Siyasal iletişim ve nefret söylemi: 23 Haziran 2019 İstanbul Büyükşehir Belediye seçimleri örneği

Abstract

Nefret söylemi, nefret suçu ve ötekileştirme kavramları günümüz iletişim çağı itibariyle sıklıkla karşımıza çıkan argümanlardır. Özellikle kullanıcılara fikir beyan etme imkanı tanıyan yeni medya araçlarında, bu kavramların daha kolay dolaşıma girebilmesi söz konusu olmaktadır. Nefret söylemi hayatın faklı noktalarında karşımıza çıkabilirken, siyasal iletişim noktasında da yansımasını bulmaktadır ve siyasal iletişim süreçlerinde de kendisine başvurulabilmektedir. Siyasal iletişim, bir ülke için en az demokrasi kadar önemli bir kavram ve rekabetin yoğun yaşandığı bir alan olarak kabul edildiğinde, nefret söyleminin bu alan içerisinde ortaya çıkması ya da yayılımı önemli bir seyir izleyecektir denilebilir. Politik faktörler ile hedef kitlelerin siyasal iletişim arenasında cereyan eden nefret söylemi hadiseleri, siyasal çemberdeki bireylerin farklı ideoloji ya da partileri desteklemesi durumunda sağduyu kavramının sinikleştiği durumlarda ortaya çıkabilmektedir. Ve `biz` şeklinde tanımlanan kabul çizgisinin dışında kalanlar için bir dezavantaj ortaya koyabilmekte, eğer hoşgörü eşiği aşılmışsa bu durum nefret söyleminden hareketle kimi zaman nefret suçlarına kadar evrilebilmektedir. Bu anlamda nefret suçu, nefret söylemi ve ötekileştirme gibi kavramlardan hareketle doğabilmekte ve cinayete varan sonuçlara sebebiyet verebilmektedir. Bu kapsamda bu çalışmada ilk bölüm itibariyle siyasal iletişim kavramı; tarihsel seyri, amaç ve işlevlerinden, sunumuna dek uzayan bir ölçütle açıklanmış, ikinci bölümde ise nefret söylemi, ötekileştirme ve nefret suçu gibi kavramlar oluşum ve nedenlerinden, sonuçları ve engellenmesine uzanan geniş bir yelpazede irdelenmiştir. Uygulama bölümünde ise nefret söylemi ve siyasal iletişim perspektifinde İMAMOĞLU ve YILDIRIM'ın katıldığı açık oturum programı, hem siyasi aktörler hem de onların hedef kitleleri bağlamında incelenmiştir. Bu anlamda 2019 İstanbul Yerel Seçimleri sürecine atıfta bulunan, oyların çalınması gibi bir meseleye işaret eden, yoğun tartışmalı, hararetli, fikirlerin iki ayrı parti nezdinde, iki farklı bağlamda beyan edildiği ve sonuç itibariyle İstanbul seçmenini tekrar sandık başına götüren seçim dönemi, nefret söylemi ve ötekileştirmeye ışık tutacak şekilde ele alınmıştır. Bu anlamda gerek adayların söylemleri gerekse kullanıcı yorumları içerik analizine tabi tutularak sonuçlara erişilmiştir. Sonuçlar itibariyle YILDIRIM ve İMAMOĞLU'nun söylemleri ve üzerinde durdukları başlıklar analize tabi tutulduktan sonra kasıtlı ya da kasıtsız olarak nefret söylemi ve ötekileştirmeye başvurdukları ortaya çıkmıştır. Ancak bu söylemlerin genel itibariyle açık ve yüksek sesli ifadelerden oluşmaksızın; nefret söylemi türü, kategorisi ve ötekileştirme bazında bir sürece götürdüğü tespit edilmiştir. Her iki aday da nefret söylemi türlerinden yalnızca siyasal nefret söylemine (YILDIRIM: 16; İMAMOĞLU: 14) başvurmuştur. Nefret söylemi kategorileri açısından; YILDIRIM: 38; İMAMOĞLU: 42, ötekileştirme noktasında ise YILDIRIM: 51; İMAMOĞLU: 49 adet ifade ortaya koymuştur. Kullanıcıların da adayların üzerinde durmuş oldukları başlıklar itibariyle, nefret söylemi ve ötekileştirmeye çokça başvurmuş oldukları görülmüştür. Bu bağlamda analize tabi tutulan 8.072 adet kullanıcı yorumundan (509'u siyasal nefret söylemi olmak üzere) toplamda 643 adet nefret söylemi saptanmıştır. Nefret söylemi kategorileri açısından; kullanıcılar 1.423 ve ötekileştirme noktasında ise 905 ifadeye başvurmuşlardır. Ayrıca İMAMOĞLU'nun rakibine oranla fazlaca pozitif söyleme yer verdiği de bulgular arasındadır. Böylece YILDIRIM'ın ifadelerinden hareketle, İMAMOĞLU ve partisi ile CHP seçmenlerine, YILDIRIM ve AKP ya da seçmenlerine gelen nefret söylemi ve ötekileştirmeden daha fazla nefret söylemi ve ötekileştirme gelmiştir. Bu durum açık oturumda YILDIRIM'ın İMAMOĞLU'na kıyasla daha yüksek ithamlarda bulunmuş olmasından ileri gelmiştir. Ayrıca kullanıcı yorumlarında, böylesi demokratik bir ortama olan özlem noktasında da sıklıkla vurguda bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Siyasal İletişim, Nefret Söylemi, Ötekileştirme, İstanbul Büyükşehir Belediye Seçimleri.

The concepts of hate speech, hate crime and othering are arguments that we frequently encounter in today's communication age. Especially in new media tools that allow users to express their opinions, these concepts can be circulated more easily. While hate speech can appear at different points in life, it also finds its reflection at the point of political communication and can be used in political communication processes as well. When political communication is accepted as a concept as important as democracy for a country and an area where competition is intense, it can be said that the emergence or spread of hate speech in this area will follow an important course. Hate speech incidents occurring in the political communication arena of the target audiences with political factors may occur in cases where the concept of common sense becomes cynical when individuals in the political circle support different ideologies or parties. And it can pose a disadvantage for those who fall outside the line of acceptance defined as `us`. If the tolerance threshold is exceeded, this situation can sometimes evolve from hate speech to hate crimes. In this sense, hate crime can arise from concepts such as hate speech and othering, and can lead to results that can lead to murder. In this context, the concept of political communication as of the first chapter in this study; its historical course is explained with a criterion extending from its purpose and functions to its presentation. In the second part, concepts such as hate speech, othering and hate crime are examined in a wide range ranging from their formation and causes, consequences and prevention. In the application part, the panel discussion program attended by İMAMOĞLU and YILDIRIM from the perspective of hate speech and political communication has been examined in the context of both political actors and their target audiences. In this sense, the election period, which refers to the process of the 2019 Istanbul Local Elections, points to an issue such as the theft of votes, where opinions are expressed in two different contexts by two different parties, and which ultimately leads Istanbul voters back to the polls, hate speech and othering. In this sense, both leader discourses and user comments were subjected to content analysis and the results were reached. As a result, it was revealed that YILDIRIM and İMAMOĞLU deliberately or unintentionally resorted to hate speech and othering after their discourses and the topics they focused on were analyzed. However, these discourses generally do not consist of clear and loud expressions; It has been determined that hate speech leads to a process on the basis of type, category and othering. Both candidates used only political hate speech (YILDIRIM: 16; İMAMOĞLU: 14), one of the types of hate speech. In terms of hate speech categories; YILDIRIM: 38; İMAMOĞLU: 42, while at the point of othering, YILDIRIM: 51; İMAMOĞLU: 49 expressions. It has been seen that the users have also resorted to hate speech and othering a lot in terms of the topics that the candidates have focused on. In this context, a total of 643 hate speeches were identified out of 8,072 user comments (509 of which were political hate speech). In terms of hate speech categories; users applied 1,423 statements and 905 statements at the point of othering. It is also among the findings that İMAMOĞLU included more positive statements than his opponent. Thus, based on YILDIRIM's statements, more hate speech and othering came to IMAMOĞLU and his party and CHP voters than to YILDIRIM and AKP or their voters. This situation stemmed from the fact that YILDIRIM made higher accusations compared to İMAMOĞLU in the open session. In addition, the longing for such a democratic environment was frequently emphasized in user comments.Keywords: Political Communication, Hate Speech, Othering, Istanbul Metropolitan Municipality Elections.