Regional integration, trade competitiveness and industrialization: Evidence from ECOWAS countries

Abstract

1960'larda bağımsızlıklarını kazanmalarından bu yana Afrika ülkeleri ekonomik kalkınma arayışlarında bölgesel entegrasyonlar çabalarına giriştiler. Bu bölgesel entegrasyonlar arasında en umut verici olanlardan biri, Batı Afrika'nın on beş (15) ülkesini bir araya getiren, ekonomik ve parasal entegrasyon alanı yaratmayı amaçlayan ECOWAS bölgesidir. Ancak 1975 yılında kurulmasından bu yana ECOWAS, halen uygulanmakta olan bir Ortak Gümrük Tarifesi ile Gümrük Birliği aşamasındadır, ayrıca ertelenmeye devam eden bir Parasal Birlik projesi vardır. Afrika ülkelerinin çoğu gibi ECOWAS 1980'lerde IMF'nin direktifi altında Afrika ülkelerinin sanayileşmesine aykırı görünen ve Yeni Klasik İktisada yakın bir Yapısal Uyum Programı uygulamıştır. Bu tezin ana amacı, ECOWAS'ın ekonomik kalkınması için ticaretin temel önemi göz önünde bulundurularak, sanayileşme düzeyi ve bölgesel entegrasyon derecesinin ECOWAS'ın ticari rekabet gücü üzerindeki rolünü analiz etmektir. Bu amaca ulaşmak için öncelikle ECOWAS ile ana ticaret ortakları arasındaki ikili ticaretin belirleyicileri tahmin edilmiştir. Daha sonra sanayileşme düzeyi ve ekonomik entegrasyon derecesinin etkileri analiz edilmiştir. Bu amaçla, yerçekimi modeli kullanarak ECOWAS ile otuz dört (34) ana ticaret ortağı arasındaki ikili ticarete ilişkin 1995-2020 arası 26 yıllık bir dönem kullanılmıştır. STATA yazılımı kullanılarak (i) Driscoll-Kraay ve (ii) Panel Düzeltilmiş Standart Hatalar teknikleri kullanılarak ticaretin belirleyicileri analiz edilmiştir. Literatürde önerildiği gibi, ticaret ortaklarının GSYİH'leri ticareti olumlu etkilerken, ülkeler arasındaki mesafenin olumsuz bir etkisi vardır. Kontrol değişkenleri literatürdeki bulgularla büyük ölçüde uyuşmaktadır. Tezin temel bulguları, sanayileşme farklılığının kullanılan vekil değişkene bağlı olarak ikili bir etkiye sahip ortaya koymuştur. İlk vekil değişken olan kişi başına düşen GSYİH farkı ise ticareti olumsuz etkileyerek sanayileşmiş ülkeler arasında ECOWAS aleyhine bir endüstri-içi ticaretin gerçekleştiğini ortaya koymuştur. İkinci vekil değişken olan faktör donanımı ise Heckscher-Ohlin'in teorisiyle uyumlu olarak ticaret üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Bulgular, ECOWAS'taki düşük sanayileşme seviyesinin neredeyse sadece birincil ürünlerin ihracatına ve sanayi ürünlerinin ithalatına yol açtığını ortaya koymuştur. Bir diğer önemli bulgu ise, mevcut ekonomik entegrasyon düzeyinin ticari rekabet gücünü artırmadığını ve sanayileşme düzeyi düşük olduğu için ortak para birimi uygulamasının ECOWAS'ta ticari rekabet gücünü artırmayacağını ortaya koymaktadır.

Since their independence in the 1960s, African countries in their quest for economic development have embarked on creating regional integrations. Among these regions, one of the most promising is the ECOWAS zone which brings together the fifteen (15) countries of West Africa. ECOWAS aims to create an area of economic and monetary integration. However, since its creation in 1975, it is still at the stage of a Customs Union with an implemented Common External Tariff and also with a single currency project that continues to be postponed. Following the debt crises affecting African countries in the 1980s, ECOWAS, like the majority of African countries, implemented, under the directive of the IMF, economic policies close to the New Classical Economics with the implementation of the called Structural Adjustment Program even though this program seems to contribute to the deindustrialization of African countries. Considering the fundamental importance of trade for the economic emergence of ECOWAS, this thesis's main objective is to analyze the role of industrialization and regional integration on the trade competitiveness of the ECOWAS area. To achieve that objective, the determinants of bilateral trade between ECOWAS and its main trading partners are analyzed. After that, the impact of the level of industrialization and the degree of economic integration are analyzed. For this purpose, a gravity model of bilateral trade between ECOWAS and its thirty-four (34) main trading partners is used over a period of 26 years from 1995 to 2020. Using the (i) Driscoll-Kraay and (ii) Panel-corrected standard errors techniques, the determinants of trade were analyzed. As suggested by the literature, the GDPs of trading partners positively impact trade, while the distance between countries has a negative impact. The control variables are broadly consistent with the literature. The main findings of the thesis indicate that the difference in the level of industrialization has a double impact depending on the proxy variable used. As for the difference in GDP per capita, which is the first proxy variable, it has a negative impact on trade leading to an intra-industry trade occurring between industrialized countries to the detriment of ECOWAS. As for the factor endowments, which is the second proxy variable, it has a positive impact on trade which is consistent with Heckscher-Ohlin's theory. The findings imply that the low level of industrialization in ECOWAS leads to an almost exclusive export of primary products and an import of industrial products. The other findings suggest that the current level of economic integration does not increase trade competitiveness and it is probable that the implementation of a common currency will not improve trade competitiveness in ECOWAS since the level of industrialization is low.