nuclear weapons contradict each other. Although many states advocate for the non-proliferation of nuclear weapons, they maintain and improve their nuclear weapons programs day by day. For this reason, the prohibition of the use of nuclear weapons should be considered in the light of political and technological developments.The aim of this study is; to determine the general characteristics of nuclear weapons, to examine the regulations regarding the prohibition of the use of these weapons and the humanitarian law rules, and to determine the responsibility of the states against this prohibition by determining the nature of the prohibition.In this context, in the first part of the study, humanitarian law rules are discussed in terms of prohibition of the use of nuclear weapons.In the second part of the study, the historical development, general characteristics, types and related regulations of nuclear weapons are examined.In the third and last part of the study, in order to understand the North Korean nuclear problem, which is still up-to-date, the general characteristics of North Korea and the nuclear weapons program it carried out were discussed in the light of the developments in the three leadership periods.