Akciğer kanserli hastalarda uyku sorunlarının yaşam kalitesi üzerine etkisi

Abstract

Araştırma. akciğer kanserli hastalarda uyku sorunlarının ve bu sorunların yaşam kalitesi üzerine etkisini değerlendirmek amacı ile tanımlayıcı ve ilişki arayıcı türde planlandı.Araştırmanın evrenini bir devlet hastanesinin Radyasyon Onkolojisi Kliniğinde tedavisi devam eden hastalar, örneklemi ise araştırma kriterini karşılayan 110 hasta oluşturdu.Verilerin toplanmasında , `Hasta Bilgi Formu`, `Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi (PUKİ)`, `Uykusuzluk Şiddeti İndeksi (UŞİ)` ve `EQRTC QLQ-C30 Kanserli Hastalarda Yaşam Kalitesi Ölçeği` kullanıldı. Verilerin analizi, bilgisayar ortamında SPSS 24.0 paket programı ile tanımlayıcı ve ilişki arayıcı istatistikler kullanılarak yapıldı.Hastaların; %73,6'sının uyku sorunu yaşadığı, `PUKİ` puan ortalamasının 12,55±4,45, `UŞİ` puan ortalamasının 19,23±6,39 olduğu görüldü. `EQRTC QLQ-C30 Ölçeği` alt boyutlarında, Genel Sağlık Algısı puan ortalamasının 30,23 ± 20,75 olduğu, Fonksiyonel Skalada en yüksek puan ortalamasının Bilişsel Fonksiyon (48,64±26,63), Semptom Skalasında en yüksek puan ortalamasının Ağrı maddesinden (78,03± 24,31) alındığı, hastalık sonrası Görsel Uyku Kalitesi Algısına ilişkin puan ortalamalarının hastalık öncesi döneme göre anlamlı düzeyde düştüğü belirlendi. Hastaların `PUKİ` ve `UŞİ` toplam puan ortalamaları ile `EQRTC QLQ-C30 Ölçeği` alt boyutlara ilişkin puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki belirlendi (p<0.05).Sonuç olarak, akciğer kanseri olan hastaların çoğunluğunun uyku sorunu yaşadığı, uyku kalitelerinin kötü olduğu, şiddetli düzeyde uykusuzluk deneyimlediği ve bu durumlarının genel olarak yaşam kalitelerini olumsuz etkilediği görüldü.Anahtar Kelimeler: Hemşirelik, Yaşam Kalitesi, Uyku Sorunu ,Akciğer Kanseri

The research was planned in a descriptive and correlational design for the purpose of assessing the sleep disorders in patients undergoing lung cancer, as well as the effects of these disorders on their life quality.The population of the study was comprised of the patients who are undergoing treatment in a public hospital's Radiation Oncology Clinic, and its sample was comprised of 110 patients who met the research criteria.In the collection of the data, `Patient Factsheet`, `Pittsburgh Sleeping Quality Index (PSQI)`, `Insomnia Severity Index (ISI)` and `EORTC QLQ -C30 Index of Quality of Life in Cancer Patients` were used. Data analysis was performed on a computer environment with SPSS 24.0 package software, using the descriptive and correlational statistics.It was seen that %73.6 of the patients were going through sleep disorders, with a mean score PSQI of 12.55±4.45, and a mean score ISI of 19.23±6.39. In the subscales of `EQRTC QLQ-C30 Scale`, the mean score of General Perception of Health was determined as 30.23 ± 20.75, the highest mean score in the Functional Scale was obtained from Cognitive Functions (48.64±26.63), the highest mean score in Symptoms Scale was obtained from the item `Pain` (78.03± 24.31), and the mean scores related to post-disease Visual Scale of the Perception of Sleeping Quality were determined to be declining compared to the pre-disease period. A statistically significant correlation was determined between the patients' total mean scores of `PSQI` and `ISI` and the mean scores of the subscales of `EQRTC QLQ-C30 Scale` (p<0.05).As a result, it was seen that the majority of patients with lung cancer were going through sleep disorders, that their sleeping quality was low, that they were experiencing insomnia in acute levels, and that all these circumstances were negatively affecting their life qualities.Key Words: Nursing, Life Quality, Sleep Disorder, Lung Cancer